Vẻ đẹp văn hóa người Chăm Ninh Thuận là một trong nét rất đặc sắc trong nền văn hóa Việt Nam, được thể hiện qua hình ảnh tháp Chăm, các lễ hội, làng nghề thủ công mỹ nghệ có tính nghệ thuật cao mang đậm chất của người Chăm.

Tại Ninh Thuận được thống kê là có số lượng người Chăm sinh sống đông nhất và chiếm 1/2 dân số người Chăm trên cả nước Việt Nam.

Tuy sống chung với người Kinh, nhưng người Chăm vẫn giữ được vẻ đẹp văn hóa riêng biệt của mình như: các nghi thức trong lễ hội, cúng tế, cưới hỏi, tín ngưỡng tôn giáo, luật tục người Chăm, các công trình kiến trúc, các làng nghề thủ công mỹ nghệ…

Hiện nay, tại Ninh Thuận người Chăm sinh sống tại 22 làng Palei thuộc 13 xã và 4 huyện thành phố (Huyện Ninh Phước, Huyện Ninh Hải, Huyện Ninh Sơn và Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm) và chia làm 3 cộng đồng là Chăm Ahiêr (Bàlamôn giáo), Chăm Awal (Islam giáo) và Bà Ni.

Nói đến vẻ đẹp văn hóa về hiện vật của người Chăm, thì chúng ta không thể không nhắc đến Tháp Chăm, tiêu biểu là cụm tháp Pôklông Garai được đánh giá là một trong các tháp đẹp nhất còn lại ở Việt Nam.

Tháp Pôklông Garai thuộc kinh đô Panduranga của Vương quốc Chăm cổ, nay là Thành phố Phan Rang – Tháp Chàm. Tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ 13 đầu thế kỷ 14, nằm trên đỉnh Đồi Trầu, phường Đô Vinh, cách trung tâm thành phố khoảng 10 km. Đến ngày hôm nay, các cụm tháp này vẫn giữ được nguyên vẹn các chạm khắc mang đậm kiến trúc người Chăm cổ.

Tại cụm tháp Pôklông Garai, là nơi thường xuyên diễn các nghi thức lễ hội của người Chăm, đặc biệt là lễ hội Ka-tê là một trong những văn hóa phi vật thể của người Chăm.

Người Chăm có hơn 100 lễ hội diễn ra quanh năm. Trong đó, lễ hội Ka-tê được tổ chức ở tháp Chăm vào tháng 7 lịch Chăm hàng năm (khoảng tháng 9, tháng 10 Dương lịch). Đây là lễ hội dân gian đặc sắc nhất trong kho tàng văn hoá của người Chăm, nó phản ánh sinh hoạt của cộng đồng người địa phương.

Trong lễ hội Ka-tê, diễn ra các hoạt động nghệ thuật ca – múa – nhạc dân gian của các thiếu nữ người Chăm. Ngoài ra, còn có các lễ cầu đảo, lễ hội Chabun, lễ hội Ramuwan, lễ hội cầu ngư…

Mạng đậm chất văn hóa người Chăm là các sản phẩm thủ công mỹ nghệ được làm từ chính đôi tay của các nghệ nhân người Chăm.

Trong đó, làng gốm Bàu Trúc được xem là một trong những làng gốm cổ xưa nhất của Đông Nam Á. Vì nó còn giữ được cách làm gốm bằng chính đôi bàn tay của người nghệ nhân.

Thông qua các sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống của những người phụ nữ Chăm thuộc làng Mỹ Nghiệp, chúng ta có thể hình dung về một bức tranh đời sống và con người Chăm Pa.

Đến hiện nay, nền văn hóa dân tộc Chăm vẫn giữ được bản sắc riêng của mình mà không bị ảnh hưởng bởi các nền văn hóa du nhập vào Việt Nam.

Nguồn: Vẻ Đẹp Việt Nam