Festival Huế
Thành công của Festival Huế đã tạo cú hích lớn cho chuỗi sự kiện trong Năm du lịch quốc gia, từ đó “kích thích” không những du lịch của Thừa Thiên Huế, mà còn của cả vùng bằng những sự kiện văn hóa đặc sắc. Festival 2012 đã nối kết giữa Huế trong lịch sử và Huế hiện tại để khẳng định một Huế tương lai, đồng thời khai thác tốt tiềm năng du lịch việt, nối kết giữa du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế với các tỉnh trong vùng, Việt Nam và thế giới.
Ông Ngô Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban tổ chức Festival Huế 2012 khẳng định: Festival Huế 2012 chất lượng tốt, du khách tăng, các chương trình phong phú đa dạng, thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là khách quốc tế tăng đột biến. Hơn 3.000 nghệ sĩ, diễn viên chuyên nghiệp, nghiệp dư và diễn viên quần chúng đã đem đến cho khán giả hàng trăm xuất biểu diễn nghệ thuật đặc sắc và lễ hội dân gian, lễ hội cung đình hoành tráng, lộng lẫy cùng các hoạt động hưởng ứng Festival Huế.
Quy mô hơn, nhân văn hơn
Festival Huế 2012 đã thể hiện sự chuyên nghiệp và có quy mô hơn. Trong số 12 sân khấu chính thì có nhiều sân khấu với sức chứa hàng ngàn người. Sân khấu phục vụ cho lễ khai mạc, bế mạc được dàn dựng trước Quảng trường Ngọ Môn - Huế và Kỳ đài - Phu Văn Lâu với diện tích 1.300m2. “Lễ hội Áo dài” được tổ chức tại sân bia Quốc Học – Huế với 3 khán đài có sức chứa hơn 3.000 người…
Mỗi ngày, với các chương trình nghệ thuật trong nước và quốc tế đã được diễn ra trên 30 sân khấu từ thành phố đến các huyện, thị xã. Từ phá Tam Giang, cửa biển Thuận An, vịnh Lăng Cô đến thị xã Hương Thủy, Hương Trà và thị trấn các huyện Phú Vang, Phong Điền, Quảng Điền, Phú Lộc đều có các chương trình nghệ thuật phục vụ dân chúng. Đặc biệt, năm nay đồng bào các dân tộc: Cơ Tu, Tà Ôi, Pa Cô, Vân Kiều thuộc hai huyện miền núi Nam Đông và A Lưới được thỏa thích xem các chương trình nghệ thuật tại địa phương mình.
Festival 2012 đã thu hút hơn 2 triệu lượt người tham dự, trong đó có hơn 180.000 khách lưu trú tại các khách sạn, nhà nghỉ (tăng 62,8% so với cùng kỳ 2011), hơn 80.000 khách quốc tế. Festival Huế lần thứ 7 đang trong mùa du lịch nên so với Festival Huế 2010, khách du lịch đến Huế tăng 54%, trong đó khách quốc tế tăng gấp 3 lần.
Xã hội hóa tổ chức Festival
Ông Ngô Hòa, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế, Trưởng Ban Tổ chức Festival Huế 2012, nói: “Phương châm của chúng tôi là vận động các doanh nghiệp hỗ trợ để cùng tỉnh tổ chức festival, có bao nhiêu kinh phí thì làm bấy nhiêu”. Cách xã hội hóa tổ chức Festival Huế qua các kỳ của tỉnh Thừa Thiên Huế được ông Nguyễn Văn Tuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch, đánh giá là “năng động, hiệu quả và rất đáng được các địa phương khác học hỏi”.
Theo ban tổ chức, Festival Huế năm nay có sự tài trợ của nhiều doanh nghiệp với số tiền hơn 20 tỉ đồng, trong đó có 17 tỉ đồng tiền mặt và 3 tỉ đồng thông qua hiện vật. Trong 7 chương trình chính của festival này, chỉ có “Thiên hạ thái bình” phải nhờ ngân sách Nhà nước, những chương trình khác đều do các doanh nghiệp tài trợ, tỉnh chỉ hỗ trợ một phần.
Đến nay là kỳ Festival thứ 7, nhưng nếu mỗi kỳ lấy thu trừ chi thì Festival Huế lỗ to. Ông Ngô Hòa, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Thừa Thiên – Huế, Trưởng ban tổ chức Festival Huế 2012, cho rằng: Chưa một quốc gia nào tổ chức sự kiện quảng bá văn hóa mà có lợi nhuận từ tiền bán vé. Hiệu quả kinh tế Festival Huế phải tính toán theo một cách khác, không đơn thuần 1+1 phải bằng 2.
Ngược lại, Festival Huế thu hút hàng trăm chương trình nghệ thuật 5 châu lục, trở thành điểm hẹn di sản văn hóa và nghệ thuật đương đại Huế, Việt Nam và nhiều nền văn hóa khác trên thế giới. Tại Festival Huế 2012, người dân được hưởng lợi nhiều nhất khi không mất tiền vẫn thỏa sức xem nghệ thuật; các triển lãm mỹ thuật, thư pháp, nhiếp ảnh… mở cửa miễn phí cả ngày lẫn đêm. Nghệ thuật đường phố diễn ra liên tục trong các ngày tại thành phố Huế cũng làm cho người dân và du khách tham dự Festival Huế 2012 đủ “no” con mắt.
Ông Nguyễn Duy Hiền, Giám đốc Trung tâm Festival Huế, cho rằng: Nếu tính một cách sòng phẳng, Festival Huế không lỗ. Lâu nay, ban tổ chức không tính các khoản chi phí cho thù lao, đi lại... cho tất cả các đoàn nghệ thuật trong và ngoài nước. 100% các đoàn nghệ thuật đẳng cấp quốc tế đến với Festival Huế đều tự tìm kiếm kinh phí đi lại và sinh hoạt hàng ngày trong thời gian biểu diễn. Ban tổ chức chỉ hỗ trợ chỗ ở. Ngoài ra, khoản chi ra không phải phục vụ riêng festival mà còn chi phục hồi di sản văn hóa phi vật thể.
Một nét Huế trong Festival
“Cố vấn Tổng Giám đốc UNESCO tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương Richard Enghenhart, nhận xét: Di sản văn hóa Huế làm nền tảng cho festival, ngược lại festival làm cho di sản Huế đến được nhiều hơn với công chúng. Lễ hội tại festival trở thành sản phẩm du lịch thì di tích gắn với lễ hội được Nhà nước và các chính phủ, tổ chức quốc tế hỗ trợ về kinh phí và kỹ thuật trùng tu, phục chế”.
Hướng tới Festival 2014
Nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Châu Phan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Huế cho rằng, Festival Huế 2012 thật sự thành công khi Ban tổ chức đưa vào rất nhiều chương trình rất đặc sắc phục vụ cộng đồng và tạo điều kiện để cộng đồng, người dân Huế tham gia lễ hội. Cùng quan điểm trên, nhà nghiên cứu Hồ Tấn Phan cũng cho rằng, cần phát huy tính cộng đồng để những Festival Huế lần sau phải thật sự là hoạt động lễ hội của toàn thể xã hội, trong đó chủ thể của vùng, miền văn hóa phải có sự tham gia sâu vào lễ hội
Đến dự Festival lần này, nhiều người dân và du khách, đặc biệt là du khách quốc tế phản ánh công tác quảng bá Festival ra các nước chưa đủ mạnh để thu hút sự quan tâm của họ, còn tại các đường phố chính ở thành phố Huế lại ít gắn lịch chương trình của Festival Huế 2012 bằng tiếng Anh nên nhiều du khách không nắm bắt được thời gian và địa điểm các hoạt động văn hóa.
Ngoài ra, cần phải rút kinh nghiệm để tổ chức Festival năm sau thành công hơn như: thông báo kịp thời sự thay đổi thời gian biểu diễn một số chương trình, lượng vé bán ra của chương trình Lễ hội Áo dài chưa đáp ứng đủ nhu cầu; một số hoạt động bị ô nhiễm âm thanh… Các lực lượng chức năng cần phải quyết liệt hơn nữa trong việc kiểm soát chất lượng giá cả, dịch vụ nhằm ngăn chặn tình trạng “chặt chém” trong những ngày diễn ra lễ hội.
