Trên công trường bộn bề mút, cưa, giấy..., họa sĩ Nguyễn Minh Phương mặt dính đầy bụi xốp tất bật hướng dẫn cộng sự hoàn tất con rồng khổng lồ là biểu tượng của đường hoa Nguyễn Huệ Tết Nhâm Thìn.

>>> Đường hoa Nguyễn Huệ, văn hóa Tết của Sài Gòn
>>> Ảnh đường hoa Nguyễn Huệ qua các năm

Sau 8 năm từ lần xuất hiện đầu tiên vào Tết Giáp Thân 2004, đường hoa Nguyễn Huệ giờ đây đã trở thành nét văn hóa không thể thiếu của người dân TP HCM và cả du khách quốc tế mỗi dịp Tết đến, xuân về.

Trên đường hoa Nguyễn Huệ mỗi dịp Tết, ngoài hàng trăm nghìn chậu hoa và nhiều cảnh vật luôn có biểu tượng làm "linh hồn", chủ đề của cả đường hoa. Đó là con giáp của năm. Tết Nhâm Thìn, biểu tượng là con rồng khổng lồ dài 26 m, cao 5,5 m do họa sĩ Nguyễn Minh Phương thực hiện.


"Công trường" của họa sĩ Minh Phương, nơi thiết kế các mô hình con giáp là ngôi nhà nhỏ lọt thỏm giữa rừng cây trên đường Lê Văn Lương, quận 7, TP HCM. Bên ngoài là hàng rào với nhiều gốm xứ cao ngất.

Đây là năm thứ sáu họa sĩ Minh Phương đảm nhận vai trò thiết kế biểu tượng cho đường hoa Nguyễn Huệ. Tết Đinh Hợi 2007, qua sự giới thiệu của ông Cao Lập (khi ấy là Giám đốc Khu du lịch Bình Quới, TP HCM - một trong những người lập nên đường hoa Nguyễn Huệ), ông Phương bắt đầu tham gia công việc này.

"Công việc còn khá mới mẻ với tôi vì sau năm đó anh Lập không tham gia thiết kế đường hoa nữa. Từ đó trở đi tôi là người chịu trách nhiệm chính cho việc thiết kế con giáp biểu tượng của đường hoa", hoạ sĩ kể.

Năm đầu tiên tham gia phải làm biểu tượng heo đất khổng lồ dài 3 m và đàn heo hơn 60 con. Mô hình được duyệt, chưa kịp vui thì lại phải lo tìm cộng sự, trong khi thời gian để hoàn thiện chỉ vỏn vẹn 20 ngày. Họa sĩ tất bật điện thoại kêu gọi tất cả đồng nghiệp, sinh viên quen biết và họ phải thức trắng đêm làm cho kịp tiến độ.


"Ngồi săm soi đàn heo mô hình, 'phóng to' nó ra thì dễ nhưng cái khó là tìm chất liệu gì để vừa có được ý nghĩa văn hóa, vừa chịu được nắng mưa? Làm sao để dễ vận chuyển? Cuối cùng tôi quyết định làm heo đất và heo gốm, chất liệu là thạch cao giả gốm", họa sĩ Phương nhớ lại.

Sau năm đầu với đàn heo đất, đến Tết Mậu Tý 2008, họa sĩ Phương cùng cộng sự mất một tháng để chuẩn bị mô hình gia đình chuột đan bằng lục bình. Còn năm Kỷ Sửu 2009, ròng rã trong ba tháng, nhóm năm họa sĩ do ông làm trưởng nhóm thiết kế và thi công quả dưa hấu kỷ lục với chiều cao 5 m, đường kính 4,8 m, nặng khoảng một tấn. Bên cạnh quả dưa to còn có bốn quả khác, mỗi quả cao 2 m, đường kính 1,8 m. Ngoài ra, mô hình tám con trâu cao 1,2 m dài 2,5 m cũng được hoàn tất và trưng bày tại đường hoa…

Năm Canh Dần 2010 ông cùng cộng sự loay hoay làm biểu tượng cọp. Rồi đến năm Tân Mão 2011, ngoài đôi mèo hạnh phúc lớn, nhóm của ông còn phải làm thêm mấy chục con mèo nhỏ để trang trí dọc đường hoa.

Và năm nay, họa sĩ Minh Phương có nhiệm vụ thiết kế con rồng khổng lồ bằng xốp. Trên công trường bộn bề mút, giấy, màu, thang... họa sĩ Phương mặt dính đầy bụi xốp chạy tới chạy lui hướng dẫn cộng sự tô, vẽ, gắn vảy cho con rồng khổng lồ là "linh hồn" của đường hoa Nguyễn Huệ.

"Rồng là con vật không có thật vì vậy phải dựa vào hình mẫu để thực hiện. Phải tổng hợp nhiều nét của những con rồng dân gian sao cho nhìn không quá dữ, nhưng vẫn có nét uy nghiêm", họa sĩ cho biết.


Sau khi tạo hình con rồng khổng lồ bằng xốp, toàn bộ rồng sẽ được gắn một lớp vảy bằng lục bình. Để phủ hết thân cho con rồng này, 3.000 miếng lục bình khô kết tròn với đường kính 20 cm, 120 tấm thảm lục bình dài 1 m, rộng 25 cm ốp dưới bụng rồng. Còn lại 300 kg sợi lục bình khô (được đặt từ hai tháng trước ở các cơ sở sản xuất tại Ninh Bình, Tiền Giang) được khéo léo dán lên đầu, chân, móng, đuôi... rồng.

Theo họa sĩ Minh Phương, cây lục bình đơn sơ mộc mạc, rất gần gũi với người dân Việt Nam, hợp với chủ đề của đường hoa là "Việt Nam - Quê hương tôi". Ngoài ra nó cũng rất nhẹ, giá rẻ nên được lựa chọn để làm vảy cho con rồng lớn này.

Suốt thời gian gắn bó với đường hoa Nguyễn Huệ, năm nào họa sĩ Minh Phương cũng đau đáu với câu hỏi của đồng nghiệp và với cả người dân thành phố "đường hoa năm nay có gì mới?". Việc tìm tòi ý tưởng sao cho vừa mới lại vừa gần gũi với văn hóa Việt Nam luôn là thách thức đối với ông.

"Tết năm sau là năm Tỵ. Quan niệm người Việt Nam cho rằng con rắn tượng trưng cho cái ác, cái xấu. Vì vậy việc thể hiện con rắn làm sao cho gần gũi lại không dữ tợn là rất khó", họa sĩ băn khoăn.

Ý tưởng đã khó, lại thêm thách thức đối với ông và nhóm cộng sự chính là thời gian. Thời gian để hoàn thành công việc thường rất ngắn trong khi yêu cầu phải "giao hàng" đúng hẹn để dàn dựng ở đường hoa, vì vậy cả ê kíp thường phải chia nhau từng công đoạn, có khi phải làm cả đêm.

"Được góp phần công sức để làm đẹp thêm cái Tết cho bà con thành phố cũng như du khách là một vinh dự nên chúng tôi luôn cố hết sức mình", họa sĩ Minh Phương chia sẻ.