Trong ánh hoàng hôn, thành phố hiện ra rực rỡ với một màu vàng tinh khiết, đẹp đến nỗi vầng mặt trời cũng trở nên nhạt nhòa. Đó là Jaisalmer hay thành phố Vàng (Golden city), bang Rajasthan, Ấn Độ. Nhưng còn gì hơn nữa để nó được trang tin MSN.com chọn là một trong 10 nơi "nên đến trước khi chết" trên khắp thế giới dành cho khách du lịch?
Ốc đảo xinh đẹp
Tàu chạy mất bảy tiếng qua sa mạc hoang vu, cát bụi bay ngập cả toa xe, nắng nóng đến kinh người với 42 độ C, nên khách du lịch ai cũng thấp thỏm khi nghe kể rằng Jaisalmer là một ốc đảo xinh đẹp với hồ nước trong vắt quanh năm. Và rồi pháo đài Sonar Killar đã ở trước mặt. Đây là trái tim của thành phố với tường thành cao đến 76m, đứng uy nghi như một biểu tượng của bộ tộc nổi tiếng Yadav, mà hậu duệ của nó là Rao Jaisal đã khai sinh ra Jaisalmer vào năm 1156.
Nơi đây có những mỏ đá vô tận với màu vàng kỳ diệu để biến những ước vọng xây đắp thành lũy của Jaisal thành sự thật. Trên con đường buôn bán qua sa mạc Thar (giữa vùng biên giới Pakistan - Ấn Độ) nối liền Delhi với Trung Đông, các nhà buôn dừng lại nghỉ ngơi và đóng thuế ở thành phố này. Jaisalmer cứ thế mà ngày càng trở nên phồn vinh.
Một điều đặc biệt: Sonar Killar là pháo đài duy nhất trong rất nhiều pháo đài còn lại ở Ấn Độ hiện nay vẫn còn người dân sống ở trong thành và giữ nguyên nếp sống như hàng trăm năm nay họ vẫn có. Chính vì vậy Jaisalmer được bảo tồn một cách đáng ngạc nhiên suốt chiều dài lịch sử, không chỉ bởi sự vững bền của đá mà bởi những tập quán đã ăn sâu vào lòng người. Những đền thờ của người Hindu (Ấn Độ giáo), của người theo đạo Jana nằm xen kẽ nhau trong pháo đài là những kiệt tác điêu khắc vô song chỉ với màu vàng thuần túy của đá, và những đường nét chạm trổ tinh xảo khiến người ta không những nhìn ngắm mà còn phải lấy tay mân mê chúng.
Bên cạnh đó là những ngôi nhà dân, mặc dù dành nhiều khoảng trống đơn giản cho đời sống thường nhật nhưng vẫn không quên tạo tác những ô cửa sổ, những mái nhà sao cho thật tương xứng với không gian xung quanh. Chính vì vậy Jaisalmer như một mê hồn trận lộng lẫy với đủ đường ngang ngõ tắt mà du khách cứ muốn buông thả mình vào đó, chẳng cần, chẳng muốn tìm lối ra. Trên cái nền đá vàng tinh khiết đó, những cô gái Ấn Độ duyên dáng trong bộ áo truyền thống rực rỡ hút hồn du khách bằng những đôi mắt đen sâu thẳm.
Cơ man là vải vóc thổ cẩm, đồ trang sức lộng lẫy bằng đá được bày bán khắp nơi. Cảnh thì đẹp mà con người thì thật lạ. Người ta mời chào du khách rất lịch sự và rồi lại tạt nước ra đường đi, trong khi đó phụ nữ giặt giũ, phơi phóng và thanh niên phóng xe máy phân khối lớn ầm ĩ trên con phố nhỏ hẹp. Một chàng trai vừa vồn vã chào bán những cuốn sổ tay bọc da lạc đà xong chợt làm du khách sững sờ khi anh ta điềm nhiên phun nước bọt ngay trước mặt mình. Và nữa, những con bò to lớn đi nghênh ngang trong phố cổ.
Người Hindu coi bò là con vật linh thiêng và chúng được sống thoải mái, vô tư ăn uống, xả bậy thản nhiên trên phố ngay trước mặt du khách đang đưa tay bịt mũi. "Chẳng sao cả - cô bạn xinh đẹp Julia đến từ nước Anh nói - đó là cách sống của họ. Họ đã giữ gìn được cách sống riêng của mình và chính vì thế họ giữ gìn được thành phố này lâu dài đến thế".
Những lâu đài, thành quách, khu phố vàng cứ nối đuôi nhau trải dài đến tận hồ nước Gadisar với quần thể kiến trúc bao quanh và những vọng lâu tuyệt đẹp. Đây là vị trí tốt nhất để nhìn bao quát thành phố trong hoàng hôn, để biết thế nào là thành phố Vàng. Để hiểu tại sao người ta lại cất công đi vào sa mạc hoang vu khắc nghiệt để gọt giũa nên một viên ngọc lộng lẫy đến thế cho muôn đời sau.
Cưỡi lạc đà và sa mạc về đêm
"Chúng ta đi đâu đây?"."Đi Pakistan". Người dẫn đường Ibrahim tuyên bố như thế khi chúng tôi vừa cưỡi lên lưng lạc đà, phóng tầm mắt ra xung quanh và chẳng nhìn thấy gì ngoài hoang vu sa mạc. Ở đây chỉ cách biên giới với Pakistan chừng 40km (một tầm đại bác). Và cuộc safari (hành trình qua sa mạc) đã bắt đầu như thế. Cưỡi lạc đà không bị xóc như cưỡi voi Tây nguyên nhưng mạo hiểm hơn bởi chỉ có một cái yên trống không như yên ngựa. Tuy nhiên du khách sẽ còn khốn khổ hơn nữa nếu chú lạc đà bỗng dưng hứng chí vừa đi vừa lắc mông, thôi thì ruột gan cứ gọi là nháo nhào cả lên. Nhiều người đã quá sợ vì thấy mình chơi vơi quá trên lưng con vật cao hơn 2m và đành bỏ cuộc, hoặc chỉ cưỡi khi có nài lạc đà ngồi sau bảo vệ.
Nhưng nào có hề gì khi sa mạc đang mời gọi trước mắt. Đại bàng liệng trên đầu, hươu nhảy vút qua tảng đá và công múa lượn bên lùm cỏ. Một túp lều đơn côi nằm trên đồng cỏ khô cháy và dưới ánh nắng nóng bỏng một mỏ đá hiện ra. Đá vàng là vô tận để có thể xây nên cả mười Jaisalmer. Những người thợ trân mình ra giữa sa mạc để đẽo gọt chúng. Để cuộc chơi thêm phần mạo hiểm, Ibrahim tuyên bố sẽ không chịu trách nhiệm nếu du khách... rơi khỏi lưng lạc đà do chúng bị khuỵu chân trên cát. Chẳng sao, bởi những đồi cát ở đây tuy chẳng đẹp như đồi cát mũi Né nhưng lại được bao quanh bằng không khí sa mạc và chúng tôi vẫn háo hức đi tới trong lúc chờ hoàng hôn. Gần 8 giờ tối mặt trời mới đi ngủ hẳn trên sa mạc và trước đó không gian đổi màu từ đỏ sang tím như một tấm màn nhung lộng lẫy buông xuống từ bầu trời. Chúng tôi ăn bữa tối do Ibrahim và cậu bé 10 tuổi Rama nấu. Bữa cơm của người Ấn Độ trên sa mạc có lẫn rất nhiều cát nhưng ngon như chưa bao giờ. Và đêm sa mạc cực kỳ yên tĩnh với tiếng gió thổi nhẹ hơn cả hơi thở. Chẳng ai nói với ai câu gì và mỗi người đều có những ý nghĩ riêng. Thế rồi qua 2 giờ sáng, tất cả giật mình tỉnh giấc bởi gió se lạnh, bởi cát bay vào mặt, và bởi ánh trăng bỗng dưng xuất hiện và trải dài trên mặt đất bao la với ánh vàng không sao sánh được. Barbara, cô gái đến từ Guatemala (Nam Mỹ), chẳng thể ngủ nữa và cứ thế đi lang thang trên sa mạc chờ mặt trời lên...
Lại nắng nóng, lại gió cát. Hành trình vẫn tiếp tục và khi chúng tôi đã mệt lử thì một ốc đảo hiện ra với cây cối xanh tươi và những chú bé thổ dân quây quần quanh một cái giếng nước do lạc đà tìm thấy. Rồi lại gió cát, nắng nóng. Và Ibrahim cất giọng hát một khúc ca của người Hồi giáo nghe như tâm hồn của sa mạc... Dường như chúng tôi thấy Jaisalmer còn đẹp hơn muôn phần khi trở về lại đây từ sa mạc. Bởi đã được đắm mình vào chiều rộng không gian và chiều sâu thời gian của một vùng đất đầy bản sắc riêng không thể lẫn vào đâu được. Trong khi đó giá cả khá dễ chịu: phòng đôi khách sạn với máy lạnh 250 rupi (khoảng 90.000VND), hành trình sa mạc một ngày đêm với xe jeep và lạc đà 900 rupi/người... Nhưng thôi, điều quan trọng nhất là phải biết sắp xếp để tận hưởng được nhiều vẻ đẹp nhất trong khoảng thời gian hạn hẹp mà bạn có.
TST Tou.
