Sá sùng khi cho vào nước dùng rất ngọt và thơm, được dùng nhiều trong những nồi nước phở, nước bún, nó còn có tác dụng bổ dương khí. Chả thế mà giá của nó cũng rất đắt và rất hiếm.
Sá sùng hay còn gọi là con trùn biển, có nơi gọi là con sâu cát vì nó thường sống sâu trong cá có hình dáng giống với loài giun. Muốn bắt được sá sùng dễ dàng bạn phải ra biển thật sớm, nước biển buổi sáng rút ra xa để lộ nền đất pha cát in dấu hàng triệu vết bò ngoằn ngoèo của sá sùng. Thường ít ai thấy chúng bò như thế nào, bởi khi bình minh chưa ló dạng, sá sùng đã rút sâu xuống cát, trời càng nắng to chúng càng rút sâu hơn.
Nếu vào sáng sớm, chỉ cần đào sâu từ 10 - 20 cm, thì đến gần trưa có lúc phải đào sâu tới 60 - 70 cm mới có được sá sùng. Con sá sùng trưởng thành dài từ 6 -14 cm.
Xứ sở của sá sùng là vùng bờ biển Quảng Ninh, nhất là các xã Minh Châu, Quan Lạn. Sá sùng sống trong các bãi cát có nước triều lên xuống. Người đào sái sùng đòi hỏi có kinh nghiệm, có kỹ thuật, động tác điệu nghệ như người nghệ sỹ múa trên cát.
Sái sùng đào được đem xào với tỏi tươi ăn rất ngon, một món ăn dân dã đặc sắc mà người dân vùng biển Hạ Long gọi là mồi xào. Sái sùng rang, khi chín có màu vàng, mùi rất thơm, một hương thơm nồng ngậy đậm đà của biển. Sái sùng rang chấm với tương ớt, điểm thêm rau dấp cá, rau thơm và uống với bia thì thật là tuyệt.
Công đoạn sơ chế sá sùng rất tỉ mỉ, phải lộn ruột ra, chà xát muối kỹ và rửa nhiều lần cho sạch cát. Ở một số quán phở, hủ tiếu còn cho một lượng nhỏ sá sùng đã phơi khô để có một nồi nước lèo có vị ngọt đậm đà. Sá sùng theo đông y có vị ngọt, chất mát, chủ trị chứng tâm hàn, bổ dương khí...
Thảo Lê (Tổng hợp)
