Chuyến bay của Hãng hàng không Đức Lufthansa đã đưa tôi tới sân bay Eleftherios Venizelos, thủ đô Athens (Hi Lạp) vào một ngày đầy nắng. Đặt chân xuống sân bay tôi đã cảm nhận được ngay vị nắng và gió của vùng đất Địa Trung Hải xinh đẹp này.

Bầu trời ở Athens xanh ngắt không một gợn mây, một màu xanh khó diễn tả thành lời. Dọc hai bên đường từ sân bay về thành phố là những hàng cây ôliu xanh mướt khiến tôi háo hức khám phá về vùng đất mà trước đây chỉ hình dung qua những câu chuyện thần thoại và tưởng tượng về một nền văn minh cổ đại huy hoàng, về Achilles, Odysseus, về thần Zeus...

Kiệt tác của nhân loại

Athens không hiện đại, không tráng lệ như Paris, không hoành tráng và cổ kính như Rome mà giản dị, hiền hòa với những ngôi nhà nhỏ bé, những ngõ ngách, những con đường nhỏ xinh xắn... Nơi nhộn nhịp và tập trung nhiều khách du lịch nhất là khu vực quanh ngọn đồi Acropolis nổi tiếng.

Tôi bắt đầu khám phá Athens bằng việc đi bộ từ khách sạn qua những con đường mòn băng qua nhiều ngôi làng nhỏ cổ kính, đậm chất đặc trưng của đất nước Hi Lạp để lên tới Acropolis. Tôi bất chợt hình dung khi nhân loại còn đang ở những bước tiến sơ khai nhất thì tại đây, Athens đã có những phát triển vượt bậc về kiến trúc, điêu khắc, hội họa, văn học, thi ca, triết học... và cả thi đấu thể thao; với những nhà tư tưởng, chính trị gia, khoa học gia lỗi lạc mà công trình của họ còn mãi với thời gian.

Acropolis là quần thể kiến trúc đẹp đẽ, huy hoàng, tráng lệ nhất mà con người từng sáng tạo nên. Nó vẫn nằm lặng lẽ trên ngọn đồi ở phía tây thành phố từ 2.500 năm nay như một minh chứng hùng hồn nhất cho nền văn minh rực rỡ của Hi Lạp trong quá khứ. Nổi bật nhất trong quần thể Acropolis là đền Parthenon và Erechtheion.


Parthenon là đền thờ nữ thần Athena, được xây dựng từ năm 447-432 trước Công nguyên, do hai kiến trúc sư Ichtinos và Calicrates thiết kế. Đập vào mắt tôi là dáng vẻ nổi bật sừng sững của công trình trên nền trời xanh, là sự cân xứng, hài hòa. Tôi cảm giác như nếu thêm bất cứ chi tiết nhỏ nào vào công trình sẽ làm tổn thương tới vẻ đẹp hài hòa của nó. Những cột của mặt trước và mặt sau đều hơi nghiêng vào giữa để tăng thế vững cho đền và không có vẻ cứng nhắc. Vật liệu xây dựng chính là đá hoa cương vùng Pentelique, màu trắng có điểm những hạt sắc.

Để ghép các tảng đá lại với nhau người ta không dùng vữa. Các khối đá được đẽo thật chính xác sao cho mỗi viên được gắn nối thật khít với viên khác như thể là một... Điều đặc biệt của loại đá này là khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời nó sẽ sáng hơn. Trên mái diềm lần lượt khắc họa lại sự ra đời của thần Athena, cuộc tranh chấp giữa thần Athena và Poseidon để giành quyền bảo hộ cho Athens... Cái tài tình của các nhà điêu khắc thời đó là khiến những nhân vật được khắc trên nền đá cực kỳ sinh động và linh hoạt như cuộc sống thật ngoài đời.

Đứng trước Parthenon, Erechtheion dường như tất cả đang lắng đọng lại. Tôi tưởng tượng về khung cảnh huy hoàng, cuộc sống sung túc, những giá trị tinh thần đạt tới mức hoàn hảo của người dân Athens cách đây gần 2.500 năm. Tuy phía trong đền thờ, các tượng thần và các tác phẩm vô giá khác đã bị phá hủy và hiện chỉ còn lại những cột trụ và phần điêu khắc trang trí bên ngoài, nhưng tôi tin rằng bất cứ ai đến đây cũng sẽ phải trầm trồ, thán phục và phải ngả mũ chào một trong những đỉnh cao của mỹ thuật loài người.


Nhà thơ làm dép

Lang thang ở quảng trường Monastiraki tôi vô tình phát hiện một cửa hàng bán dép xăngđan được mệnh danh là “The Poet-Sandal Maker of Athens” (tạm dịch: nhà thơ - thợ làm dép xăngđan của Athens). Cửa hàng khá nhỏ nhắn, nằm khép nép trong con đường nhỏ Agias Theklas đối diện với quảng trường. Cửa hiệu không hề được trang hoàng mà chỉ có duy nhất một chiếc xăngđan rất to mang đậm phong cách Hi Lạp ở trước cửa hàng. Dường như nó không cần phải phô trương quảng cáo, có lẽ vì nó quá đặc biệt và nổi tiếng.

Gheorgios Melissinos đã tạo ra đôi xăngđan bằng cao su đầu tiên vào năm 1927 để phục vụ cho đa số thợ săn và tầng lớp lao động cần những đôi xăngđan thật mềm và chắc chắn, bên cạnh dòng sản phẩm cao cấp phục vụ tầng lớp thượng lưu. Khi Gheorgios qua đời vào năm 1954, con trai của ông - Stavros Melissinos đã kế nghiệp cha mình.

Stavros Melissinos không chỉ là một thợ làm dép mà còn là một nhà thơ, nhà biên kịch và nhà phê bình nổi tiếng. Cõ lẽ chính vì là một nhà thơ nên ông đã đem tâm hồn lãng mạn, bay bổng thổi hồn vào những đôi dép do chính mình làm ra. Cửa hàng trở nên nổi tiếng và trở thành một điểm nhấn ở Athens đối với khách du lịch.


Danh sách những nhân vật nổi tiếng đến cửa hàng này dài dằng dặc, từ Sophia Loren đến John Lennon của ban nhạc huyền thoại nổi tiếng The Beatles, hay Jackie Onassis, Anthony Quinn, Garry Cooper, Rudolf  Nureyev, Barbra Streisand, Lily Tomlin...

Cửa hàng bài trí với phong cách riêng, tuy nhỏ nhưng toát lên một vẻ rất thơ và ấn tượng. Giữa nhà kê một chiếc bàn nhỏ và Pantelis Melissinos - con trai của Stavros Melissinos, thế hệ thứ ba, đang tỉ mỉ khâu từng mũi chỉ một đôi xăngđan.

Để tạo ra được một đôi xăngđan là cả một quá trình vất vả. Từ việc chọn da, thuộc da, vẽ kiểu, may, khâu từng mũi, đóng từng cái đinh... đều do một tay Pantelis. Để làm ra được một đôi xăngđan phải mất 7-10 ngày. Có thể cảm nhận được ánh mắt lấp lánh đầy nhiệt huyết và sự tự hào của người thợ - nghệ sĩ đối với sản phẩm độc đáo không đâu có như ở Athens này.