Ấn tượng đầu tiên với những người đặt chân lên đảo là mùi cá biển, mùi mực, tôm mặn mòi xen lẫn mùi nước biển, mùi của nắng hòa trong gió. Những chàng trai với nước da ngăm đen, cơ thể rắn rỏi, vững chãi lai dắt những con tàu vào cảng. Đặc biệt là những cơn gió, những vạt rừng chạy dọc hai bên đường đi trên đảo khiến bất cứ ai ở đất liền đều cảm thấy đang lạc vào một thế giới khác.
Cô Tô có tên cổ là Chàng Sơn (núi Chàng), từ lâu đã là nơi trú ngụ của thuyền bè ngư dân vùng Đông Bắc, song chưa thành nơi định cư vì luôn bị những toán cướp biển quấy phá. Năm 1832, Nguyễn Công Trứ với cương vị Tổng đốc Hải An (Hải Dương – An Quảng) đã xin triều đình cho thành lập làng xã, cắt cử người cai quản. Làng đầu tiên ở đây được Nguyễn Công Trứ đặt là làng Hướng Hóa. Ít lâu sau, nhà Nguyễn cho thu thuế và lập đồn Hướng Hóa canh phòng giặc biển.
Có lẽ cách đây vài năm, nói đến Cô Tô, người ta nghĩ ngay đến một hòn đảo thiếu thốn điện, nước ngọt. Tuy nhiên, hiện nay ở Cô Tô, mọi thứ đã được cải thiện đáng kể. Khách du lịch đến với đảo Cô Tô có thể thuê xe máy đi bất cứ đâu trên khu vực đảo, có để xe máy ở đó và đi cả ngày quay về cũng không bao giờ mất. Cuộc sống ở đây thực sự khiến con người cảm thấy bình yên và thư thái.
