Không xuất thân từ chốn cung đình mà chỉ là một món ăn dân dã, nhưng cơm hến, một trong những món ăn đặc trưng của xứ Huế lại được.  người dân đất cố đô và du khách bốn phương đặt cho cái tên thật trang trọng “Cao lâu cồn”. Để rồi chẳng cần biết xuất thân từ sang trọng hay bình dân, ai đến Huế cũng muốn một lần thưởng thức món ăn này

Vốn dĩ Cơm hến có tên gọi là Cao lâu cồn hay Cao lầu cồn vì, món ăn này liên quan đến cồn Hến nổi tiếng của vùng đất kinh thành Huế. Trong thuật phong thủy, bên cạnh cồn Dã Viên, cồn Hến được xem là một trong hai yếu tố quan trọng, giữ vai trò bảo vệ vương quyền cho triều Nguyễn tại Kinh thành Huế. Nếu cồn Dã Viên được xem là “Bạch Hổ”, thì cồn Hến chính là thế “Thanh Long”, trong cặp đôi “Tả Thanh long - Hữu Bạch hổ”. Ngoài yếu tố tâm linh, cồn Hến còn nổi tiếng là vùng đất khai sinh nên món cơm hến, tuy dân dã nhưng không kém phần cầu kỳ và ngon miệng, dễ dàng thuyết phục được bất kỳ thực khách khó tính nào khi thưởng thức. Nói đến cơm hến là nhắc đến cồn hến vì, cồn hến là bãi phù sa rộng, ít phèn. Đáy sông là một lớp bùn sâu, thích hợp cho sự phát triển của loài hến sông. Từ những điều kiện thuận lợi trên nên hến ở đây thường lớn, chắc thịt và ngọt. Đây chính là một trong những nguyên liệu quan trọng góp phần tạo nên hương vị thơm ngon cho món ăn này. Để có một bửa cơm hến ngon, người chế biến phải trải qua khá nhiều công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ và tinh tế. Trước hết, người ta phải ngâm hến trong nước gạo để nhả hết các chất bùn đất. Sau đó, là công đoạn luộc, khuấy, đảo và vớt thịt hến ra tô. Nước hến luộc và con hến xào kèm theo bún tàu, măng khô là hai món chính trong cơm hến. Ngoài ra để tạo thêm màu sắc và hương vị của món ăn, người ta thường bổ sung thêm các gia vị khác như: hành lá, rau thơm, khế, chuối bắp xắt sợi, bạc hà, đậu phộng (phụng), nước mắm tỏi, da heo (lợn) rang vàng, tép (tóp) mỡ, ớt, ruốc tươi… Khi ăn, người ta xếp các loại rau húng, xà lách và chuối bào vào tô. Tiếp theo, để từng vắt cơm nhỏ lên trên, rồi trộn đều với các nguyên liệu khác như khế chua, rau thơm, bạc hà, bắp chuối xắt thật nhỏ cùng nước mắm, tiêu, hành, muối mè, ớt, nước mắm tỏi, da heo rang vàng, bánh đa nướng bẻ vụn, tóp mỡ, ruốc sống, đậu phộng (phụng) giã nhỏ. Tất cả các nguyên liệu dùng trong cơm hến đều được để nguội, chỉ trừ chén nước hến luộc phải luôn được giữ trong tình trạng nóng ấm. Thực khách có thể trộn chung nước hến với cơm hoặc cũng có thể dùng riêng để thưởng thức hết vị ngọt đặc trưng của món ăn. Điều đặc biệt để tạo nên tính đặc trưng của món ngon này là vị cay xé miệng của ớt. Nếu thiếu, thực khách sẽ không còn cảm nhận được vị ngon của nó.  Nếu có dịp đến với Huế vào những ngày diễn ra lễ hội rước Hến (ngày 24/6 âm lịch), du khách sẽ cảm nhận được không khí tưng bừng, náo nhiệt trên cả một khúc sông trên bến Vĩ Dạ và bạn cũng đừng quên thưởng thức chén cơm hến cay nồng để nhớ nhiều về Huế, về món ăn mang nặng hồn quê. 
nguoidulich