Dọc theo đường 1A xuôi về phía Nam, cách thủ đô Hà Nội 93km, du khách đặt chân đến đất Ninh Bình là đã đến "vịnh Hạ Long cạn". Non nước Ninh Bình trùng điệp, sơn thuỷ hữu tình, đẹp như một bức tranh lụa. Bàn tay tạo hoá khéo sắp đặt cho một vùng đất với độ dài hơn 100km hoá đá, có gần 30 di tích lịch sử và thắng cảnh, từ rừng nguyên sinh Cúc Phương đến vùng đến vùng biển "Núi vàng" Kim Sơn.


Từ thị xã Ninh Bình, khách du lịch vào núi Non Nước, tên chữ là Dục Thuý Sơn- Con chim trả xanh- một thắng cảnh nổi tiếng còn ghi bao nhiêu sự tích. Nơi này cách đây 10 thế kỷ đã được vua Ðinh Tiên Hoàng chọn làm tiền đồn bảo vệ kinh đô Hoa Lư. Anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi, danh nhân văn hoá thế giới, cảm nhận: "Núi đẹp như bông sen nở trên mặt nước, như cảnh tiên giữa trần gian". Từ thượng cổ các danh nhân, kẻ sĩ và nhiều vị vua đã ghé thăm, đã khắc hàng trăm bài thơ trên mình con chim trả khổng lồ hoá này.

Cách Dục Thuý Sơn vài trăm mét về phía Nam có núi Ngọc Mỹ Nhân. Nhìn núi giống như một mỹ nữ nằm trần đã quá giấc nồng giữa thanh thiên bạch nhật.

Ðến Ninh Bình người ta nhớ đến một cố đô Hoa Lư, thuộc địa phận xã Trường Yên, một miền núi non sông nước hiểm trở. Nơi đây có núi Trường Yên, có sông Hoàng Long như thành cao, hào sâu bảo vệ và tôn thêm vẻ đẹp của cố đô Hoa Lư cổ kính. Năm 968, sau khi dẹp loạn mười hai sứ quân, Ðinh Bộ Lĩnh thống nhất sơn hà, lên ngôi Hoàng đế, đặt tên nước là Ðại Cồ Việt và chọn Hoa Lư làm kinh đô. Nơi đây là quần thể di tích lịch sử hai triều Ðinh và Tiền Lê. Trên núi Mã Yên Sơn có lăng vua Ðinh, bên cạnh có đền thờ vua Lê Ðại Hành.

Ở huyện Hoa Lư còn có quần thể danh thắng và di tích lịch sử Bái Sơn, với Bích Ðộng Tam Cốc, được mệnh danh là Nam thiên đệ nhị động, sau Nam thiên đệ nhất động Hương Tích. Trong động còn giữ được nhiều di tích, nhiều cổ vật quý báu như rồng đá và hai khối đá lạ, khi gõ vào phát ra những âm thanh như tiếng đàn một trầm, một bổng hoà lẫn với tiếng chuông chùa trầm mặc.

Tam Cốc còn có tên Xuyên Thuý Ðộng, có nhiều hang động quanh co hiểm trở đẹp như Bồng lai Tiên cảnh. Ngày trước, vua Trần đã chọn nơi đây làm căn cứ chống giặc Nguyên Mông.

NHÀ THỜ ĐÁ PHÁT DIỆM LÀ MỘT TRONG NHỮNG KỲ QUAN CỦA §ÔNG NAM Á, là một công trình kiến trúc độc đáo kết hợp tinh hoa văn hoá phương Tây và phương Ðông. Nhà thờ được xây dựng cách đây hơn một thế kỷ. Trong kiến trúc từ lầu chuông đến Thánh đường được chạm khắc tinh xảo, đó là sự kết tinh tài năng và trí tuệ sáng tạo tuyệt đỉnh của Việt Nam thời bấy giờ.

Ðịch Lộng, thuộc huyện Gia Viễn được coi là Nam thiên đệ tam động, đẹp thứ ba trời nam. Từ cảm giác huyền ảo của đất trời Ðịch Lộng, ta đến với rừng nguyên sinh Cúc Phương là ta trở về với triệu năm, gặp sự thanh thản và yên tĩnh trong tâm hồn, để suy ngẫm nhìn nhận cuộc đời và trách nhiệm với cộng đồng thực tại và tương lai.

Năm 1998, UBND tỉnh, Sở Du lịch Ninh Bình đã khảo sát và phát hiện khu du lịch Vân Long, xã Gia Vân, huyện Gia Viễn. Có thể nói, sau Tam Cốc- Bích Ðộng, khu Vân Long là nơi du lịch có quy mô lớn, không gian rộng, cảnh quan thiên nhiên đẹp, đáp ứng nhu cầu của du khách. Từ đi bộ, đi thuyền, leo núi, tắm sông, đi chơi dã ngoại, đến thăm hang động, chùa chiền cổ kính rêu phong. Mùa khô cũng như mùa nước nổi, Vân Long lúc nào cũng như vịnh HẠ LONG THU NHỎ TRÊN ĐẤT NINH BÌNH. Ở ĐÂY TỒN TẠI nhiều loại động vật quý hiếm như voọc hàng đàn trèo leo trên vách núi, dòng sông xanh trong với đàn cá bơi lội nhởn nhơ đẹp mắt đã đưa vùng non nước này vào điểm du ngoạn của khu du lịch, làm hành trang cho ngành du lịch Ninh Bình bước vào điểm hẹn du lịch trong thế kỷ XXI.

Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm trong một dịp đi thăm cố đô Hoa Lư và đền Vua Ðinh- Lê đã cho ý kiến tỉnh Ninh Bình cần nâng cấp tôn tạo công trình cố đô Hoa Lư, trình UNESCO công nhận đây là di tích văn hoá thế giới, nâng cấp lễ hội cố đô Hoa Lư thành lễ hội quốc gia, đẩy mạnh phát triển du lịch gắn với tu bổ các di tích.

Phát huy những lợi thế của mình, thực hiện nhiệm vụ mới của Tổng cục Du lịch, ngành du lịch Ninh Bình đang từng bước hoàn thiện các tour du lịch, đổi mới phong cách phục vụ để cảnh và người Ninh Bình là nét đáng yêu đáng nhớ trong lòng du khách.