Một lần thăm Hàn Quốc và chỉ một lần thôi, nhiều người sẽ chiêm nghiệm được rõ nét khái niệm "du lịch là ngành kinh tế tổng hợp", cũng như không thể không khâm phục cách làm du lịch của dân Hàn.

Con số gần bảy triệu lượt du khách nước ngoài đến đây trong năm 2008 thật ý nghĩa khi Hàn Quốc tuy có bề dày văn hóa nhưng các điểm tham quan văn hóa lại không bao nhiêu. So với chúng ta, họ không có nhiều thành quách, đền đài, miếu mạo cổ xưa, vì hầu hết đã bị tiêu hủy trong thời gian dài chịu sự đô hộ của người Nhật. Những cung điện mới được phục dựng trong một không gian vô cảm, không có giá trị thời gian mà hầu như chỉ để đáp ứng nhu cầu hoài niệm quá khứ.

Đến Hàn Quốc, thưởng thức kim chi với các món nướng đặc trưng, hay lẩu nấm, hoặc món cháo gà hầm nhân sâm, kể cả ẩm thực cung đình Triều Tiên – mà gần đây trở nên nổi tiếng nhờ bộ phim Nàng Dae Jang Geum – nhưng so với chúng ta thì "chưa biết mèo nào hơn mĩu nào". Bởi món ăn Việt Nam được du khách nước ngoài đặc biệt yêu thích vì nhiều rau, ít béo; lại hài hòa về màu sắc, hương vị, hài hòa về âm dương, nóng lạnh; mỗi vùng miền đều có đặc sản độc đáo riêng. Đặc biệt ẩm thực cung đình Huế mang cả một triết lý khi các món ăn luôn được dọn với lượng rất ít để không áp đảo, chế ngự con người.

Thiên nhiên Hàn Quốc tuy đẹp nhưng do đa phần diện tích là núi nên không phong phú và đa dạng như Việt Nam. Seoul là đô thị mới với kiến trúc nhà cao tầng được quy hoạch hiện đại, đường phố sạch sẽ biểu hiện nếp sống văn minh, nhưng một điều dễ nhận rõ là du khách phương Tây đến đây không nhiều. Cũng dễ hiểu vì họ không mặn mà với một nơi có không gian giống đất nước mình, còn di tích lịch sử thì Hàn Quốc không thể sánh với Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và kể cả vùng Đông Nam Á.

Trên đường phố Seoul, có thể thấy du khách châu Á chiếm số đông, đến từ Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Singapore. Hiểu thế nào đây về hiện tượng này nếu không phải là phim ảnh Hàn Quốc đã thành công trong vai trò làm sứ giả lôi kéo hàng triệu lượt người đến với đất nước mình.

Ngành du lịch Hàn Quốc đã liên kết tài trợ hàng loạt các tác phẩm điện ảnh như Bản tình ca mùa đông, Chuyện tình Paris, Nàng Dae Jang Geum... mang đậm hương sắc một đất nước thơ mộng với những con người khả ái, giúp ngành du lịch Hàn Quốc phát triển mạnh và văn hóa Hàn Quốc được truyền bá rộng rãi. Đây cũng chính là con đường ngắn nhất giúp Hàn Quốc giới thiệu hình ảnh của mình với thế giới.

Rõ ràng chiến lược xuất khẩu văn hóa của Hàn Quốc qua phim ảnh cùng các ngôi sao ca nhạc đã tạo một hình ảnh rất ấn tượng về đất nước và con người, điều mà chúng ta đã mở bao nhiêu cuộc vận động suốt cả chục năm qua mà vẫn chưa mang lại kết quả khả quan.

Kinh nghiệm liên kết chặt chẽ giữa các ngành của Hàn Quốc rất đáng cho chúng ta học tập. Trong khi ngành du lịch nước ta đang lao đao thì Hàn Quốc vẫn ung dung đón lượng khách tăng vọt nhờ một trong những chính sách thu hút du khách rất hiệu quả là sự liên kết giữa các đối tác tại Hàn Quốc với nước ngoài trong việc tung ra các tour tham quan với mức giá giảm cực sốc, trong đó chủ yếu là sự tham gia của các hãng hàng không, khách sạn, lữ hành, nhà hàng...

Việc liên kết giữa ngành du lịch với ngành điện ảnh đã giúp cho doanh thu của cả đôi bên cùng tăng vọt. Chỉ riêng bộ phim Bản tình ca mùa đông đã thu hút cả mấy trăm ngàn du khách châu Á lũ lượt kéo đến Seoul tham quan đảo Nami, nơi bộ phim được quay, để được hòa mình vào không gian lãng mạn như những nhân vật trong phim mà họ ngưỡng mộ... Cùng với chuyến đi, du khách sẵn sàng mở rộng hầu bao ở các thiên đường mua sắm, làm giàu cho ngành thương nghiệp. Khách sạn từ đó cũng thừa hưởng những giá trị do phim ảnh mang lại và linh hoạt tung các chương trình ưu đãi về giá cho du khách nước ngoài.

Nhìn lại nước ta, ngành du lịch rõ ràng rất đơn độc, liên kết với nơi nào cũng vướng phải nhiều cản ngại bởi lợi ích cục bộ. Dịch vụ của chúng ta thì vừa yếu lại vừa thiếu. Các thành phố không có đời sống ban đêm, chẳng phải vì lý do an ninh mà vì tư duy quản lý đô thị chưa kịp đổi mới.

Một cơ hội vàng cho ngành du lịch Việt Nam là dịp "Kỷ niệm 1.000 năm Thăng Long" tới đây, thế mà ngay trong ngày công bố "Năm du lịch quốc gia 2010" hôm 10/10 vừa qua, thì đề cương cụ thể vẫn... chưa được duyệt. Theo các công ty lữ hành, đối tác nước ngoài luôn yêu cầu thông báo chương trình từ tháng 9 và 10/2009 để có thể chào bán tour cho khách đoàn vào Việt Nam trong mùa cao điểm năm sau, nhưng do chưa có chương trình cụ thể nên các đơn vị lữ hành không thể đưa vào chào bán tour.

Thế thì, liệu đến khi nào ngành du lịch mới có thể cất cánh?

Yên Mynh