Ở một số nước, vùng lãnh thổ, ngành công nghiệp không khói từng được xem đóng vai trò quan trọng hỗ trợ kinh tế vượt qua khó khăn. Ở Việt Nam, lượng du khách đến trong 6 tháng đầu năm không hề giảm nhưng điều đó vẫn chưa đủ.

Có thể dùng du lịch để tạo sức bật

Thái Lan từng trải qua nhiều khó khăn khi đất nước này đối phó khủng hoảng kinh tế vào năm 1997 - 1998. Khi ấy các nhà làm du lịch ở đất nước này đã nghĩ ra chương trình "Amazing Thailand" (với các chiêu quảng bá, giảm giá... rầm rộ) nhằm lôi kéo khách du lịch khắp nơi trên thế giới đến đất nước này, ngoại tệ theo đó cũng đi vào. Thời điểm kinh tế Indonesia gặp khó khăn vào năm 2000, công dân Indonesia nào khi đi ra nước ngoài phải nộp một khoản thuế hơn 100 USD. Quyết định này gây ra nhiều dư luận khác nhau vào thời điểm đó nhưng được nhiều nhà kinh tế đánh giá đã có những đóng góp tích cực cho nền kinh tế Indonesia. Ngay cả khi không gặp kinh tế khó khăn, ở nhiều nước, vùng lãnh thổ, du lịch cũng đóng vai trò rất quan trọng. Như Macau, diện tích chỉ có 28 km2, dân số chỉ nửa triệu người, nhưng năm 2006 đã đón đến 22 triệu du khách (gấp 44 lần dân số).

Thống kê của Sở Du lịch TP.HCM, trong 6 tháng đầu năm 2008, ngành du lịch đã giúp mang về cho thành phố này 14.600 tỉ đồng, tăng 40% so với cùng kỳ năm trước. Từ đầu năm đến nay, TP.HCM đã đón gần 1,5 triệu lượt khách quốc tế, trong đó chiếm 60% là du khách. Kinh tế vĩ mô đang gặp khó khăn nhưng lượng du khách vẫn tăng là một điều đáng phấn khởi. Đại diện Công ty du lịch Bến Thành Tourist cho biết, trong 6 tháng đầu năm đã đón được 35.260 khách nước ngoài, kế hoạch của công ty này trong 6 tháng cuối năm sẽ đón thêm khoảng 30.000 - 40.000 du khách quốc tế. Cũng trong 6 tháng đầu năm, Saigontourist đã đón được 83.000 khách nước ngoài, tăng 45% so với cùng kỳ năm ngoái. Còn Công ty Vietravel đã đón được 13.840 khách quốc tế trong 6 tháng đầu năm, kế hoạch 6 tháng cuối năm của Vietravel sẽ phục vụ cho khoảng 15.000 du khách quốc tế... Dù du khách vẫn tăng nhưng thực tế ngành công nghiệp không khói Việt Nam vẫn cần một cú hích mạnh để thu hút khách quốc tế đến nhiều hơn.

Quảng bá còn yếu

Công tác quảng bá du lịch vẫn còn nhận nhiều lời phàn nàn của các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này. Đơn cử cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ (HHHV) đang diễn ra tại Việt Nam nhưng lượng du khách đến lại không tương xứng với tầm cỡ cuộc thi. Ông Lại Hữu Phương, Giám đốc Trung tâm lữ hành Bến Thành Tourist, nói: "Công tác quảng bá cho sự kiện này chưa thực sự thu hút du khách. Ngoài ra, hiện đang là thời điểm du lịch nội địa, Nha Trang là điểm du lịch được nhiều du khách lựa chọn, cùng với sự kiện diễn ra cuộc thi HHHV tại đây nên các khách sạn không đủ lượng phòng để đáp ứng lượng khách lớn. Vì thế giá cả phòng được đẩy lên cao và gây không ít khó khăn cho các công ty du lịch đưa khách đến đây".

Không thể tiếp tục cung cách quảng bá du lịch như bấy lâu nay, nhất là trong thời điểm đang cần nhiều du khách để mang ngoại tệ đến cho nền kinh tế. Ông Tào Văn Nghệ, Tổng giám đốc khách sạn Majestic kiêm Chủ tịch Hiệp hội khách sạn TP.HCM, nhận xét: "Chúng ta nói rằng du lịch Việt Nam có nhiều thứ hấp dẫn nhưng vì sao vẫn chưa thu hút được nhiều du khách đến? Có thể khẳng định rằng hiện nay công tác xúc tiến, quảng bá không hiệu quả và thiếu liên tục. Một vấn đề nữa, thu hút được nhiều khách đến nhưng cơ sở hạ tầng của chúng ta có đủ sức để đón tiếp một lượng khách lớn?".

Lượng khách đến tăng nhưng công suất phòng khách sạn ở TP.HCM lại giảm so với cùng kỳ năm ngoái. Ông Nghệ cho biết: "Công suất phòng khách sạn của năm ngoái tại TP.HCM đạt 72 - 85%, còn 6 tháng đầu năm nay chỉ trên 70%, thậm chí trong tháng 6 chỉ đạt 60%. Trong thời điểm này, các khách sạn chỉ có thể giữ nguyên giá hoặc hạ giá để thu hút khách lưu trú. Giá cả hiện nay của các khách sạn cao cấp tại TP.HCM đã phản ánh đúng thực chất dịch vụ mà chúng tôi cung cấp. Để công suất phòng khách sạn tại TP.HCM trong 6 tháng cuối năm bằng cùng kỳ năm 2007 đã là một điều khó trong hoàn cảnh kinh tế như hiện nay".