Nói đến Nha Trang - Khánh Hòa là nói đến du lịch biển. Thế kỷ 21 lại được xem là “Thế kỷ của biển và đại dương”; các quốc gia có biển cũng rất quan tâm đến biển và coi trọng việc xây dựng chiến lược biển. Làm thế nào để phát triển bền vững du lịch biển trong chiến lược biển là chủ đề mà Liên hiệp các Hội Khoa học kỹ thuật Khánh Hòa vừa đưa ra thảo luận để tìm ra những luận cứ khoa học và các giải pháp mang tính quan hệ hữu cơ giữa du lịch biển với khai thác các tiềm năng biển để phát triển các ngành kinh tế, bảo vệ môi trường sinh thái, khoa học công nghệ.

Những ý kiến, tham luận của các nhà khoa học, doanh nghiệp tại hội thảo đều đưa ra ý nguyện là làm thế nào để quản lý và phát triển bền vững du lịch biển tại Khánh Hòa. Phó Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Tác An ví von: Quản lý phát triển du lịch không khác gì người đi trên xe đạp, hễ dừng chân là xe đổ. Do vậy, quản lý phát triển du lịch là hoạt động không ngừng phải đổi mới trên cơ sở khoa học kinh tế và xã hội.

Không có bất cứ một mô hình quản lý phát triển nào có thể áp dụng có hiệu quả cho tất cả mọi vùng địa lý. Trong điều kiện cụ thể của Khánh Hòa, quản lý phát triển bền vững hoạt động du lịch biển là nhằm xây dựng cơ chế, chính sách và công cụ phù hợp, dựa trên cơ sở khoa học, kinh tế, xã hội, đặc thù của tỉnh, nhằm đạt được mục tiêu là xây dựng, phát triển ngành kinh tế du lịch Khánh Hòa có vị thế, có cạnh tranh cao trong hệ thống kinh tế của Việt Nam, của khu vực và quốc tế.

Kết quả tính toán cho thấy tiềm năng sinh thái của vùng biển Khánh Hòa rất lớn cho phát triển kinh tế du lịch. Chỉ riêng vịnh Nha Trang, trong một ngày có thể tiếp nhận trên dưới 100.000 du khách mà vẫn thỏa mãn những tiêu chuẩn của Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO). Tuy nhiên, việc định lượng sức tải thực tế còn cần đến 2 chỉ số nữa, đó là giá trị sức tải tự nhiên và sức tải môi trường. Tại Khánh Hòa, yếu tố hạn chế đối với sự phát triển du lịch chính là cơ sở hạ tầng, dịch vụ và môi trường hoạt động cho du khách, đặc biệt là môi trường văn hóa, xã hội và khả năng kiểm soát, quản lý những tác động tiêu cực của các hoạt động du lịch đối với môi trường biển.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, nhìn chung, hoạt động khai thác du lịch ở vùng biển Khánh Hòa vẫn nằm trong giới hạn sinh thái của vùng. Sáu tháng đầu năm 2008, mỗi ngày có khoảng 5.700 - 6.000 du khách đến du lịch tại Khánh Hòa. Nhưng do tính chất mùa vụ của hoạt động du lịch nên vào những tháng cao điểm, khả năng quá tải du khách là một thực tế. Cảnh khách chen chúc tại bến đò du lịch Vĩnh Nguyên là cảnh thường thấy trong mùa du lịch cao điểm tại Nha Trang. Kết quả điều tra cho thấy, trong mùa cao điểm từ tháng 5 đến tháng 9 hàng năm, số khách đi tham quan tuyến đảo (trong đó có Hòn Mun) trung bình khoảng 6.000 khách/ngày với khoảng 150 chiếc thuyền phục vụ. Số lượng khách trên đã dẫn tới sự quá tải đối với các hệ sinh thái san hô trong thời gian này. Sự quá tải đó có thể làm suy giảm chất lượng và cảnh quan của hệ sinh thái san hô khoảng 0,04% trong suốt mùa cao điểm. Thêm vào đó, các hoạt động lấn biển, xây dựng các công trình ven biển, trên đảo chưa hợp lý sẽ gây nhiều sức ép và quá tải, phá vỡ trạng thái tự cân bằng, làm cho việc quản lý phát triển bền vững vùng biển ven bờ không hiệu quả và không có ý nghĩa.

Theo ông Đặng Thái Luyện - Giám đốc Công ty Cổ phần Du lịch Long Phú, Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Khánh Hòa, trong những năm qua, Khánh Hòa đã phát triển mạnh du lịch biển đảo, trong đó du lịch sinh thái là loại hình du lịch đã được khẳng định đúng hướng và là lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên, trong quá trình phát triển du lịch, Khánh Hòa cũng cần phải tự đánh giá một cách khách quan, trung thực để tiến tới xây dựng một mô hình phát triển bền vững nhằm phát huy tiềm năng và bảo vệ tài sản thiên nhiên… Kinh nghiệm của nhiều quốc gia trên thế giới cho thấy chỉ có thể phát triển du lịch bền vững và hiệu quả khi biết tôn tạo thiên nhiên, khéo léo lợi dụng điều kiện tự nhiên để tạo ra nhiều sản phẩm du lịch. Để phát triển du lịch biển bền vững trong chiến lược biển Khánh Hòa, quy hoạch và xây dựng chính sách đối với du lịch biển bền vững hoàn toàn phù hợp với quy hoạch du lịch sinh thái. Du lịch sinh thái không chỉ đơn thuần là giúp tránh những tác động tiêu cực, mà còn mang lại lợi ích tích cực đối với công tác bảo tồn và cộng đồng dân cư. Sự thành công của mô hình khu nghỉ mát Evason Hideway at Ana Mandara và các khu du lịch Hòn Lao, Suối Hoa Lan… là một minh chứng. Bên cạnh đó, chúng ta cũng phải thấy phát triển và quản lý du lịch sinh thái biển bền vững không phải chỉ là sự nỗ lực đơn lẻ của một doanh nghiệp, đơn vị mà phải có sự hợp tác cao độ của các doanh nghiệp, các đơn vị khác trong vùng và các cơ quan chức năng của địa phương, cộng đồng dân cư.

 
Theo báo Khánh Hòa