Có  thể sẽ không giống với bất cứ chuyến đi Myanmar nào bạn đã đọc trên các  trang báo du lịch trước đây, bởi vì tác giả bài viết này đã chọn một  con đường tự do và mạo hiểm để khám phá đất nước từng là một trong những  quốc gia đứng đầu tại Đông Nam Á vào những năm 1960. Ghi chép tưởng như  vụn vặt, nhưng từ rất nhiều mảnh ghép, có thể thấy một bức tranh sinh  động về vùng đất đang nóng với những người Việt ưa thích khám phá.
 
 Cầm  hộ chiếu trên tay xếp hàng chờ làm thủ tục nhập cảnh Myanma tại sân bay  quốc tế Yangon, tôi bất ngờ hơn so với những gì đã thử hình dung trước  chuyến đi. Thủ tục nhập cảnh tại đây khá dễ dàng và có vẻ đơn giản,  trong khi muốn vào Myanma phải có thị thực (những quốc gia khác tại khu  vực Đông Nam Á đã không còn quy định khó khăn này), vậy mà có những  người khách Âu tới sân bay làm thị thực tại chỗ (đương nhiên vẫn phải  đóng 20 USD).

 

Tác giả trên xe ngựa khám phá Yangon



 Tôi  đón taxi vào trung tâm hết 5 USD. Đường vào trung tâm khá sạch sẽ, có  nhiều cửa hàng bán đồ cổ tươm tất và khá vắng vẻ. Nhưng khi vào đến  down town thì không khí đột nhiên trở nên tấp nập náo nhiệt. Yangon là  thành phố cấm xe máy, tất cả phương tiện giao thông là xe buýt, một ít  xe đạp và rất nhiều ô tô. Những chiếc xe buýt chật nêm người và rất  nhiều trạm xe buýt, liên tục chưa đến 2 phút có một chuyến, vé lại rẻ  nên người dân chẳng cần phải đi xe riêng. Vì vậy (điều này ở Việt Nam ta  biết bao giờ mới làm được thế?) một điều khá ngạc nhiên, tuy là thành  phố chật chội đông đúc và nhiều ô tô nhưng không thấy cảnh kẹt xe. Thêm  nữa, có lẽ do Yangon thiết kế đường sá vuông ô cờ, nên mọi tuyến đường  đều thông nhau rất hợp lý, cộng thêm không có cảnh xe máy ngang dọc tự  do như ở Việt Nam nên giao thông khá tốt. Xe ô tô thì cả tay lái thuận  và nghịch nhưng đều lưu thông bên lề phải.
 
 Hạ  tầng ở Yangon rất cũ kỹ, có lẽ từ nhiều thập niên qua hầu như không có  một công trình hiện đại nào được xây dựng mới. Đa số cư dân sống trong  những chung cư cao ngất nhưng lối đi bé tí, cầu thang ẩm thấp không  người quét dọn, leo lét đèn mờ, quần áo giăng mắc đầy phía ngoài. Lề  đường ở trung tâm thủ đô dường như đều được tận dụng buôn bán, cảm giác  trung tâm thành phố như một khu chợ khổng lồ. Đủ cả: cá thịt rau quả,  đồng hồ, nước mía, vàng bạc, đổi tiền, bán ránh, giày dép quần áo, mỹ  phẩm, hàng thủ công mỹ nghệ…, đa phần nhập từ Thái Lan, Trung Quốc và cả  Việt Nam.



 
Sinh  hoạt tại Myanmar mỗi ngày chỉ được cung cấp điện 8 tiếng, nên các cơ  quan công sở, nhà dân đều phải trang bị máy phát điện. Những gia đình  không có khả năng mua máy phát điện thì dù trời nóng đến 9 tháng trong  một năm vẫn chấp nhận sống chung với mất điện một cách bình thường, chứ  không ồn ào như Hà Nội mấy tuần nắng nóng lại bị cắt điện vừa qua. Ở  Myanmar, nếu bạn đang ngủ trong nhà nghỉ hoặc khách sạn, đang đêm giật  mình phải nằm lăn xuống đất vì nóng và vớ lấy bất cứ cái gì có thể...  quạt được để xua nóng thì đừng hy vọng có ai quan tâm, đã nói ở đây thế  là chuyện bình thường mà!
 
 Tôi  cũng phải tập làm quen với một chuyện bình thường dở khóc dở cười nữa ở  đây là, nếu bạn chỉ còn một ít Kyat (tiền Myanmar) mặc dù bạn vẫn có  USD trong túi, nhưng nếu đồng USD chỉ hơi nhăn một chút hoặc có vết bẩn  thì lời khuyên là nên đổi vé máy bay về sớm! Ở đây đồng USD phải tinh  tươm thì mới được chấp nhận (100 USD đổi được 90.000 Kyat), tìm mỏi mắt  cũng không thể thấy quầy ATM, còn thẻ Visa hay Master Card đều là vật xa  lạ, có mang đi cũng không thể sử dụng được, mọi chi tiêu ở đất nước này  đều dùng tiền mặt, cho nó tiện! Điện thoại tôi để dịch vụ kết nối quốc  tế nhưng tới Yangon thì hết kết nối luôn!
 
 Chưa  hết đâu, người nước ngoài đến Myanmar chỉ qua duy nhất một cửa khẩu tại  sân bay Yangon. Dù đất nước này tiếp giáp với cả Thái Lan, Lào, Trung  Quốc, Ấn Độ, Banglades, nhưng du lịch đường bộ qua biên giới gần như  không thể. Đấy là nói ngả vào. Còn ngả ra cũng khó không kém. Anh bạn  tôi, người Myanmar, cho hay ở đây muốn làm hộ chiếu đi nuớc ngoài có khi  phải mất đến 4.000 USD!



 
Một  năm du khách nước ngoài tới Myanmar khoảng 750.000 lượt người, thời  gian du lịch tập trung chủ yếu vào tháng Mười Một, Mười Hai và tháng Một  vì thời tiết khi ấy mát mẻ. Chứ đi vào dịp Hè như tôi, nhiệt độ ngoài  trời xấp xỉ 42 độ, nóng kinh người. Vậy nhưng đối với người Myanmar đó  cũng là chuyện rất bình thường! Nhưng có lẽ vì nóng mà người Myanmar  không thích... mặc quần? Trong những ngày ở đây, tôi mua một chiếc Longi  (trang phục quấn thay quần của người Myanmar) và một đôi dép hai quai  xỏ ngón. Người Myanmar cũng không có thói quen đi giày hoặc dép có quai  hậu, đến 98% là đi dép hai quai, kể cả nhân viên ở khách sạn, sân bay,  nhà hàng, dân công chức, tài xế…Trời nóng nên mọi người vẫn dùng một thứ  bột gọi là Thanaka từ một loại cây mài ra và trộn một ít nước sau đó  xoa lên trán và hai má để khỏi nóng.

Giờ này nói chuyện  không mạng, không internet ở Hà Nội hay TP.HCM thì người ta cho bạn là  dở người ngay, nhưng ở Myanmar thì khác. Ở đây hầu như rất ít nhà có  máy vi tính. Tôi đã mất nửa tiếng đồng hồ xếp hàng chờ đợi trong tiệm  net đầy nghịt người, may mắn cũng chỉ sử dụng không quá 10 phút, sau đó  là máy tự động down mà không hiểu tại sao?! Ngay cả sân bay nội địa  nhân viên cũng không sử dụng máy tính làm việc, nhất loạt ghi chép bằng  sổ sách. Điện thoại di động cũng là một xa xỉ phẩm tại đây. Mặc dù điện  thoại bày bán nhiều (chủ yếu là loại rẻ tiền nhập lậu) nhưng đăng kí sim  thì rất đắt, phải là người làm ăn lớn mới có khả năng sử dụng. Một  người bạn mới quen tại cố đô Bagan, làm ở công ty du lịch, hỏi tôi có kế  hoạch đi đâu vào ngày mai thì viết giấy lại để ở lễ tân, đến tối bạn sẽ  đi xe đạp ghé qua lấy, chứ nhà không có điện thoại và cũng không có  điện thoại di động. Nghĩ lại chuyện thanh niên nhà mình đổi điện thoại  xoành xoạch, không điện thoại một hôm cứ ngỡ như mình... đã chết, mà  chậc lưỡi, ồ, lạ quá!
 
 Lạ  nữa nhé: người Myanmar không có họ, chỉ có tên. Đặc biệt là khi bạn đến  nhà ai, kể cả nhà nghỉ, khách sạn đều phải bỏ giày dép từ ngoài cửa.  Thanh niên người Myanmar rất thích ăn trầu. Thấy nhiều quầy bán hàng bên  lề đường giống như quầy bán bánh mì bên mình, tôi lại gần định mua một  cái gì ăn cho vui miệng nhưng hóa ra là quầy bán trầu. Có rất nhiều quầy  bán trầu như thế trên đường phố ở đây. Vì vậy tôi cứ buồn cười mãi vì  khi đến làm thủ tục ở sân bay, anh nhân viên thủ tục vừa nhai trầu vừa  làm việc.

Từ  Hà Nội hiện nay Vietnam Airlines có chuyến bay thẳng tới Yangon 5  chuyến/tuần. Dự kiến từ tháng 10/2010 Vietnam Airlines sẽ mở thêm đường  bay thẳng TP.HCM - Yangon với tần suất 4 chuyến/tuần. Trước khi có đường  bay thẳng này, từ TP.HCM đi Yangon có thể qua ngả Bangkok hoặc Kuala  Lumpur với hàng không giá rẻ Air Asia.

Dù nằm trong khu vực Đông Nam Á nhưng Myanmar chưa bỏ thị thực cho khách du lịch  Việt Nam. Tại Hà Nội, hồ sơ xin Visa nhập cảnh vào Myanmar nộp tại Đại  sứ quán Myanmar, số 289A Kim Mã, tại TP.HCM và các khu vực lân cận có  thể nộp tại VP Lãnh sự danh dự Myanmar, 50 Sầm Sơn , P4, quận Tân Bình.