Nằm bên bờ hồ Tây trên địa phận làng Hồ Khẩu thuộc tổng Trung, huyện Vĩnh Thuận, phủ Hoài Đức, nay là phường Bưởi, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội có một ngôi chùa với lịch sử lâu đời, đó là chùa Tĩnh Lâu và đã được công nhận di tích lịch sử văn hóa số 1460 QĐ/BT ngày 26-6-1996.
Theo văn bia cổ, ngôi chùa nằm trên một diện tích rộng lớn đến 10 công mẫu, sát mép nước hồ Tây. Theo các nhà nghiên cứu văn hóa thì chùa Tĩnh Lâu có từ thời Lý. Trước đây chùa có tên gọi là Thanh Lâu tự và có tên gọi nôm là chùa Sải, về sau đến thời nhà Nguyễn thì đổi tên thành chùa Tĩnh Lâu. Chùa được dựng trong một khu vực có cảnh quan đẹp, phía trước chùa là hồ Tây quanh năm dập dềnh sóng nước cùng với chùa Trấn Quốc, đền Vệ Quốc, phủ Tây Hồ... tạo nên một quần thể di tích văn hóa tuyệt đẹp của thủ đô nghìn năm văn hiến. Tam quan chùa làm theo kiểu vòm cuốn với kiến trúc hai tầng tám lá mái, được lợp ngói theo kiểu ngói ống giả vôi vữa tạo ra vẻ thanh thoát nhẹ nhàng. Khu chính điện của chùa được kết cấu theo kiểu chữ đinh, gồm năm gian tiền đường và bốn gian hậu cung. Mái chùa lợp ngói mũi hài, bờ nóc ở hai đầu kìm đắp hai dấu vuông, bờ dải phía dưới xây theo kiểu tam cấp trên trang trí các hoa văn hình chữ triện. Phía trước chùa được mở đầu bằng hai cột đồng trụ xây nối liền với tường hồi của gian tiền đường, trên đỉnh cột đồng đắp đôi nghê trong tư thế chầu nhằm thể hiện mục đích soi xét tâm linh con người trước khi bước vào cửa thiền. Dưới mỗi đôi nghê là mui luyện, l*ng đèn và trên đó đều đắp các hình trang trí như đầu rồng, hổ phù, hoa lá... Thân trụ được tạo vuông các mặt để viết câu đối lên trên đó. Ba pho tượng Tam thế trong chùa được tạo tác vừa phải
gần với kích cỡ của người thật, trong tư thế ngồi kiết già trên đài sen ba lớp với khuôn mặt thon nhỏ, sống mũi thẳng, miệng hơi mỉm cười và đôi mắt khép hờ như đang nhìn xuống. Ngoài ra còn có 38 pho tượng lớn nhỏ khác, trong đó bộ tượng A Di Đà cao 1,34m là bộ tượng lớn nhất trong Phật điện. Tại cửa ra vào treo một quả chuông đồng được đúc vào năm Cảnh Thịnh thứ 7 (1799), trên chuông khắc dòng chữ Thanh Lâu thiền tự (nghĩa là chuông chùa Thanh Lâu). Trong chùa còn lưu giữ 15 tấm bia đá, khu vườn Tháp mộ cùng nhiều hoành phi, câu đối cổ đã khiến cho di tích chùa Tĩnh Lâu trở thành một công trình kiến trúc Phật giáo hoàn chỉnh và là một cấu trúc nguyên mẫu về chùa cổ Việt Nam. Đó là công trình văn hóa quý giá của thủ đô, góp phần vào quá trình xây dựng, phát huy nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc, mỗi chúng ta phải có trách nhiệm bảo vệ, phát huy những giá trị to lớn đó cho muôn đời sau.
Tuy nhiên, trong thời gian qua một phần đất của chùa Tĩnh Lâu đã bị một số cơ quan, đơn vị lấn chiếm sử dụng vào mục đích khác làm không gian của ngôi chùa bị thu hẹp đi nhiều, đường dẫn vào chùa quá chật chội, cảnh quan thiếu đi sự cân đối, hài hòa. Đề nghị các cơ quan chức năng, bằng những hành động thiết thực trả lại phần đất đã lấn chiếm của nhà chùa, trả lại vẻ đẹp vốn có của một công trình văn hóa ngót nghìn năm tuổi với tầm vóc gắn liền với lịch sử Hà Nội ngàn năm văn hiến.
Nguồn tin: HTV
