TTO - Hằng năm, khi cơn mưa đầu mùa trút xuống, nước trên đồng đã ngập xâm xấp mắt cá chân thì y như rằng các loài ếch, nhái, cua, cá, ốc… lại xuất đầu lộ diện.


Thời điểm này người dân quê tôi lại rủ nhau đi soi nhái cơm (*). Nếu chú ý quan sát trong những cơn mưa chiều, bạn sẽ bắt gặp từng tốp thanh niên đeo đèn soi trên đầu, tay cầm vợt lưới có tra cán dài, ngang lưng buộc cái bọc xốp đi trên bờ vườn hay bờ ruộng để soi nhái.

Họ âm thầm đi trong mưa, tai chú ý lắng nghe dàn hợp xướng của các “nhạc sĩ đồng quê” để đoán nơi tụ hội. Chỉ cần một vệt sáng đèn lướt qua, các “chú thím” nhái nhà ta bị lóa mắt ngồi chết trân.

Thế là chỉ cần một động tác gọn, nhẹ là dùng tay “chộp” nhanh cho vào túi. Nếu nhái xa tầm tay thì dùng vợt chụp. Đôi khi may mắn cũng “dính” được vài “chị ếch bà” nữa! Trong vài tiếng, nếu cần mẫn và có kinh nghiệm, một người có thể bắt được cả ký lô nhái dễ như chơi.

Mỗi khi nhắc đến con nhái cơm, ký ức tuổi thơ tôi còn đọng lại là món nhái cơm nướng mọi mang đậm nét khẩn hoang của thời cha ông mình đi mở cõi.

Sau khi soi nhái về, chúng tôi thường tập trung “chiến lợi phẩm” lại, rút rơm bên bờ ruộng đốt lên rồi liệng những con nhái cơm còn tươi nguyên cho vào lửa nướng chín. Chờ rơm tàn, dùng que tre khều nhái ra lột bỏ da, bộ đồ lòng, chân cẳng… phần còn lại là thịt nhái chấm với muối ớt ăn thật ngon lành.


Nhái là món ăn dân dã chế biến kiểu nào cũng đặc sắc. Ngoài những món thông thường như nấu cháo, nấu cà ri, lăn bột chiên... có một món ăn nhanh, gọn, dễ làm mà “các đấng mày râu” rất khoái đó là nhái cơm chiên giòn.

Nhái bắt được hay mua ở chợ về cắt đầu, lột da, bỏ toàn bộ ruột, rửa nước lạnh vài lần cho sạch, để ráo. Đổ nhái vào tô ướp muối, bột ngọt, tiêu hoặc ớt tùy khẩu vị khoảng 15 phút cho ngấm. Bắc chảo lên bếp, phi dầu, tỏi thơm rồi thả từng con vào chiên vàng để có thể ăn luôn cả xương.

Khi ăn, chỉ cần chuẩn bị sẵn dĩa rau thơm, chuối chát, dưa leo và gắp từng con đặt lên dĩa. Nếu muốn đậm đà hơn thì thêm một chén nước mắm chanh, tỏi ớt là xong. Gắp miếng thịt nhái cơm chiên giòn cùng miếng dưa leo đưa lên miệng nhai sẽ nghe vị ngọt, béo, dai của thịt, giòn rụm của xương, dưa leo… tạo thành một “hợp khúc dân dã” khó quên.

Nếu cần thêm một chút chất “cay” vào nữa thì “trên cả tuyệt vời”...

Ếch, nhái từ xưa đã được vinh danh là “gà đồng” vì thịt ngọt, dai, ngon… Theo y học dân gian, thịt ếch, nhái có vị ngọt, tính hàn, không độc, có tác dụng bổ dưỡng, tráng dương, lợi tiểu, giúp người bệnh phục hồi tốt sức khỏe… Còn theo y học hiện đại, thịt ếch, nhái có nhiều protein, calci, lipid, phospho, vitamin A, B, D, E và các khoáng chất khác...

(*): Nhái cơm (còn gọi là ếch quát) hình dáng tương tự ếch nhưng chân dài, đùi thon, nhảy rất nhanh, trọng lượng bình quân 30-50 gram/con.