Dự án Phát triển du lịch bền vững tiểu vùng sông Mê Công tỉnh Quảng Trị, do Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tài trợ, triển khai từ năm 2009 đến năm 2013, đã góp phần khôi phục và phát triển du lịch cộng đồng, giúp đồng bào dân tộc Vân Kiều nơi đây phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.
Dự án đã hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng nhỏ phục vụ du lịch cộng đồng tại bản Kalu, xã Đakrông (huyện Đakrông), xây dựng Trung tâm Thông tin du lịch tại thị trấn Lao Bảo, hệ thống biển báo dọc quốc lộ 9, với tổng mức đầu tư hơn 24 tỷ đồng.
Tại bản Kalu, dự án đã tập trung đầu tư, quy hoạch 31 hộ trong bản, trong đó có 21 hộ được bảo tồn kiến trúc nhà cổ (11 nhà được phụng dựng lại nhà cổ nguyên trạng, số còn lại xây mới theo mô hình nhà sàn của đồng bào dân tộc Vân Kiều). Bên cạnh đó, đã mở các lớp đào tạo, tập huấn để tăng cường năng lực và nâng cao nhận thức cho cán bộ, công chức và cộng đồng dân cư tại các vùng hưởng lợi về du lịch cộng đồng. Các giá trị văn hóa phi vật thể của đồng bào như lễ cúng cơm mới, lễ cúng thần làng, lễ hội đâm trâu và nghệ thuật âm nhạc cũng được dự án đầu tư kinh phí bảo tồn.
Bản Kalu, xã Đakrông (huyện Đakrông) có 58 hộ, chủ yếu là người Bru - Vân Kiều. Dân làng ở phía trên triền đồi, dọc theo trục đường quốc lộ 9 và ở phía bên kia dòng suối Kalu. Đồng bào Bru - Vân Kiều có đời sống tinh thần vô cùng phong phú, đa dạng, với những giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể như kiến trúc nhà sàn truyền thống của đồng bào Vân Kiều với mặt nhà chính hướng về nơi các con suối, lưng tựa vào những quả đồi, nguyên liệu chủ yếu để làm nhà là gỗ, mây, tre, nứa, lá tranh, lá mây, lá cọ...
Bên cạnh đó là các nghề truyền thống; trang phục truyền thống; công cụ lao động, săn bắt thú rừng và đánh bắt cá được đồng bào Vân Kiều sử dụng từ nguyên liệu thô sơ sẵn có ở núi rừng để chế tác... cũng thể hiện rất rõ bản sắc riêng của đồng bào Vân Kiều. Những giá trị văn hóa phi vật thể của đồng bào Vân Kiều cũng rất phong phú với lễ cúng cơm mới, lễ cúng thần làng, lễ hội đâm trâu, lễ tỉa lúa, lễ ăn mừng nhà mới, lễ Calơ (lễ kết nghĩa anh em)... được tổ chức định kỳ tại các thời điểm nhất định trong năm.
Trần Tĩnh - baotintuc.vn
