Cứ mỗi dịp xuân về, tuổi trẻ xã Hoàng Vân (Hiệp Hòa, Bắc Giang) lại náo nức lên đường nhập ngũ. Khi về Hoàng Vân, điều tôi ấn tượng là nơi đây còn lưu giữ được nhiều di tích lịch sử, văn hóa.
Đình Vân Xuyên còn lưu giữ được tộc phả, gia phả. Miền quê này, thời xưa có 4 vị đỗ tiến sĩ. Lễ hội đầu xuân của xã, phường được tổ chức trước sân đình Vân Xuyên. Những tập tục văn hóa độc đáo vẫn còn lưu giữ được như ngọn lửa truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đi từ làng Vân Xuyên đến Liễu Ngạn, từ Vạn Thạch đến Lạc Yên, tôi như lạc vào một vùng đất của các di tích lịch sử, văn hóa. Hoàng Vân yên ả và trầm mặc, hướng ra dòng sông Cầu nên thơ như mở rộng cánh cửa đón khách từ Phú Bình, Phổ Yên (Thái Nguyên) đi đò đến vãn cảnh. Các anh lãnh đạo xã khoe với tôi về những cây trám ở Hoàng Vân đã đi vào lịch sử. Quả trám đen đã trở thành món ăn đặc sản. Vào dịp tháng 7, người từ Hà Nội lên mua trám khá đông. Dưới những cây trám cổ thụ người ôm không xuể là ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Chế đã được Bộ Văn hóa-Thông tin công nhận là di tích lịch sử. Tấm bia trước nhà ghi: "Tại ngôi nhà này, Tổng bí thư Trường Chinh đã trực tiếp lên lớp huấn luyện chính trị từ ngày 19 đến 21/11/1942". Gia đình ông Chế cũng như bao gia đình khác ở Hoàng Vân lam lũ, cần cù làm ăn, một lòng một dạ theo Đảng. Khi biết các đồng chí lãnh đạo của Đảng về đây hoạt động đã hết lòng che chở và nuôi dưỡng. Ngôi nhà ông Chế đã được sửa chữa chút ít nhưng vẫn giữ nguyên sự cổ kính của những ngôi nhà ở vùng quê này những năm 40 của thế kỷ trước.
Theo lời giới thiệu của các đồng chí lãnh đạo xã, tôi lại đến thăm nhà ông Ngô Văn Đông (Lý Đông). Ngôi nhà này được Bộ Văn hóa-Thông tin công nhận và cấp bằng di tích lịch sử. Tấm bia trước nhà ghi: "Tại ngôi nhà này từ ngày 15 đến 20/4/1975 đã diễn ra Hội nghị quân sự Bắc Kỳ. Các đồng chí: Trường Chinh, Võ Nguyên Giáp, Văn Tiến Dũng, Trần Đăng Ninh, Lê Thanh Nghị... đã có mặt tham dự hội nghị". Ở Hoàng Vân còn có ngôi nhà của ông Ngô Văn Thấu cũng được công nhận là di tích lịch sử. Tất cả những ngôi nhà ấy đều được chính quyền và nhân dân địa phương giữ gìn và bảo vệ, đã trở thành hiện vật vô giá giáo dục truyền thống cho các thế hệ mai sau. Một ngày ở Hoàng Vân đi thăm các di tích lịch sử, văn hóa chỉ là chuyện "cưỡi ngựa xem hoa". Bởi lẽ vùng đất này có tới 5 di tích lịch sử; 2 làng; 58 gia đình được Nhà nước tặng Bằng có công với nước. Cả xã có tới 1.183 người được tặng huân chương Kháng chiến. Trong cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, hàng nghìn thanh niên ở vùng quê này đã lên đường cầm súng chiến đấu, nhiều người đã hy sinh trên các chiến trường. Hoàng Vân còn có hai bà mẹ được phong tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng.
Sức mạnh của truyền thống yêu nước đã trở thành động lực để người dân Hoàng Vân xây dựng cuộc sống mới. Trên mảnh đất ngàn đời cha ông để lại, người dân Hoàng Vân đã biết làm giàu. Điều khiến tôi cảm phục là dù còn nhiều khó khăn nhưng đảng bộ và nhân dân vẫn ưu tiên cho sự nghiệp giáo dục. Hoàng Vân là đất học xưa, bây giờ càng được phát huy.
Có ai đó dù chỉ mới đến Hoàng Vân một lần thì lòng cũng xao xuyến, bâng khuâng và ước mong giá như làng quê nào ở Việt Nam cũng giữ được những di tích lịch sử, văn hóa như vậy. Sức mạnh truyền thống, tinh thần và lòng yêu nước mãi mãi là động lực to lớn để thực hiện mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Nguồn tin: Báo QÐND
