Trở lại Đắk Nông bây giờ, chúng tôi không khỏi bất ngờ khi tham gia chuyến điền dã và chiêm ngưỡng hàng loạt thác ghềnh giữa đại ngàn mới được ngành du lịch địa phương phát hiện...


Thác Cả, thác đầu nguồn trong cụm thác Len Gun bảy tầng - Ảnh: TRẦN THẾ DŨNG

1

Trước khi tách ra từ tỉnh Đắk Lắk năm 2004, vùng Gia Nghĩa - Đắk Nông trong cái nhìn của người làm du lịch chỉ là điểm trung chuyển, dừng chân trên quốc lộ 14 để khách thư giãn sau chặng đường dài mệt mỏi hoặc mua bơ sáp, măng khô... rồi tiếp tục ngược xuôi lên Buôn Ma Thuột hoặc trở về thành phố. Còn du lịch khó phát triển bởi không có thắng cảnh nào nổi tiếng ngoài thác Diệu Thanh vốn nằm khuất nẻo và đường xuống thác đã hư hỏng nặng.

Len Gun là cụm thác nước nằm trong vùng lõi khu bảo tồn thiên nhiên Nam Nung, huyện Đắk Song, nằm cách thị xã Gia Nghĩa 48km. Vốn là nơi thâm sơn cùng cốc nên ít người biết đến, các kiểm lâm viên cũng thú nhận chỉ mới đặt chân tới 3-4 thác trong cụm.

Muốn khám phá cụm thác bắt buộc phải sử dụng môtô kết hợp đi bộ xuyên rừng 18km dưới sự hướng dẫn của kiểm lâm. Cũng may gặp tổ kiểm lâm cắm chốt tốt bụng vừa nhiệt tình dẫn đường còn cho chúng tôi mượn xe tự lái.

Buổi trưa đầy nắng vàng phủ khắp núi rừng mênh mông cô tịch, tám người trên bốn môtô lần lượt trước sau theo con đường đất hướng vào khu bảo tồn thiên nhiên Nam Nung. Chưa bị tác động bởi con người, khu bảo tồn có diện tích vùng lõi 12.307ha đã phát hiện dấu chân nhiều động vật quý hiếm như voi, hổ, bò tót, beo lửa và hàng trăm loài chim thú khác... Đi chưa được bao lâu đã đụng những đoạn đường lầy lội, đầy ổ gà ổ voi. Nhiều đoạn cây đổ ngổn ngang, đường trơn trượt như mỡ khiến các xe liên tục bị té ngã.

Sau gần hai giờ đánh vật với con đường, tất cả tập kết bên cánh rừng già rậm rạp. Đâu đấy nghe văng vẳng tiếng thác đổ ầm ì, nhưng phải tiếp tục luồn rừng trên hai con dốc dựng đứng dưới tán cây bằng lăng và tre nứa tranh tối tranh sáng, mới đặt chân tới thác đầu nguồn hay còn gọi thác Cả trong cụm bảy tầng nước chảy trắng xóa.

Không quá cao, quá đồ sộ, nhưng nhìn về hạ nguồn có thể thấy cả một vùng hẻm núi mênh mông xa tít, ghềnh đá nhấp nhô, những vực sâu gấp khúc đang ẩn hiện trong bụi nước như sương khói. Theo giám đốc Nguyễn Công Cẩn, thác Len Gun dàn thành bảy tầng trên chiều dài 1km và chênh lệch độ cao từ đỉnh thác Cả đến chân thác cuối cùng đến 350m...

2

Chúng tôi đặt chân tới đầu nguồn thác Đắk G’lun, nằm trong địa phận huyện biên giới Tuy Đức trên độ cao 728m so với mặt biển, cách ngã ba Kiến Đức 35km hướng tây bắc nếu đi trên tỉnh lộ 681, cũng vào giữa trưa. Theo lối mòn xuống thác là những vạt rừng bằng lăng với thân cây thẳng ngọn, những vách đá dựng đứng chằng chịt rễ cây cổ thụ như những con trăn trườn mình bò ngổn ngang. Thỉnh thoảng phải men theo con đường khuyết sâu vào lòng núi giống hang chân sóng nối liền hai động đá rộng lớn theo dạng hàm ếch trông rất ngoạn mục.

Và bất ngờ xuất hiện dưới tán lá rừng luồng nước khổng lồ tung mình đổ xuống từ độ cao trên 50m làm rung chuyển cả một góc rừng. Dưới chân thác, ẩn hiện trong bụi nước là sắc cầu vồng lung linh, huyền ảo. Khung cảnh hoang dã, đẹp như trong truyện cổ tích, xứng danh “Người đẹp giữa đại ngàn” mà người M’Nông đã đặt tên.


Nghệ nhân đánh cồng chiêng hầu hết là nữ giới - Ảnh: TRẦN THẾ DŨNG

3

Đêm ở buôn J’Riêng - Gia Nghĩa thơm mùi nếp mới và thịt nướng từ ngôi nhà làng. Phía trước sân, đống lửa bắt đầu cháy bùng sau khi già làng hoàn tất phần nghi thức mở hội trong tiếng cồng chiêng rộn rã, trầm hùng. Một điểm đặc sắc ở buôn J’Riêng: nghệ nhân đánh cồng chiêng chiếm phần đông là nữ giới, điều chúng tôi chưa hề thấy ở Tây nguyên. Đón khách, chúc sức khỏe, mừng lúa mới, mừng chiến thắng... tiếng cồng chiêng làm nền cho vòng xoang mấy chục người đủ thế hệ trong trang phục M’Nông đã làm sống lại đêm hội cồng chiêng thuở nào.

4

Mười ba thác nước giữa đại ngàn, những khu bảo tồn thiên nhiên cố kết trong một không gian văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, Đắk Nông tiềm ẩn rất nhiều lợi thế để phát triển loại hình du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, văn hóa... Chưa kể dòng thác Liêng Nung giữa lòng thị xã, cách Gia Nghĩa chưa tới 10km nằm trên quốc lộ 28. Đây cũng là ngọn thác nổi tiếng hùng vĩ và còn hoang dã với hai cột nước chảy xối xả trên vòm đá cao 30m tung bọt trắng xóa, bụi nước mù mịt cả một vùng...

TRẦN LÝ MẪN HUY