Xuân về là lúc hoa đào, hoa mận nở trắng rừng, các dân tộc trên mọi miền Tổ quốc đều có tục lệ đón xuân rất đặc trưng của dân tộc của mình. Nhưng cho dù là dân tộc nào thì tục lệ đón năm mới đều toát lên ước vọng mong muốn một năm mới hạnh phúc và nhiều may mắn cho mọi người.
H'mông được xem là cộng đồng dân cư có cá tính mãnh liệt và phóng khoáng nhất... Họ sống trên các rẻo cao miền núi phía Bắc, đời sống người H'mông gắn liền cùng nương ngô, cây súng kíp... Tết H'mông rơi vào cuối tháng một, đầu tháng chạp âm lịch và thường kéo dài trong nhiều ngày với nhiều sinh hoạt cộng đồng... Trong ngày Tết, bên cạnh nghi lễ tín ngưỡng còn có nhiều trò chơi dân gian quen thuộc nhưng đầy tính thượng võ như chơi cù, ném pao, bắn nỏ, đua ngựa, múa khèn, chọi chim họa mi... Trong phần vui hội, tất nhiên không thể thiếu được phần múa hát.
Người Mông không đón giao thừa. Đối với họ, tiếng gà gáy đầu tiên của sáng sớm mùng Một mới là cái mốc đánh dấu một năm mới bắt đầu. Tối hoặc nửa đêm 30, người ta cúng ma nhà (tổ tiên) bằng một con lợn sống, một con gà còn sống (và phải là gà trống, mà tốt nhất là gà trống tơ). Sau đó mới mang lợn và gà ấy đi giết thịt (nhà nào giàu có thì thịt một con lợn từ 28, 29 để ăn trước). Thịt xong đem cúng một mâm thịt chín, rồi ăn cơm uống rượu đến khi nghe thấy tiếng gà gáy đầu tiên.
Tuy nhiên, cơm cúng có thể thiếu thịt (đối với những nhà nghèo) nhưng không thể thiếu món bánh dày, chính vì vậy, trong lễ hội thì thi giã bánh dày bao giờ cũng rất vui và được thi đầu tiên. Khi đó cơm nếp được nấu sẵn và mang đến, sau khi nghe hiệu lệnh, cơm được đổ ra cối và lập tức được giã nhanh chóng, vì giã lúc nóng thì bánh sẽ dẻo, cũng như khi giã giò phải giã thật nhanh tay khi thịt vừa pha xong còn nóng. Mỗi đội được giã trong vòng 50 phút, thành phẩm là 5 chiếc bánh đường kính 20cm, bánh phải trắng, dẻo, và kéo dài 30 cm không bị đứt. Cộng với điểm thời gian và trình bày sẽ quyết định đội thắng cuộc.
Trong khi đàn ông giã bánh thì phụ nữ chuẩn bị lá, và bóp vụn lòng đỏ trứng gà để trộn vào bột trước khi nặn thành bánh. Các hội đều rất khẩn trương. Khán giả xem rất đông và nhiệt tình, kể cả các em nhỏ. Cuối cùng phần thưởng đã được trao cho đội giã nhanh nhất, bánh trắng và trình bày đẹp nhất và tất nhiên phải kéo dài bánh 30cm mà không đứt. Thật may mắn vì tôi đã chọn đúng đội thắng cuộc, thực ra có một phần là khi quan sát phần chuẩn bị tôi cảm thấy người đội trưởng của đội H'Mông xanh là người cực kỳ kinh nghiệm và giỏi giang. Từng đám thanh thiếu niên vẫn tiếp tục đến hội, vậy mà tôi lại phải về, thật tiếc, giống như em bé người H’mông đang tiếc nuối cuộc vui khi mẹ dắt tay về sớm.
Giống như tâm trạng của tôi lúc đó, nhớ đến những điệu hò câu hát, những điệu múa khèn, đàn môi, nhớ những trò chơi vừa mang tính khéo léo vừa mang tinh thần thượng võ của những người dân Tây Bắc, nhớ những rừng hoa mận, hoa đào, hoa ban, phủ trắng đại ngàn... Bỗng thấy yêu vô cùng đất Việt của tôi ơi, một mùa xuân nữa lại đến rồi, chúc cho muôn nhà hạnh phúc, chúc cho mọi người sức khỏe, và chúc may mắn cho tất cả chúng ta.
Jetaime
theo nguoidulich