Không quá đắt, không khó tìm và rất dễ có được cảm giác mạnh khi thưởng thức những món ăn lạ lùng, đó là những tiêu chí để nhiều người, trong đó có khá đông các bạn trẻ tìm đến với những món ăn lạ như sâu chít, dế mèn, bọ cạp, thậm chí là bọ xít... Hệ thống nhà hàng Lan Chín mấy năm gần đây tiêu thụ khá nhiều các loại thực phẩm từ côn trùng.
Năm nay, nhu cầu của thực khách ít đi nên nhà hàng chỉ bán bọ cạp chiên và nướng với giá 10.000đ/con, ngoài ra, có thể đặt mua với số lượng không hạn chế phục vụ cho các bữa tiệc lớn. Một nhân viên nhà hàng cho biết, bọ cạp khi mua về đã được sơ chế kỹ, chỉ cần rán hoặc nướng lên là có thể ăn được.
Một món ăn khá lạ được khá nhiều người thích thú là món sâu chít hấp chấm chẩm chéo (một loại gia vị của dân tộc Thái ở Tây Bắc). Sâu chít nằm trong tổ là đót chít, khi ăn phải bóc vỏ. Nhiều bạn trẻ sành ăn thích ăn sâu chít sống lúc còn ngo ngoe mới cảm nhận được hương vị tươi. Món này được thương nhân mua lại của người dân tộc ở miền núi Tây Bắc. Mỗi đót chít chỉ có một con sâu, 40.000đ/đĩa gồm 20 - 30 đót.
Phần lớn những loại côn trùng như bọ cạp, châu chấu, dế mèn... khi về đến nơi tiêu thụ là đã được giữ đông lạnh, sau đó được nướng, chiên hoặc rang muối, ăn giòn và thơm. Kể về những món "đặc sản" từ côn trùng, ThS Nguyễn Viết Hải, Viện Di truyền Nông nghiệp hào hứng: "Chúng tôi thường gọi bọ xít là "tôm nhãn", dế mèn là "tôm bò", còn châu chấu là "tôm bơi".
Cả 3 loại "tôm" này đều rất ngon mà ngon nhất là bọ xít. Tất cả các loại bọ xít đều ăn được nhưng loại ngon nhất là bọ xít nhãn - loại hôi nhất". Anh Hải nói, ngoài bọ xít, rất nhiều loại côn trùng khác cũng ăn được như: Tằm chín, bọ cạp, ong non. Người miền Nam có món xôi hấp sâu đục thân dừa (con đuông) cực thơm. Cả nồi xôi chỉ cần một con sâu là vàng ươm, thơm phức, ăn một lần, nhớ mãi. Tuyến hôi của bọ xít là protein (este) nên khi gặp nhiệt độ cao các chất này đều bị bay hơi.
Bổ dưỡng hơn thịt cá
GS.TSKH Vũ Quang Côn, chủ tịch Hội Côn trùng học Việt Nam cho hay, các món ăn làm từ côn trùng như bọ cạp chiên, sâu chít hấp hoàn toàn an toàn và bổ dưỡng... Một số nghiên cứu đã chứng minh, cào cào, châu chấu, dế mèn, bọ cạp, nhộng còn giàu các chất vi lượng, axit amin, protein... ngang hoặc hơn là thịt gà, thịt lợn. Chính vì thế, từ lâu ong, sâu chít, đông trùng hạ thảo... đã được sử dụng làm thuốc".
Ở Việt Nam, phong trào ăn côn trùng mới chỉ phát triển trong vài năm trở lại đây, ở các nước trên thế giới, đặc biệt là ở châu Phi người ta ăn rất "ưa" các món ăn được chế biến từ côn trùng. Thậm chí, người ta còn thu hoạch và phơi khô châu chấu để ăn quanh năm. Nhiều người cũng tỏ ra lo ngại như ong có nọc độc, bọ xít thì hôi...
Thực tế, tất cả những món ăn từ các loài này không gây bất cứ một ảnh hưởng xấu nào tới sức khoẻ. Ong khi đưa vào bếp xào nấu hoặc ngâm rượu, nọc độc sẽ tan. Bọ xít khi còn sống có mùi hôi và gây ngứa.Tuy nhiên, khi nấu chín thì các chất độc sẽ phân hủy hết", GS.TSKH Vũ Quang Côn bật mí.
Vẫn theo vị chuyên gia này, việc chế biến các món ăn từ côn trùng cũng không quá phức tạp. Từ lâu, dân gian vẫn chế biến nhộng, châu chấu... hết sức đơn giản: Làm sạch, xào với mỡ, hành... Đối với một số loài côn trùng, để món ăn trở lên thơm và hấp dẫn, có mùi vị, có màu sắc, người ta cũng sẽ có một vài thao tác xử lý. Ví dụ, khi "sơ chế" bọ xít, người ta có thể ngâm trong nước muối loãng.
GS.TS Bùi Công Hiển, giám đốc Trung tâm ứng dụng Côn trùng học, ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội tâm sự, thức ăn từ côn trùng hội tụ cả yếu tố lạ và bổ dưỡng (axit amin giúp dễ tiêu hóa), song hiện nay, việc làm thức ăn bằng côn trùng vẫn chỉ ở quy mô nhỏ, manh mún và mang tính thời vụ.
GS.TS Bùi Công Hiển cho rằng, cần phải nhân nuôi một cách bền vững chứ không thể săn bắt ngoài tự nhiên. Việc nhân nuôi côn trùng cũng không quá phức tạp. Ví dụ, người ta có thể nuôi bằng cỏ, thả dế và cỏ vào thùng, cho sinh sản trong đó.
