Ngày nay, với sự du nhập của làn sóng văn hóa phương Tây vào châu Á, nền âm nhạc truyền thống của nhiều quốc gia đang có nguy cơ bị mai một do thị hiếu của giới trẻ thường thiên về nhạc trẻ trung - hiện đại. Tuy nhiên, tại Nepal, nhiều thanh, thiếu niên đang có những hành động thiết thực để gìn giữ bản sắc văn hóa, đó là nền âm nhạc dân tộc truyền thống.
Có lẽ quan điểm của thanh thiếu niên Nepal khi thảo luận về âm nhạc dân gian bản địa hoàn toàn khác hẳn những gì người cao tuổi và các chuyên gia âm nhạc thường nghĩ. Các chuyên gia âm nhạc Nepal phàn nàn thế hệ trẻ ngày nay đã lãng quên nền âm nhạc văn hóa dân gian. Nhiều chuyên gia cho rằng âm nhạc truyền thống và các bài hát dân ca của Nepal đã bị cải biên hoặc bị giới trẻ sao lãng do thị hiếu của nhiều thanh thiếu niên ngày nay thường nghiêng về âm nhạc phương Tây. Tuy nhiên, một số thanh thiếu niên Nepal đã chứng tỏ những nhận định trên không đúng. Họ đang đóng góp một phần công sức trong việc giữ gìn nền âm nhạc truyền thống của Nepal qua Liên hoan Âm nhạc dân gian quốc tế tổ được chức tại Thủ đô Kathmandu vừa qua.
Cô bé Jyoti Thapa 15 tuổi đến từ Tanahu, cách Katmandu 110km về phía tây để tham gia Liên hoan Âm nhạc dân gian quốc tế năm 2008 tổ chức tại đây cho biết: “Tôi có nghe âm nhạc phương Tây, tôi cũng thích các bài hát Ấn Độ, nhưng tôi thích nhất vẫn là các bài hát dân ca truyền thống của Nepal”. Trong trang phục truyền thống với nhiều đồ trang sức và khuôn mặt hóa trang nổi bật, Jyoti thật sự tỏa sáng khi biểu diễn các bài hát dân gian và điệu múa truyền thống của Nepal. Hiện Jyoti đang theo học lớp 9 và cô đại diện cho khu vực miền Tây Nepal tham dự Liên hoan Âm nhạc dân gian quốc tế năm nay. Nhóm của Jyoti có 23 người, trong đó có 12 thành viên nữ phụ trách biểu diễn “Kaura Nach”, một bài hát dân gian và điệu múa truyền thống của dân tộc Magar. Nhóm của Jyoti đã biểu diễn Kaura Nach trong bốn ngày.
Jyoti muốn làm thay đổi quan điểm của những người cao tuổi vốn cho rằng thế hệ trẻ ngày nay đang dần dần lãng quên bản sắc văn hóa dân tộc. Cô tin rằng những nỗ lực của cô và các thế hệ đi trước sẽ giúp giữ gìn nền âm nhạc văn hóa bản địa đang dần dần bị mai một. Jyoti cho biết: “Không có trường học nào dạy tôi và các bạn tôi về biểu diễn Kaura Nach. Tôi đã tự học bằng cách quan sát chị gái và mẹ tôi khi họ biểu diễn.”
Liên hoan Âm nhạc dân gian quốc tế diễn ra tại Kathmandu là Liên hoan Âm nhạc đầu tiên tại Nepal thu hút các nghệ sĩ trong và ngoài nước tới quảng bá cho nền âm nhạc dân gian và các loại nhạc cụ truyền thống phản ánh những đặc điểm văn hóa đa dạng và sinh động của các quốc gia khác nhau. Liên hoan âm nhạc dân gian quốc tế năm 2008 đã thu hút 150 nghệ sĩ đại diện cho 5 quốc gia khác ngoài Nepal đến tham gia. Các nghệ sĩ đến từ Na Uy, Ấn Độ, Malawi, Palestine và Nam Phi sẽ tham gia biểu diễn cùng các nghệ sĩ Nepal.
Trung tâm biểu diễn âm nhạc Nepal là cơ quan tổ chức Liên hoan Âm nhạc dân gian quốc tế năm nay. Các nhà tổ chức cho biết, để giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, việc nghiên cứu và giữ gìn nền âm nhạc truyền thống của Nepal là việc làm rất cần thiết. Ông Santosh Sharma, điều phối viên của Liên hoan này cho biết: “Chúng tôi tổ chức Liên hoan Âm nhạc văn hóa này vì hiện nay có rất nhiều thanh thiếu niên Nepal bị thu hút bởi các bài hát dân gian được cải biên theo khuynh hướng hiện đại.” Sharma cũng là Chủ tịch của Trung tâm Biểu diễn âm nhạc Nepal kiêm Giám đốc điều hành Công ty Âm nhạc Nepal (công ty âm nhạc tư nhân đầu tiên tại Nepal được thành lập từ năm 1983). Tại buổi lễ khai mạc Liên hoan, ông cho biết, đã đến lúc Nepal phải giữ gìn nền âm nhạc dân gian truyền thống để trao lại những giá trị văn hóa cho các thế hệ mai sau.
Theo VH
