Không chỉ có cảnh sắc thiên nhiên tươi đẹp, những  huyền thoại linh thiêng về thánh thần, mà Ba Vì còn tồn tại một "kho"  kiến trúc cổ thời Pháp bị vùi lấp trong cỏ cây, hoa lá, rêu phong.


Cách trung tâm Hà Nội gần 70km, khí hậu quanh năm mát  mẻ, ôn hòa nên cùng với Đà Lạt, Sa Pa, Tam Đảo, Ba Vì đã được người Pháp  chọn để xây dựng thành khu nghỉ dưỡng vào đầu thập niên 1940. 70 năm đã  trôi qua với bao thăng trầm của thời cuộc, bị những cuộc chiến tranh và  thiên nhiên tàn phá dữ dội, nên các công trình của Pháp ở Ba Vì còn tồn  tại đến ngày nay đều đã đổ nát, hoang sơ.

Được sự chỉ dẫn nhiệt tình của chú Tài, một người dân  bản địa, cũng là người nhiều năm khám phá vùng núi này, chúng tôi bắt  đầu cuộc hành trình từ cốt số 0 thuộc trạm soát vé của Ban quản lý vườn  quốc gia Ba Vì. Mấy chiếc xe lăn bánh vượt qua những cung đường cua tay  áo, đèo dốc trong khung cảnh rợp bóng cây u tịch, chỉ có tiếng chim  muông kêu hót bên tai.

Đến cốt 400 (độ cao 400m) cảnh vật hiện ra trước mắt  thật ấn tượng với khu rừng thông bạt ngàn, thảm cỏ xanh mơn mởn. Lên đến  cốt 600, một con đường rẽ ngang đưa mọi người đến vùng sườn núi rất thơ  mộng, hùng vĩ. Trên con đường nhựa nhỏ xíu, vắng lặng, chỉ có lá vàng  rơi kín lối, nhìn kỹ đã thấy những bức tường cổ rêu phong trơ trọi hiện  ra.

Những biệt thự, khách sạn tuyệt đẹp giờ chỉ còn là  những bức tường cổ dở dang, cỏ cây mọc um tùm. Nhưng dấu ấn thời gian,  sự khắc nghiệt đã không làm mờ đi những hoa văn chạm trổ tinh xảo trên  những diềm mái, chân cột...


Ở độ cao 600-800m còn rất nhiều phế tích của những công  trình kiến trúc kỳ vĩ. Trong đó khu dinh thự ngầm của một viên đại tá  người Pháp vẫn còn khá nguyên vẹn. Nhìn xa khu dinh thự như một cái lô  cốt khổng lồ nhô lên khỏi mặt đất khoảng 2m. Nhưng bên trong là cả một  quần thể kiến trúc độc đáo với rất nhiều căn phòng, lối đi, cửa thoát  hiểm… được bài trí khoa học.

Ở độ cao khoảng 800m (so với mực nước biển), rẽ phải,  vượt lên một đoạn dốc cao và khúc cua tay áo là khu phế tích gồm nhà  thờ, những biệt thự nghỉ mát hoang sơ tuyệt đẹp. Nhà thờ cổ ở Ba Vì chỉ  còn lại cái khung với những bức tường được phủ một màu xanh của rêu  phong, của những đám cây.

Hình ảnh giáo đường âm u giữa những lùm cây lá, với dấu  thập tự in trên bức vách khiến cảnh vật như được phủ lên một màu hoài  cổ, xa xăm. Nhưng đó chính là lý do để nó trở thành điểm đến  của không ít nhiếp ảnh gia và những bạn trẻ mê khám phá, chụp ảnh.


Một công trình cũng khá tiêu biểu của người Pháp xây ở  cốt 800 là khu cô nhi viện với những ô cửa, mái vòm xây dựng dở dang sau  Cách mạng Tháng Tám thành công. Và không chỉ có nhà thờ, khách sạn,  biệt thự, trong nhiều tư liệu để lại cho biết người Pháp còn có ý đồ cho  xây dựng cả một khu trại giam và sân bay lên thẳng ở cốt 1.100m!

Những bức tường nằm lẫn trong đám cây cỏ vẫn toát lên  một vẻ đẹp kỳ lạ dù thời gian và cỏ cây đã làm mọi thứ như cũ kỹ hơn  nhiều so với cái tuổi đời 70 năm của nó. Những vẻ đẹp hoang sơ dễ làm mê  hoặc lòng người, nhất là những ai muốn tìm kiếm dấu tích của cái đẹp...


Đỉnh  Ba Vì - nóc nhà của thủ đô Hà Nội với độ cao 1.296m so với mực nước  biển, nơi có đền tượng thờ Thánh Tản Viên và đền thờ Bác Hồ - từ lâu đã  trở thành một điểm du lịch hấp dẫn đối với du khách. Nhiều bạn trẻ rất  ưa thích hành trình chinh phục đỉnh Ba Vì với chiều dài 13km bằng xe máy  trên những cung đường dốc cua, lượn, rợp bóng cây, róc rách tiếng suối  reo…