Vị trí thứ nhất trong danh sách bình chọn 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới một lần nữa khẳng định những giá trị vô giá của Vịnh Hạ Long, đồng thời đặt ra cho chúng ta trách nhiệm lớn lao trong việc gìn giữ và quảng bá mạnh mẽ hơn về "báu vật quốc gia" này.

Vịnh Hạ Long- còn nhiều giá trị tiềm ẩn

 

Vịnh Hạ Long là một tuyệt tác của thiên nhiên, một cảnh quan đẹp với những giá trị nổi bật toàn cầu, đã hai lần được UNESCO công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới về mặt giá trị cảnh quan và địa chất địa mạo vào các năm 1994 và 2000. Bên cạnh đó, Vịnh Hạ Long còn có các giá trị tiêu biểu về lịch sử, khảo cổ, văn hoá truyền thống, đa dạng sinh học, môi trường sinh thái, giá trị thẩm mỹ.v.v... Phó Giáo sư- Tiến sĩ Khoa học Nguyễn Khắc Sử (ở Viện Khảo cổ học Việt Nam), cho biết: Tại các hang động ở Vịnh Hạ Long, các nhà khảo cổ đã phát hiện một loạt các di tích khảo cổ từ thời đại đồ đá, cho tới thời đại kim khí từ 26 nghìn năm, cho đến đầu của Công nguyên, tức là 2.000 năm  trước Công nguyên. Vết tích văn hoá sớm nhất ở Vịnh Hạ Long hiện biết đến là văn hóa Hoà Bình và văn hoá Bắc Sơn. Dấu ấn Văn hoá Đông Sơn hay yếu tố văn minh Việt cổ bắt rễ khá sâu vào Vịnh Hạ Long. Văn hoá Cái Bèo và Văn hoá Hạ Long là hai nền văn hoá tiêu biểu của tiền sử Việt Nam.


Vịnh Hạ Long là nơi gắn liền với những trang sử vẻ vang, hào hùng của dân tộc Việt Nam như: Vân Đồn- thương cảng cổ sầm uất vào thế kỷ thứ 12; Núi Bài Thơ- nơi mà ngày 1-5-1930, lần đầu tiên lá cờ đỏ búa liềm tung bay trên đỉnh núi, mở đầu giai đoạn mới trong phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân vùng mỏ dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Và cách đó không xa là dòng sông Bạch Đằng lịch sử- nơi ghi dấu hai trận thuỷ chiến lẫy lừng của các thế hệ ông cha chống giặc ngoại xâm.

 

Về giá trị đa dạng sinh học, địa hình Vịnh Hạ Long có cấu tạo vô cùng phức tạp, bờ biển khúc khuỷu, có nhiều cửa sông lớn. Đây là nguồn cung cấp thức ăn vô cùng phong phú đa dạng cho nhiều loài sinh vật. Đặc biệt, địa hình Vịnh Hạ Long bị chia cắt bởi hàng ngàn hòn đảo lớn nhỏ, tạo nên những vũng vịnh biển, mực nước ổn định hàng năm, biên độ thuỷ triều không lớn, mức sóng nhỏ, đồng thời khí hậu của Hạ Long rất ổn định. Đây là những điều kiện tự nhiên vô cùng thuận lợi cho các hệ sinh thái phát triển. Bởi vậy, Vịnh Hạ Long còn được biết đến là nơi sinh sống của rất nhiều động thực vật, trong đó có nhiều loài quí hiếm, độc đáo và đặc hữu mà không tìm được ở nơi nào trên thế giới.


Vịnh Hạ Long còn có tiềm năng to lớn để phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn như: giao thông cảng biển, du lịch, đánh bắt và nuôi trồng thuỷ sản. Khu vực Vịnh Hạ Long- Bái Tử Long- Cát Bà là trọng điểm du lịch của địa bàn kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.


Gìn giữ "báu vật" Vịnh Hạ Long để tôn vinh "thương hiệu" Việt Nam

 

Với những giá trị và tiềm năng to lớn, Vịnh Hạ Long thực sự là một "báu vật" của Việt Nam. 13 năm sau khi được công nhận là di sản thế giới, nhận thức của lãnh đạo tỉnh, các ngành, các cấp, cộng đồng dân cư ở tỉnh Quảng Ninh cũng như khách du lịch về việc bảo tồn cảnh quan sinh thái, tài nguyên môi trường, các giá trị văn hoá của Vịnh Hạ Long đã được nâng lên một bước. Mặc dù vậy, còn nhiều hạn chế. Phó Giáo sư- Tiến sĩ Khoa học Trịnh Dánh ở Bảo tàng Địa Chất Việt Nam nêu lên một ví dụ: Nếu chúng ta nhìn trên bản đồ địa hình, thì đảo Tuần Châu có hình dáng bề mặt như con kỳ lân đang bơi ở biển, trên nó là khoác những khoảng rừng màu xanh, nên chúng tôi gọi là kỳ lân xanh. Thế nhưng từ khi Tuần Châu được khai thác trở thành khu du lịch, thì họ làm các bãi tắm nhân tạo, các khu nhà nghỉ, đã làm biến dạng con kỳ lân này. Trên đảo Tuần Châu, còn có di tích lịch sử, di chỉ khảo cổ của văn hoá Hạ Long, nhưng bộ phận ấy đang bị ép hẹp lại ở phần Bắc của đảo. Các dãy núi ven bờ từ Cẩm Phả đến Cái Dăm nhấp nhô, nối tiếp nhau giống con Rồng khổng lồ đang từ từ hạ xuống Vịnh Hạ Long, đảo Cái Dăm là đầu Rồng và đảo Tuần Châu giống như viên ngọc từ miệng Rồng nhả xuống Vịnh. Thế nhưng khi mở con đường từ đất liền ra đảo Tuần Châu thì người ta phá hoàn toàn khối núi Cái Dăm, như vậy là chặt mất đầu con Rồng. Thân con Rồng có những cái vây rất đẹp thì hiện nay thì các khách sạn lớn bò lên tận đỉnh. Cho nên, giờ đây đứng từ phía Vịnh Hạ Long không thể hình dung được con Rồng như thế nào nữa".


Ông Nguyễn Văn Tuấn- Chủ tịch UBND Thành phố Hạ Long cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng: những gì làm trong hơn 10 năm qua còn ít và chưa tương xứng với một di sản đặc biệt quí giá như Vịnh Hạ Long. Các loại nước thải, chất thải từ quá trình đô thị hoá vẫn đang thải vào vịnh mà không qua xử lý. Khách du lịch và người dân địa phương vẫn vứt bỏ những chất thải lên trên bề mặt Vịnh. Việc khai thác than làm cho chất lượng nước và hệ sinh thái ở Vịnh Hạ Long bị suy giảm. Hoạt động lấn biển làm tăng nguy cơ bồi lắng và ảnh hưởng tới dải rừng ngập mặn vốn là nơi bảo vệ cho vành đai ven biển của Vịnh Hạ Long.

 

Chính vì thế, rất cần có một giải pháp tổng thể để vừa phát huy giá trị của di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long một cách hiệu quả, vừa đảm bảo bảo vệ tài nguyên di sản để nhanh chóng phát triển khu vực Hạ Long thành trọng điểm du lịch của cả nước, có sức cạnh tranh cao trong khu vực và quốc tế. "Trong bối cảnh hội nhập như hiện nay,  chúng ta có một Vịnh Hạ Long với cảnh quan thiên nhiên đẹp, đồng thời là nơi chứa đựng các giá trị lịch sử, thì du khách đến Hạ Long là thêm hiểu biết về Việt Nam. Điều đó có nghĩa là Vịnh Hạ Long là "thương hiệu" để quảng bá hình ảnh Việt Nam. Việc gìn giữ và quảng bá tốt "báu vật" Vịnh Hạ Long là góp phần tôn vinh "thương hiệu Việt Nam"- Nhà sử học Dương Trung Quốc- Tổng thư ký Hội Khoa học- Lịch sử VN khẳng định.

Nguồn VOV