Là một trong những công trình kiến trúc ít ỏi thuộc khu vực thành Hà Nội có may mắn thoát khỏi sự phá hủy do chính quyền đô hộ Pháp tiến hành trong ba năm 1894 - 1897. Với chiều cao đáng kể, Cột cờ này được nhà binh Pháp khi đó dùng làm đài quan sát và trạm thông tin liên lạc giữa ban chỉ huy với những đồn bốt xung quanh, ban ngày dùng làm tín hiệu, ban đêm dùng đèn.
Cột cờ được xây năm 1812 gồm ba tầng đế và một thân cột. Các tầng đế hình chóp cụt, nhỏ dần, chồng lên nhau, xung quanh xây ốp gạch. Tầng một mỗi chiều 42,5 mét, cao 3,1 mét, có hai thang gạch dẫn lên.
Tầng hai mỗi chiều 27 mét, cao 3,7 mét có bốn cửa, cửa hướng Đông trên có đắp hai chữ "Nghênh húc" (đón ánh nắng ban mai), cửa Tây với "Hồi quang" (ánh sáng phản chiếu), cửa Nam với "Hướng minh" (hướng về ánh sáng), cửa Bắc không có chữ đề.
Tầng ba mỗi chiều 12,8 mét, cao 5,1 mét; có cửa lên cầu thang trông về hướng Bắc. Trên tầng này là thân cột cờ, hình trụ 8 cạnh, thon dần lên trên, cao 18,2 mét, mỗi cạnh đáy chừng 2 mét. Trong thân này có cầu thang 54 bậc xây xoáy trôn ốc lên tới đỉnh. Toàn thể được soi sáng (và thông hơi) bằng 39 lỗ hình hoa thị và 6 lỗ hình dẻ quạt. Những lỗ này đđược đặt dọc các mặt, mỗi mặt có từ 4 đến 5 lỗ.
Đỉnh Cột cờ được cấu tạo thành một lầu hình bát giác, cao 3,3 mét, có 8 cửa sổ tựơng ứng 8 mặt. Giữa lầu là một trụ tròn, đường kính 0,4 mét, cao đến đỉnh lầu, là chỗ để cắm cán cờ (cao 8 mét). Như vậy, toàn bộ Cột cờ cao 33,4 mét. Nếu kể cả trụ treo cờ thì trên 41 mét.
Nguồn tin: Nguồn BVH-TT