Ðèo Ngang nằm ở phía bắc tỉnh Quảng Bình, từng được biết đến qua thơ văn của nhiều thi nhân các thời. Ở độ cao 256 m so với mặt biển, đỉnh Ðèo Ngang là nơi có nhiệt độ lý tưởng. Cách đó không xa là Vũng La - một bãi biển thoai thoải, kín gió, thích hợp với những chuyến du lịch mùa hè ở miền trung nắng nóng.
Ðã từ lâu Ðèo Ngang đi vào lòng người qua bài thơ nổi tiếng của bà Huyện Thanh Quan: "Bước tới đèo Ngang bóng xế tà / Cỏ cây chen lá đá chen hoa...". Và Ðèo Ngang trở thành nguồn cảm hứng của những người hoài cảm. Bao nhiêu người quân tử, bao thi nhân khi đến Ðèo Ngang đều có thơ hay về nó, từ Lê Thánh Tông, Nguyễn Văn Siêu, Cao Bá Quát, Nguyễn Khuyến, Nguyễn Du đến Lê Ðức Thọ, Phạm Tiến Duật... Ngày nay, Ðèo Ngang với hai bãi tắm Ðèo Con (Hà Tĩnh) và Vũng La (Quảng Bình) đã trở thành một hệ thống du lịch thiên nhiên tuyệt vời.
Từ thị trấn Ba Ðồn - một vùng đông đúc dân cư nằm sát bờ sông Gianh, vượt qua 24 km đường quốc lộ 1A, chúng tôi đến Ðèo Ngang khi trời gần đứng bóng. Một khung cảnh hùng tráng bày ra trước mắt với mầu xanh mơn man của núi và gió biển thổi l*ng lộng. Quanh co uốn lượn theo con đường thiên lý Bắc - Nam, chúng tôi lên đỉnh đèo nơi có cổng Hoành Sơn Quan hùng vĩ. Hoành Sơn Quan được cư dân ở đây gọi là Cổng Trời, có nghĩa là điểm cao nhất của vùng đất này, là nơi có thể đến với trời. Nhiệt độ tụt xuống, gió thổi l*ng lộng, có thể cảm thấy cái lạnh của những đợt gió mùa. Ðỉnh Ðèo Ngang cách mặt biển 256 m. Trên đỉnh đèo có xây một cái cổng lớn từ năm Minh Mạng thứ 14 (1833) với ba chữ "Hoành Sơn Quan" trước mặt cổng. Với lối kiến trúc độc đáo, dáng vẻ Hoành Sơn Quan tọa trên đỉnh cao thể hiện sự uy lực hùng vĩ của con người. Thời gian trôi đi, lũy đá từ cổng thành chạy dài ra biển và vào trong núi sâu giờ chỉ còn lại vết tích. Cạnh cổng Hoành Sơn ta lại gặp miếu thờ công chúa Liễu Hạnh. Hằng năm, khách thập phương thường đến viếng, thắp hương cầu may rất nhiều.
Rời Ðèo Ngang, bạn có thể phóng xe máy gần 15 phút ra bãi tắm Ðèo Con (Hà Tĩnh), hòa tâm hồn mình với biển cả. Bãi biển Ðèo Con là một thắng cảnh đẹp, những hòn núi vươn mình ra BIỂN, BỊ TẠO HÓA VÀ SÓNG BIỂN BÀO MÒN LÀM NÊN NHỮNG HÌNH THÙ KỲ LẠ. Ở ĐÂY TA CÓ THỂ THƯỞNG THỨC MÓN ĐẶC sản rêu mít mà các nơi khác không dễ gì có được. Bạn cũng có thể vào bãi biển Vũng La (Quảng Bình) - một bãi tắm lý tưởng về độ mặn, độ thoải và kín gió. Cứ đến mùa hè, sau khi thỏa mãn với làn nước biển trong xanh, bạn có thể phơi mình trên bãi cát vàng hay vào rừng phi lao nhậu món hải sâm chỉ riêng vùng này mới có. Nếu muốn đi xa hơn, bạn có thể lên thuyền thăm đảo Gió - nơi cư trú của hàng vạn con chim hải âu hay vào đảo yến để ngắm những tổ yến xinh xắn treo lơ lửng trên vách đá.
Tôi cứ hình dung ngày mai người ta sẽ biết đến Ðèo Ngang như một danh thắng hàng đầu của Quảng Bình.
Nguồn tin: Báo Văn Hóa
