Thang Hen – Điểm đến mới ở Cao Bằng
Bánh khảo – Hương vị Tết của người Tày
Non Nước Cao Bằng
Thơm phức bò gác bếp Cao Bằng
Kinh nghiệm du lịch Cao Bằng

Trong một năm, có hai ngày người Tày, Nùng dùng thịt vịt làm món chính (nhất thiết phải có thịt vịt), đó là rằm xá tội vong nhân và bữa cơm tất niên. Không rõ tục lệ này có từ bao giờ. Vào hai ngày đó, vịt đắt vọt lên. Con cái đến nhà bố mẹ đem theo vịt để biếu. Dường như có một nghi thức nào đó mà con vịt giống như vật hiến tế. Ở Cao Bằng và vài vùng phụ cận, trong ngày cưới xin, đầy tháng con, lễ lạt... đều có món thịt vịt. Khách từ xa đến, gia chủ tỏ lòng quý mến bằng món thịt vịt.



Không phải như món vịt thông thường, để có món vịt quay Cao Bằng, ngay từ khâu chọn vịt đã rất công phu. Vịt cỏ không dùng được, ngược lại vịt quá to, nhiều mỡ cũng bị loại. Vịt vừa phải, chắc thịt, sáng lông, nặng khoảng 1,8 kg, 2 kg được ưa nhất. Sau khi cắt tiết (vết cắt nhỏ nhưng ra hết tiết) người ta tắm vịt bằng nước lạnh sao cho lông ướt đều, sạch. Vịt được thổi hơi vào dưới da trước khi nhúng nước nóng. Công đoạn làm sạch lông là bí quyết đầu tiên. Sau khi vịt được mổ moi, rửa sạch, người ta chần lại nước sôi cho săn. Nhưng bí quyết là ở xoong nước hàng thất vị, chỉ biết toàn là cây, quả lấy ở rừng cộng với nước mắm, muối, trừ một chút mì chính (nếu cần), tuyệt nhiên không có hóa phẩm bột mầu gì hết. Người ta đổ nước thất vị vào bụng vịt rồi khâu lại. Kim khâu bằng tre, chỉ cũng bằng lạt tre hoặc cây gai. Thổi phồng vịt lần nữa, buộc chặt cổ vịt rồi đem chần nước sôi. Vớt ra để ráo, dùng dấm hòa với mật ong tưới đều lên khắp mình con vịt rồi nướng vịt trên than hoa cho khô đều (công đoạn này quyết định rất nhiều đến chất lượng, cũng thuộc khâu bí truyền). Bấy giờ mới thả vịt vào chảo mỡ già vừa phải, lật giở liên tục. Con vịt luôn ngập nửa mình trong mỡ không bao giờ nóng quá. Chừng nào da vịt chuyển sang mầu vàng, một loại vàng được tạo nên bởi dấm, mỡ và mật ong đồng thời tỏa mùi thơm đặc trưng, là được.



Trước khi thưởng thức hương vị vô cùng tuyệt diệu của món vịt quay này, xin bạn quan sát thao tác pha thịt của bà chủ hàng. Con vịt nóng giãy, bị xẻ làm đôi chỉ bằng đúng một nhát dao. Nước dùng trong bụng vịt được đổ riêng ra bát, dùng luôn làm nước chấm hoặc tưới lên đĩa thịt. Cổ cánh để bán riêng và thường hết ngay. Con dao nhà nghề phập từng nhát một để tạo ra những miếng thịt sắc cạnh, còn nguyên lớp da. Lớp thịt sau da mầu hồng đào, vừa chín tới, mềm và ngọt. Nhưng quyến rũ hơn cả là mùi thơm vô vùng khó tả. Hạnh phúc nhất cho bạn là được người Cao Bằng mời ăn cơm giải xúi chiều 30 Tết với món vịt quay trứ danh, cũng thuộc hàng tinh hoa của nghệ thuật ẩm thực nước nhà.