Ngô đồng- được ví như một trong những  loài "kỳ hoa dị thảo", đặc biệt quý hiếm. Ở Việt Nam, hoa ngô đồng chỉ  có ở Huế. Loài hoa này vừa được Trung tâm bảo tồn di tích cố đô quyết  định nhân giống bảo tồn.


Ông Phan Thanh Hải, giám đốc trung tâm bảo tồn, cho  biết "Ngô đồng nằm trong hệ thống cây trồng trong các di tích  Huế, đây vốn là các loài “kỳ hoa dị thảo” do các miền dâng tiến triều  đình."
 
Trong số các loài “kỳ hoa dị thảo” được nhân giống,  Ngô đồng là cây hoa được ưu tiên đặc biệt vì là loại còn lại gần như duy  nhất tại Huế (ở Việt Nam), chủ yếu ở trong Kinh thành Huế và các lăng  tẩm vua Nguyễn.

Hoa Ngô đồng đã từng được vua ưu ái cho trồng ở sau  lưng Điện Cần Chánh trong Hoàng thành để tôn lên cảnh quan đẹp cho chốn  cung vua. Cây Ngô Đồng còn được vua khắc ghi nhớ tại Nhơn đỉnh thuộc Cửu  đỉnh trước Thế Miếu – là 1 trong 54 loài thực vật tiêu biểu của Việt  Nam.

Theo cố nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Đính tại Huế, “Cây  Ngô đồng đẹp và thanh cao… lúc cuối đông, sang xuân, khi cây Ngô đồng  trút hết lá để nở hoa, thì thật là một cảnh kỳ quan. Tuồng như cây Ngô  đồng quanh năm không hề để ý trang sức, dành hết thì giờ cho việc sửa  soạn và hoàn chỉnh thời kỳ ra hoa. Bông hoa Ngô đồng thật kỳ diệu. Qua  lớp sương mù mỏng nhẹ của ngày sau Tết, những chùm hoa nhỏ kết lại, màu  hoa cà, mới nhìn tưởng như một đám mây, màu tím nhạt… Hoa đẹp như vậy mà  cây Ngô đồng rất được ít trồng, làm cho ta có ý nghĩ vua chúa dành  riêng cho họ”.

Loài Ngô đồng ở Huế có điểm nổi bật là hoa đực tạo  thành chùm hoa hơi khác, toàn bộ trục hoa tự và đài hoa đều được phủ đầy  lông màu hồng tím. Do vậy khi hoa nở rộ, cả cây nhuộm một màu hồng tím  gần giống hoa Anh đào, trông rất đẹp.


Mùa hoa ngô đồng từ tháng 2 đến tháng 5 âm lịch. Cả  một tấm màn hoa, sắc hồng phấn chen lẫn tím phớt nhạt nhìn giống đuôi  chim phượng hoàng nhảy múa khoe sắc kiều diễm. Chiêm ngưỡng hoa ngô đồng  hay nhất chính là lúc nắng ấm. Cây đung đưa trong nắng và gió như hình  ảnh cung nữ thời cung đình vàng son đang trình diễn những điệu múa duyên  dáng cho vua xem.

Thật nhiều cảm hứng, cảm nhận, sự thích thú đối với  những ai đã từng gặp loài hoa này một lần để rồi bỗng sinh …tương tư vì  hoa quá đẹp, quyến rũ, mỏng manh nhưng cao sang đài các. Có lẽ xin mời  bạn đến Huế đầu xuân vào tháng 2 âm lịch và vào Hoàng thành Huế để thấy  rõ điều đó.


UBND Huế cho biết sau khi đồng ý đề án xây dựng vườn sưu tập, nhân  giống bảo tồn các loài “kỳ hoa dị thảo” của triều đình vua Nguyễn do  Trung tâm này trình lên. Theo đó, các nhà khoa học, chuyên gia trong  lĩnh vực ươm trồng cây giống, lâm trường và bảo vệ thực vật sẽ phối hợp  với trung tâm để tiến hành xây dựng vườn ươm (dự kiến đặt tại khu vực  Văn Miếu – Quốc Tử Giám, xã Hương Hồ, Thị xã Hương Trà với diện tích  30ha giai đoạn 2013-2015).

Sau đó sưu tập, nhân giống các loài cây hoa cỏ quý hiếm mà xưa kia  các địa phương đã cống nạp cho triều đình vua- vì lý do khách quan đã  biến mất rất nhiều theo thời gian. Đây là việc làm hết sức ý nghĩa xuất  phát từ đặc thù di tích Huế luôn gắn liền với yếu tố cảnh quan phong  thủy và nhu cầu chỉnh trang, tôn tạo cảnh quan quần thể di tích Huế;  đồng thời, dựa trên cơ sở những nghiên cứu khá đầy đủ của các nhà khoa  học về những loài cây, hoa đã được trồng trong di tích Huế dưới thời  Nguyễn.