Người dân Văn Chấn, Nghĩa Lộ có mong ước được gặp Bác Hồ khi Người còn sống và được viếng lăng khi Người đi xa. Thực hiện nguyện vọng của người dân Văn Chấn, Nghĩa Lộ nói riêng và nhân dân các dân tộc miền Tây Bắc nói chung, ngày 3/9/1980 UBND tỉnh Hoàng Liên Sơn (nay là tỉnh Yên Bái) có chỉ thị xây dựng khu tưởng niệm Bác Hồ tại trung tâm huyện lỵ Văn Chấn (nay là thị xã Nghĩa Lộ).


Ngày 2/7/1982, Ðảng bộ và nhân dân Văn Chấn, Nghĩa Lộ đã khởi công xây dựng khu tưởng niệm Bác Hồ. Công trình hoàn thành vào kỷ niệm 93 năm ngày sinh của Bác. Khu tưởng niệm có tổng diện tích 2,78ha bao gồm các hạng mục chính: nhà bảo tàng Hồ Chí Minh, nhà sàn Bác Hồ, vườn cây, ao cá.

Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh thị xã Nghĩa Lộ là một trong 13 chi nhánh của Bảo Tàng Hồ Chí Minh. Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh duy nhất các tỉnh miền núi phía Bắc được đưa vào hoạt động năm 1983. Hiện nay, khu tưởng niệm đang lưu giữ và bảo quản gần 200 cuốn sách và trên 1000 tranh ảnh, bút tích, các thước phim tư liệu về thân thế, sự nghiệp cách mạng của chủ tịch Hồ Chí Minh. Khu tưởng niệm Hồ Chí Minh thị xã Nghĩa Lộ là một kho tàng, một thiết chế văn hoá nằm trong hàng loạt các thiết chế văn hoá có ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Vườn cây ăn quả trong khu tưởng niệm Bác Hồ có 467 loại cây, được trồng bởi nhân dân các dân tộc và một số đồng chí lãnh đạo trong tỉnh.

Ao cá Bác Hồ được thiết kế theo sơ đồ địa lý hành chính của huyện Văn Chấn, Nghĩa Lộ. Công trình vừa thể hiện tấm lòng tôn kính của nhân dân đối với Bác Hồ vừa cho người dân nơi đây cảm giác gần gũi hơn với Hồ chủ tịch.

Ngôi nhà sàn của Bác được dựng lên giữa trung tâm huyện, đơn sơ và gần gũi với cuộc sống của đồng bào các dân tộc miền Tây Bắc. Ðông bào các dân tộc Văn Chấn, Nghĩa Lộ vô cùng cảm động, vui sướng bởi từ đây, họ có thể nhìn thấy hình ảnh của vị lãnh tụ vĩ đại nhất của dân tộc Việt Nam.

Ðược sự giúp đỡ của bảo tàng Hồ Chí Minh Trung ương, một bộ quần áo kaki, một chiếc mũ, một đôi dép cao su, một chiếc gậy cầm tay và hàng trăm cuốn sách, hàng ngàn ảnh tư liệu, băng đài, cuốn phim giới thiệu về thân thế, sự nghiệp của Bác Hồ được phục chế và cấp cho bảo tàng Hồ Chí Minh Nghĩa Lộ. Ðây là tài sản vô giá của nhân dân các dân tộc anh em vùng Tây Bắc. Nhân dân địa phương được xem, học tập, nghiên cứu các tư liệu giới thiệu về Bác, được thắp hương dâng Bác trên ngôi nhà sàn của Bác. Nơi đây đã trở thành trung tâm tuyên truyền giáo dục tư tưởng, đạo đức, giới thiệu phong cách sống của Bác Hồ, chính sách, đường lối của Ðảng và nhà nước cho người dân trong vùng. Ðây cũng là nơi hội tụ, giao lưu, kết nối, nâng cao chủ nghĩa yêu nước, nơi báo công với Bác về những thành tích đạt được trong công cuộc xây dựng quê hương, công cuộc đổi mới của người dân Yên Bái. Cũng tại đây, những buổi tuyên thệ, lửa trại, rước đuốc nhân các ngày lễ lớn của đồng bào nhân dân các dân tộc thị xã Nghĩa Lộ được thắp sáng.

Hàng năm, bảo tàng Hồ Chí Minh thị xã Nghĩa Lộ đón tiếp trên 1000 lượt khách trong nước và quốc tế tới tham quan.

Gần 20 năm qua, khu tưởng niệm Hồ Chí Minh phát huy giá trị tuyên truyền giáo dục tư tưởng đi theo đường lối của Ðảng, của Bác Hồ, truyền thống cách mạng của các dân tộc miền Tây Bắc nói chung và nhân dân Yên Bái nói riêng đến mọi người dân trong vùng. Với những kết quả đã đạt được, tháng 9 năm 1997, Bộ Văn hóa Thông tin có quyết định công nhận khu tưởng niệm chủ tịch Hồ Chí Minh thị xã Nghĩa Lộ thuộc hệ thống bảo tàng Hồ Chí Minh trung ương. Ðây là niềm tự hào lớn lao của nhân dân Văn Chấn, Nghĩa Lộ tỉnh Yên Bái.

Nguồn tin: Sở Du Lịch tỉnh Yên Bái