Con đường ở giữa thung lũng chạy cặp dòng sông đỏ màu phù sa - Ảnh: Đ.KLTTO - Chúng tôi quyết định rời Sapa đi Hà Giang bằng con đường tắt đầy gian nan với hành trang: một chiếc jeep, một tài xế và những tâm hồn tìm đến sự hùng vĩ của thiên nhiên.
Đã có những thời điểm sự hùng vĩ của thiên nhiên cùng với sự khó khăn trên đường đi đã làm chúng tôi thật sự bị choáng ngợp.
Miền cao phía Bắc với hành trình tìm điểm đến
Từ Sapa đi Ba Bể qua ngõ Hà Giang – Bắc Mê, tính luôn quãng đường đi dạo lên tận Mèo Vạc và bị lạc đường dài không quá 700 km. Tuy nhiên điều đáng nói là chúng tôi phải mất đến 4 ngày đi xe để hoàn thành đoạn đường thi vị này.
Chặng đường ngập nắng chạy vòng vèo qua các dãy núi cánh cung chứa đầy những cua gắt, thỉnh thoảng lại xuất hiện vài rặng núi đá tai mèo. Có lẽ đây là một trong những vùng đất có cảnh núi non hùng vĩ bậc nhất Việt Nam.
Chúng tôi rời Sapa trong những ngày cuối mùa thu hoạch bắp, những nương ngô của các đồng bào dân tộc thiểu số đã ngả sang màu vàng xơ xác, phủ khắp các triền đồi. Lúc chúng tôi rời Sapa đến Lào Cai rồi xa dần thị xã Hà Giang cũng là lúc những ngọn núi phủ đất khuất dần tầm mắt và nhường chỗ cho những triền núi trơ lõi đá.
Tại đây, bằng sức lao động hồn nhiên những người dân tộc đã gùi từng thồ đất vùi vào từng hốc đá và từ đấy cứ mỗi hốc đá lại có một cây bắp xanh tốt mọc lên.
Cả cao nguyên Đồng Văn trong những ngày ấy chìm trong màu vàng óng của những nương ngô cuối mùa. Thỉnh thoảng trên đường đi, chúng tôi gặp những người dân tộc Mông, Dao, Pú Y... với những chiếc gùi nặng trĩu bắp là bắp.
Thỉnh thoảng trên đường đi chúng tôi còn gặp được từng tốp người dân tộc ăn mặc sặc sỡ đang trên đường đi họp chợ trở về nhà.
Chúng tôi tính trung bình, đường đi từ Hà Giang lên Lũng Cú, cứ 1 km lại có 3 khúc cua gắt. Quốc lộ 4C, con đường huyết mạch vùng đông bắc uốn quanh các cánh cung trùng điệp và dù đã được lát nhựa phẳng phiu, đấy có lẽ là con đường vắng vẻ nhất Việt Nam.
Phần lớn đoạn đường này, chiếc jeep chạy cặp theo một dòng sông cuồn cuộn ngập màu đỏ phù sa nằm giữa thung lũng. Hai bên vách núi đá dựng đứng và phía chân trời xa tít trước mắt là những ánh sương mù huyền ảo. Chúng tôi có cảm tưởng như mình đang được lọt vào thế giới không thật của thầy trò Tôn Ngộ Không.
Rời Hà Giang về Cao Bằng, vì lạc đường chúng tôi may mắn đến được một địa danh rất nổi tiếng (luôn luôn được đề cập đến trong các SGK Địa những năm THPT): thiếc Tỉnh Túc (Cao Bằng).
Vào đến thị trấn, chúng tôi cảm nhận được ngay cái không khí mà trước nay chỉ có dịp tiếp xúc qua sách : thế giới đặc trưng của vùng mỏ. Thị trấn rất nhỏ so với quy mô khai thác. Con đường chính và cũng là duy nhất khá hẹp chạy ngang qua thị trấn lầy lội sình bùn. Hai bên là dãy nhà 2 tầng cũ kỹ được quét vôi trắng.
Vài bộ đồ bạc màu được phơi rải rác trên những dây tạm bợ khắp mặt tiền các khối nhà. Một đàn trâu đang tắm sình ở quãng rộng nhất của con đường. Chính anh tài xế Hùng, từng là một tài xế đường dài và đã đến rất nhiều nơi cũng không khỏi ngạc nhiên trước sự cảnh vật cực kỳ đặc biệt nơi đây.
Khi chúng tôi đến Tĩnh Túc, trời trong và nắng đẹp thế nhưng bấy nhiêu đó ánh sáng cũng không thể ngăn bầu không khí ảm đạm của thị trấn tràn vào hồn chúng tôi.
Trong hành trình dài 4 ngày này, ngày nào chúng tôi cũng phải đi đến 8-9 giờ tối trong điều kiện đường hư hoặc xuống cấp vì lâu ngày chưa có ai đi qua. Chúng tôi không thể dừng lại bởi vì nơi đấy là đồng trống và thị trấn gần nhất cách đấy hơn 2 giờ đi xe.
Chưa kể từ ngày thứ 2, chiếc Jeep gặp trục trặc và phải bịt dầu thắng một bánh sau, như vậy có nghĩa chỉ còn 3 bánh xe còn sử dụng được thắng. Có những đoạn dốc quá đứng, chúng tôi phải dừng lại bên các con suối nhỏ lấy nước làm mát máy xe và cho cả chúng tôi.
Có những lúc chiếc jeep đã chạy trên những đoạn đường chỉ vừa mới được khẩn hoang, mặt đường lổn ngổn đá ong, chiếc jeep chỉ chạy được với vận tốc 5-10 km/h. Lúc bấy giờ chúng tôi đã mất tinh thần vì thị trấn gần nhất còn rất xa và trời bắt đầu sẫm tối. Và khi nhìn thấy con đường nhựa từ phía xa, cả 3 người chúng tôi đều mừng như bắt được vàng.
Quá trình phát triển và hiểm họa môi trường
Cho dù công nghệ hiện đại đã phát triển vượt bậc nhưng đồng bào dân tộc ít người vẫn giữ được nếp sống có từ hàng ngàn đời nay. Họ sống trong những ngôi nhà đất, lợp tranh và không ít ngôi nhà nằm cheo leo trên sườn núi đá. Quả thật là một cuộc sống thanh bình!.
Bò, ngựa, heo mọi.... tỏ vẻ vô cùng kinh ngạc và chạy hoảng loạn khi thấy chiếp jeep tiến đến có lẽ bởi vì người dân nơi đây vẫn sử dụng những đôi chân của cả người lẫn ngựa như là phương tiên lưu thông phổ biến.
Có lẽ đây một trong những lần ít ỏi chúng thấy một động cơ lớn như vậy. Có những đoạn đường chúng tôi nghĩ mình đang được diễm phúc trở về với sự tinh khiết của thiên nhiên và sự mộc mạc của con người.
Dù những ảnh hưởng của khai thác du lịch kiểu Việt Nam chưa lan nhiều đến Hà Giang, môi trường tự nhiên nơi đây đang bị khai thác quá mức vì người dân không biết làm gì hơn trong cuộc mưu sinh. Bên cạnh những trảng thông xanh bạt ngàn mới được trồng, đồi trọc vẫn là khung cảnh phổ biến.
Có những khúc suối đã bị đá làm đường đổ xuống làm nghẽn dòng chảy. Tại các thị trấn , dù con suối vẫn giữ được dòng nước trong xanh nhưng hiểm họa ô nhiễm môi trường cũng đã vươn được bàn tay dơ bẩn đến đây với đủ loại rác thải của thế giới hiện đại nằm hai bên bờ.
Với sự thiếu hụt một điểm đến đủ tiêu chuẩn phục vụ du lịch và hiểm họa môi trường đang từng bước xâm lăng, Hà Giang đang đánh mất dần tiềm năng du lịch thực sự của mình trước khi được khai thác đúng mức.
Với những người yêu thích thiên nhiên hùng vĩ, Hà Giang đã là một quá khứ đẹp; nhưng điều quan trọng là liệu trong tương lai nét đẹp ấy có còn hiện hữu nữa không?
Bài: ĐG. KINH LUÂN - BÁ QUYỀN
Nguồn tin: Tuoi Tre
