Qua chợ  Sapa, theo con đường hướng về phía núi FansiPan, đi bộ khoảng 1,5km bạn  sẽ tới khu du lịch Cát Cát, một điểm đến không thể thiếu trong hành  trình du lịch sa pa
 
   
 

    Vào những năm đầu thế kỷ XX , người Pháp đã phát hiện và chọn bản Hồng  Hồ làm nơi xây dựng khu nghỉ dưỡng cho các quan chức thời đó, nơi đây  hội đủ các điều kiện khí hậu, nhiệt độ trung bình tron năm phù hợp với  người châu âu. Việc đầu tiên họ lập tức khảo sát vị trí thuận lợi xây  dựng nhà máy thủy điện cung cấp ánh sáng cho khu nghỉ dưỡng đó. Tại điểm  đặt nhà máy có dòng thác tuyệt đẹp nằm lọt giữa một vùng non xanh nước  biếc, tiếng Pháp thác nước là  CatScat, từ đó bản H’mông nằm bên dòng  thác có tên là bản  Cát Cát. Hầu hết các quan chức thực dân lên sapa  nghỉ dưỡng đều xuống thăm bản và đến với dòng thác để tận hưởng vẻ đẹp  tuyệt vời do thiên nhiên ban tặng
 
  Sapa thác bạc cầu mây
  Non xanh, mây trắng, ngất ngây lòng người

 
   Câu thơ đó đã đi vào lịch sử của Sapa từ thời xa xưa ấy. Nằm lọt giữa  hai dãy núi đồ sộ FansiPan và Can thàng, có một bản người H’mông treo  leo bên sườn núi, phía dưới bản là nơi gặp gỡ của 3 dòng suối, tạo thành  khu du lịch Cát Cát tới đây khách du lich không những được tìm hiểu cuộc  sống bình dị, văn hóa đặc trưng của người H’mông mà còn thỏa sức khám  phá thiên nhiên kỳ thú, hấp dẫn. Điều này lý giải vì sao khi Sapa bắt  đầu hoạt động du lịch, Cát Cát đã trở thành điểm đến hấp dẫn với hầu hết khách du lich.
 
  Theo truyền thuyết của người H’mông và nghi thức an  táng chỉ đường  của họ, cho thấy dân tộc H’mông có lịch sử từ cuối  thời kỳ băng hà. Trải qua quá trình thiên di đầy máu và nước mắt, dân  tộc H'mông luôn khát vọng bảo vệ sự sinh tồn của cộng đồng người, khát  vọng đó đã trở thành một hằng số trong lịch sử và văn hóa của họ.
   

    Đến khu du lịch Cát Cát bạn có điều kiện tìm hiểu rõ điều đó qua kiến  trúc nhà cửa, qua hoạt động tín ngưỡng, qua sinh hoạt thường nhật của  người H'mông, đặc biệt là mối quan hệ dòng họ, sợi dây gắn bó chặt chẽ  các thành viên xé lẻ, phân tán trở thành lực lượng đoàn kết đấu tranh  bảo vệ sự sinh tồn của dân tộc mình. Và chúng ta sé không ngạc nhiên khi  bất cứ một người H'mông thuộc ngành nào, quê quán ở đâu, khi đã tự xưng  là Pế H'mông  có nghĩa : Người H'mông ta, lập tức trở thành một thành  viên của cộng đồng thân thiết sẵn sàng đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau. Những  người cùng một họ có thể sinh đẻ hay chết ở nhà nhau mà không cần kiêng  cữ.
 
  Rừng chân tại bản bạn hãy dành một chút thời gian tìm  hiểu, sẽ nhận thấy sự tài hoa, kheo léo của người H'mông , nghề thủ công  của họ đã đạt tới đỉnh cao của ngành nghề thủ công các dân tộc miền  núi: Từ cây lanh qua hàng chục công đoạn tỷ mỉ, họ chế tác thành tấm vải  bền đẹp, qua bàn tay khéo léo của các cô gái người H'mông bằng lỗi vẽ  sáp ong , nhuộm tràm, tấm vải được in hình hoa văn độc đáo, họ thêu điểm  lên đó những mầu sắc đằm thắm,đầy chất ngẫu hứng, không những người  trong nước mà cả khách nước ngoài phải thán phục muốn mua được một tấm  thổ cẩm nhỏ về làm kỷ niệm. Đặc biệt các tràng trai H'mông Sapa thường  khoác trên mình chiếc áo mọi người quen gọi là chiếc áo Zi lê được cán  sáp ông rừng bóng nhoáng, cổ áo dựng lên khoe hình hoa văn đặc sắc,  theo các nhà nghiên cứu dân tộc đây là hình hoa văn mang phong cách  phùng nguyên – Hạ long cách ngày nay ba đến bốn ngàn năm.
 
   
 

    Người H'mông nổi tiếng về kỹ thuật đúc gang, tôi thép, con dao của họ  sắc như nước mà các dân tộc lân cận không thể làm được. Họ còn chế tạo  mũi khoan, dùng sức nước khoan thủng ống thép để làm nòng súng kíp săn  bắn thú rừng. Đặc biệt ở Cát cát bạn thấy bên hiên nhà có những thùng gỗ  đựng nước hoặc ngâm lá tràm, chỉ bằng dụng cụ đơn sơ họ đã ghép những  tấm gỗ Pơmu, không cần dùng đinh và keo nhưng bền chắc, đựng nước không  rò rỉ. Người H'mông còn nhiều nét đặc biệt nữa để các bạn tìm hiểu.
 
   Vào ngày xuân, nêu may mắn bạn có thể được tham dự lễ hội Gầuxtào của  bản Cát cát , một lễ hội cầu may mang đậm chất H'mông . Cũng có thể bạn  được chứng kiến cảnh kéo vợ một tập quán độc nhất vô nhị của người  H'mông . Tại đây còn có lễ hội  Rừng thiêng và nhiều hoạt động tín  ngướng dân gian khác để bạn tìm hiểu một phần trong kho tàng văn hóa rất  riêng, rất đặc trưng của người dân tộc H'mông .
 
  Cũng như các  bản vùng cao khác, những kiểu ruộng bậc thang ở đây vào mùa lúa chín đẹp  đến nao lòng. Không khác gì những bức tranh hoành tráng tạc vào vách  núi.
 
  Tiếp tục theo các bậc đã bạn sẽ đến điểm sâu nhất của  thung lũng ,do kiến tạo địa chất mạch núi chia cắt mạnh mẽ thành những  vach dựng đứng, tạo cảm giác được lọt vào giữa không gian thiên nhiên  hoang giã, kỳ bí để ta thỏa sức khám phá. Đây chính là cửa ngõ con đường  chinh phục đỉnh FansiPan (3143m) Được mệnh danh là nóc nhà của đông  dương con đường đầy gian nan, nhưng cũng đầy hấp dẫn và thử thách. Thể  hiện mình đôi chút, đi dọc suối thủy tiên, nước khá lạnh và trong, theo  con đường của những người chinh phục đỉnh cao, bạn sẽ gặp cảnh rừng  nguyên sinh rộng lớn, thỏa sức ngắm nhìn vẻ đẹp của đại ngàn. Hoặc bì  bóm lỗi ngược dòng suối chiêm ngưỡng nét đẹp quyến rũ của thiên nhiên,  sẽ có lúc bạn phải reo lên thích thú khi nhận ra trên cành cao những giò  lan tím ngắt buông suống như đang khoe sắc với đất trời.
 
  Đến  trung tâm khu du lịch Cát cát, bạn hãy bước xuống hàng bậc sát mép suối  để ngắm dòng thác trắng xóa tung những hạt nước nhỏ như làn sương mát  rượu tỏa khắp người bạn các mệt nhanh chóng tan biến. Sau đó bạn hãy  thưởng thức những điệu múa dân gian sôi nổi, mạnh mẽ, nghe tiếng đàn môi  sâu lắng, tiếng sáo mông trầm bổng, tiếng khèn lá réo dắt do chính các  tràng trai, cô gái đội văn nghệ bản H'mông Cát cat biểu diễn.Đây là vốn  văn hóa truyền thống mà mỗi chúng ta đang chung tay gìn giữ và bảo tồn
   
 

    Cùng với sự phát triển chung của ngành du lịch, tới đây khu du lịch Cát  cát sẽ đầu tư theo định hướng phát triển du lịch bền vững. Với mảng du  lịch làng bản chúng tôi sẽ khôi phục lại những nệp nhà Mông và nội thất  như xưa nó vốn có, trong đó có đầy đủ các hoạt động thủ công truyền  thống: selanh, dệt vải , thêu thổ cẩm, rèn đúc công cụ sản xuất, đúc  lưỡi cày, đan lát,… Để mọi người tới đây có đủ điều kiện tham quan, tìm  hiểu cuộc sống thường nhật, tập quán, tín ngưỡng của dân tộc H'mông. Bên  cạnh đó các sản phẩm dư lịch khác sẽ được hoàn thiện hơn, đáp ứng các  yêu cầu ngày càng cao của khách du lich.
 
  Với mảng du lịch sinh thái,  khu du lịch sẽ bảo tồn cây rừng tự nhiên và trồng mới theo quy hoạch  tổng thể hợp lý . Vào ngày xuân khu du lịch Cát cát sẽ nằm lọt giữa rừng  hoa đào tươi thắm, xen lẫn những mảng hoa anh đào rực rỡ.
 
  Ven tuyến du lịch sẽ được bố trí các giàn hoa đủ mầu sắc để đón chào quý khách đến tham quan.
 
  Sự hài lòng của Quý khách là mục tiêu khu du lịch Cat cat chúng tôi hướng tới !!!

Nguyễn Thiện Hùng