"Tôi là người Á Đông vốn đã ấn tượng với một cộng đồng người da đen trong phim nô tỳ Isaura được xem từ thuở nhỏ. Nhưng Senegal xa lạ này đã có rất nhiều điều khiến tôi phải “tò mò”!".

Ấn tượng đầu tiên của tôi khi bước khỏi sân bay quốc tế Dakar là một cảnh tượng hỗn độn như các bến xe đò xưa ở châu Á. Nhiều người bán hàng rong đứng trước sân bay mời chào khách du lịch. Họ lao vào chúng tôi mời đổi tiền, chào bán sim điện thoại hoặc “đòi” xách đồ… Thú vị là hầu hết khách du lịch đều thích đổi tiền ở “chợ đen” để được tỷ giá tốt hơn so với ngân hàng. Tuy nhiên, nếu bạn muốn thực hiện việc này thì nên rủ người bản xứ đi cùng và thương lượng để không bị họ lừa đưa… tiền giả.

Những người bán hàng còn theo chúng tôi ra tận xe và tự khiêng đồ lên xe mặc cho chúng tôi liên tục lắc đầu. Và sau đó, họ đòi “trả công” bằng tiền. Cuối cùng, chúng tôi cũng thoát khỏi sân bay mà không tránh khỏi thái độ không mấy thiện cảm của họ.


Sau những ấn tượng không vui ban đầu, Senegal đã đón chúng tôi với sự nhiệt tình đáng yêu. Tôi thấy thú vị lắm khi lần đầu tiên đến một đất nước toàn người da đen. Nếu trước đây, tôi nghĩ rằng cặp mắt trắng, đôi môi dày, hàm răng trắng của người Phi châu là xấu xí, thô kệch thì giờ đây, khi hiểu được quan điểm của xứ này, tôi đã “đọc” được những vẻ đẹp đó. Nó chẳng hoàn hảo theo quan điểm của người Á Đông nhưng lại rất cá tính.



Phụ nữ đẹp luôn có làn da đen bóng và thân thể khá tròn trịa. Sự khỏe mạnh, hăng hái, mãnh liệt trong con người Senegal được bày ra cùng những bộ cánh có nhiều sắc màu nổi bật như cam, đỏ, vàng, xanh biển… Họ luôn luôn dành nhiều thời gian cho việc chăm sóc mái tóc. Có nhiều người đến tiệm làm đầu từ tờ mờ sáng và ra về lúc 6 giờ tối, thậm chí hai ngày liện tục như vậy, chỉ để được thợ uốn và tết tóc cho đẹp.

Trong khi người lớn ở đây có phần dè dặt đối với người lạ hoặc một số người lại quá “săn đón” khi du khách là đối tượng mua hàng của họ, trẻ con Senegal rất hồn nhiên và luôn đem đến cho chúng tôi cảm giác an toàn khi tiếp xúc. Các em sẵn sàng sà vào lòng chúng tôi để trò chuyện, chụp hình, chia sẻ những món đồ của chúng. Chúng nô đùa chạy nhảy, quần áo xộc xệch, thân mình gầy gò, đen ngời, nhưng cặp mắt rất sáng thể hiện sức khỏe và sự tinh nhanh sẵn có. “Những cục than hồng”, cái tên mà chúng tôi gọi các em một cách trìu mến, vô cùng bạo dạn trình diễn thời trang và nhún nhảy trước sự hò reo nhiệt tình của mọi người. Có lẽ do những vũ điệu Latin đã ngấm vào máu từ nhỏ nên chúng biểu diễn rất sinh động.


Chúng tôi có dịp tiếp xúc nhiều với các em tại một trường tiểu học tốt nhất thành phố. Song ở đây, các phương tiện giảng dạy rất thô sơ, lớp học thiếu ánh sáng và bàn ghế thì xộc xệch. Chúng tôi chỉ gặp được 8 bé gái/100 học sinh, còn lại toàn là bé trai. Phụ nữ vẫn bị gắn liền với trồng trọt, chăn nuôi hoặc chăm sóc gia đình, không được khuyến khích đến trường.

Tôi đã dành ngày nghỉ cuối tuần để khám phá đảo Gorée, một di sản thế giới nổi tiếng nằm ngoài khơi Senegal. Từ thế kỷ XV-XIX, đây là trung tâm mua bán nô lệ lớn nhất bên bờ biển châu Phi. Ngày nay, hòn đảo chủ yếu phục vụ cho mục đích du lịch, trở thành biểu tượng của sự bóc lột tàn bạo của các nước thực dân và sự hòa hợp dân tộc. Đảo hiện có khoảng 1.500 cư dân sinh sống.


Trên đảo Gorée có một pháo đài kiên cố tên là “Nhà nô lệ”. Đây chính là cái "nhà kho" chứa nô lệ gồm nhiều phòng giam nhỏ bên trong, mỗi phòng giam có thể chứa đến 200 nô lệ. Người Bồ Đào Nha, người Hà Lan, người Pháp và cả người Anh đều đã đổ máu để giành quyền kiểm soát "ngành công nghiệp nô lệ" béo bở trên đảo Gorée.

Diện tích nhỏ bé của Gorée giúp cho những nhà buôn bán nô lệ thời xưa dễ dàng kiểm soát các "món hàng" của mình. Dù Gorée chỉ cách bờ biển Senegal có 3 km nhưng vùng nước rất sâu xung quanh cộng với những cục kim loại nặng 5 kg luôn khóa chặt vào chân các nô lệ khiến chẳng ai dám tìm cách trốn. Bất cứ ai nhảy xuống biển đều bị đại dương nuốt gọn.

Nửa ngày theo chân ông già người Senegal, tôi như lạc vào thế giới của người nô lệ da màu với nhiều thang bậc cảm xúc khác nhau. Rời hòn đảo để trở lại đất liền, ngoái nhìn những “cục than hồng” đang nô đùa, ngụp lặn dưới làn sóng trắng xóa, tôi càng thấm thía hơn giá trị và ý nghĩa của cuộc sống tự do. Có lẽ tôi sẽ không bao giờ quên được ánh mắt rực sáng, nụ cười rạng ngời của các em tỏa hơi ấm đón chào du khách khi ghé thăm “thánh địa” của mình.