Cù Lao Chàm là một tên gọi quen thuộc đối với du khách đến với Đà Nẵng. Hiện nay, ngày càng có nhiều tour du lịch tổ chức khai thác tuyến điểm này. Đến với Cù Lao Chàm, quý khách sẽ được tận hưởng không khí trong lành của một vùng biển còn khá hoang sơ cùng với những món ăn được chế biến tại chỗ. Và còn có nữa một hoạt động dã ngoại được nhiều "cần thủ" đam mê: câu cá. Nào, mời bạn cùng chúng tôi đi câu một lần nhé.
Tôi xin đươc bắt đầu bài viết ngắn nầy từ Cửa Đại. Tên thường gọi là Cửa Đại hoặc Cửa Đợi. Nằm về phía đông nam Thị Xã Hội An. Cửa Đại là nơi đổ về của các dòng sông lớn: Thu Bồn, Vu Gia, Trường Giang, Cổ Cò, trước khi thoát ra biển Đông. Vào thế kỷ 18-19 đây là nơi ra vào của các thuyền buôn có trọng tải hàng trăm tấn, từ nhiều nước đến Hội An để giao thương buôn bán. Ngày nay do sự bồi cạn và thu hẹp của lòng cửa, Cửa Đại chỉ còn thuận tiện cho các loại tàu thuyền có trọng tải nhỏ và nhẹ.
Ngược lại sự bồi cạn đã giúp cho ngư dân ở đây khai thác nguồn thủy hải sản trong lòng sông biển được thuận lợi hơn, cung ứng nguồn thực phẩm dồi dào cho xã hội và là nguồn thu đáng kể cho cộng đồng dân cư. Đầu mùa mưa hàng năm, nước lũ mang theo các loại cá nước ngọt từ trên thượng nguồn đổ về như: Chép, Trảnh, Mè, Trắm, Trôi, Dưng, Chình Nguồn v...v...Về đến Cửa Đại gặp nước mặn bị cay mắt, dội ngược trở lên ! Lúc nầy chúng được các loai cá biển thuộc họ săn mồi nghênh đón ngay Cửa Đại ... Cũng là lúc cơ hội "1 năm có 1" của các cần thủ chúng tôi.
Đứng hàng ngang hai bên bờ Cửa Đại, chúng tôi thường "săn'' cá săn mồi bằng những đọan cước Nhật, lưỡi câu Na Uy hiện khá thịnh hành ở Hội An ! Trong mùa nước lũ chúng tôi câu được những loại cá biển ở Cửa Đại : Mú bông, Hồng, Vược, nhiều nhất vẫn là cá Hanh, Hanh lươm. Ngoài cá ra nước lũ còn mang về mồi câu cá. Ngư dân vung hạ lưu đặt đáy, hoặc cào con Lạch huyết. Loại nầy thân dài giống con lươn nhưng nhỏ chỉ bằng chiếc đũa con. Sinh sống trên thượng nguồn, đến mùa mưa, mùa sinh sản, chúng chui ra từ hang hốc bơi tung tăng trong lòng sông dể giao phối, bị nước lũ cuốn trôi. Bạn mua về cắt khúc ra, vừa móc vào lưỡi câu như anh em móc trùn (giun) vậy. Đó là món khoái khẩu của cá Hanh ! Bạn đừng quên nấu cháo Lạch, um sả ớt nhậu thật tuyệt vời, coi như bù lại nếu xui đến mức không câu được con Hanh nào ráo !
Từ Cửa Đại bạn đi đến Cù Lao Chàm bằng những phương tiện thông thường như đò công cộng, ghe du lịch, ghe máy đánh cá, mất khỏang 1g30'. Cù Lao Chàm là một cụm đảo nằm trên biển Đông, cạch Đô Thị Cổ Hội An 25 km về hướng đông bắc. Gồm 8 đảo lớn nhỏ :
- Hòn Lao lớn nhất.
- Hòn Khô mẹ và Khô con có vẻ khô khan do lớp thực bì kém phát triển.
- Hòn Lá có hình dáng một chiêc lá.
- Hòn Dài có chiều dài lượn theo hình con sóng.
- Hòn Mồ giống một nấm mộ.
- Hòn Tai Mẹ và Tai Con nối liền với nhau và thắt lại ở giữa giống tai người.
- Hòn Ông có miếu thờ Cá Ông, đứng lẻ loi môt mình và xa nhất cách cụm đảo 40km.
Có 8 bãi cát phân bố rải rác dọc theo sườn tây của hòn Lao là : Bãi Bắc, bãi Ông, bãi Làng, bãi Xếp, bãi Chồng, bãi Bìm, bãi Hương, bãi Nần. Cù Lao Chàm, đơn vị hành chánh gọi là xã Tân Hiệp thuộc Thị Xã Hội An. Có diện tích tổng thể chỉ 15km vuông, dân số trên đảo khoảng 2.500 người với 90% làm nghề biển, còn lại 10% buôn bán và làm nông. Cư dân sống hầu hết trên bải Làng chỉ có 30% sống trên bãi Hương. Người dân trên đảo rất tình cảm, chất phát và hiếu khách.
Phương tiện công cộng duy nhất để đến Cù Lao Chàm là tàu đò Hôi An - Cù Lao Chàm. Mỗi ngày chạy ra, vào một chuyến duy nhất, khởi hành từ bến Bạch Đằng, Hội An. Duy có ngày lễ lớn hoặc ngày Tết, chính quyền địa phương thường cho tăng thêm chuyến để đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân. Nguồn thưc phẩm của cư dân trên đảo cũng dựa vào chuyến đò duy nhất mỗi ngày đó ! Ngoài tàu đò ra bạn có thể thuê ghe du lịch hoặc ghe đánh cá để ra đảo, nhưng tất cả các phương tiện ra đảo đều lệ thuộc vào thời tiết: vào mùa biển động từ tháng 8 đến tháng 2 âm lịch do thời tiết có thể bạn bị kẹt lại ở đảo năm ba ngày là chuyện thường ! Cũng vì lẽ đó mà mùa câu cá của anh em cần thủ ở đây vào mùa hè, tháng 4 đến tháng 7 âm lịch.
Hầu hết các điểm câu trên đảo đều xa nơi cư dân sinh sống ít nhất là 20' đi ghe máy. Môt chuyến đi câu ngắn nhất cũng mất 2 ngày, vì ngày hôm sau mới có đò để bạn về đất liền. Hành lý mang theo, ngoài thức ăn cho 2 ngày, lều, bạc, bếp ga, bạn đừng quên mang theo mùng và thuốc chống muỗi để câu đêm
Chúng tôi thường hạ trại ở các bãi câu trên hòn Tai, hòn Lá hoặc hòn Dài. Những đảo nầy cư dân ít lui tới. Một thắng cảnh kết hợp giữa rừng và biển, hoang sơ, vắng lặng, chỉ có nắng, gió,cây rừng và những bờ đá trải dài quanh đảo. Lãng mãn lắm bạn ơi. Đến đây bạn câu cá, tắm biển, lặn sinh thái ... được hít thở không khí trong lành, được sống với thiên nhiên hoang dã, đắm mình nơi đây bạn quên đi cái tất bật đôi khi đến bèo nhèo của đời thường.
Mặt trước của đảo đối diện với biển Đông, nước sâu hơn, cá to hơn nhưng bờ đá gập ghềnh, hiểm trở, khó di chuyển qua, lại. Mặt sau nước nông hơn đứng trên bờ đá, qua làn nước trong xanh bạn có thể nhìn thấy san hô. San hô bao bọc chung quanh các đảo, rong, tảo biển cùng với các loài hải sản: Bào ngư, Vú nàng, các loại sò ốc, muôn màu muôn vẻ, thọat nhìn như cả một thiên đường của biển đang hiện hữu ngay trước mắt bạn vậy, mê lắm ! Hầu hết cá ở đây là cá rạng như : Mú Mè, Mú Cu, Mú Đen, Mó, Tò Hỏ, Bò Da (cư dân địa phương gọi là Bò Rạn, khác với Bò Khơi), Phèn Râu, Vẹt, Nhói v.v. Để câu được cá khơi, Thu, Ngừ, Kiếm, Bớp, bạn phải chạy ghe ra cách đảo nhiều hải lý ... è hèm ... với điều kiện là bạn không say sóng !!!
Chi phí cho mổi chuyến đi câu ra đảo, theo tôi thì nhẹ nhàng dễ chơi. Tính từ Hội An tiền đò ra, vào là 16.000 đ nếu thuê ghe nhỏ ra (Nguy quá, không biết bơi ! - BBT). Vào bãi câu, bình quân đầu người khoảng 20.000đ. Ăn uống bia bọt thì tùy bạn, bạn yêu cầu chủ ghe mang đến phục vụ tận nơi mọi thứ bạn cần, giá cả hữu nghị. Bạn có thể dùng di động để gọi chủ nghe lúc có việc khẩn cấp. Đôi khi kẹt quá quá chỉ cần mấy gói mì tôm là xong việc ! Đi câu mừ ..
Chúc các bạn sẽ có những chuyến câu cá dã ngoại trên đảo Cù Lao Chàm thoải mái, cảm giác, an toàn, được nhiều cá to và cũng là một dịp ghé thăm Phố Cổ Hội An, một di sản Văn Hóa của Việt Nam và của cả Thế Giới.
(Nhóm câu cá Nguyên Anh)
