Người ta kể rằng nơi đây từng là lăng mộ của Tughril Beg, vị thủ lĩnh khai sinh vương triều Seljuk hùng mạnh. Nhưng cũng có học giả cho rằng, tòa tháp là đèn hiệu cổ đại – soi đường cho các đoàn lữ hành trên Con đường Tơ Lụa, dẫn họ xuyên đêm nhờ vào bóng dáng sừng sững của nó dưới ánh trăng.

Giữa miền đất khô cằn của Ray, Iran, nơi gió mang theo bụi của bao thế kỷ đã trôi qua, có một tòa tháp đứng lặng im mà hùng vĩ: Tháp Toghrol. Cao 20 mét, được xây dựng từ năm 1063, công trình nghìn năm tuổi này không chỉ là chứng nhân của lịch sử – mà còn là phép màu của kỹ thuật, thiên văn và truyền thuyết.

Song, điều khiến Toghrol Tower trở nên thực sự phi thường lại nằm ở hình khối của nó: bên trong là một trụ tròn đường kính 11 mét, bao bọc bởi một vòng ngoài 24 cạnh đầy táo bạo – rộng tới 16 mét. Thiết kế này không chỉ giúp tòa tháp trụ vững qua bao trận động đất, mà còn khiến nó trở thành một chiếc đồng hồ mặt trời khổng lồ. Mỗi cạnh của tháp đổ bóng theo thời gian, như thể nó đang lặng lẽ gõ nhịp thời gian suốt cả nghìn năm qua.

Không cần kim đồng hồ, không cần mặt số, Toghrol Tower đo thời gian bằng ánh sáng và bóng tối – thứ ngôn ngữ mà vũ trụ đã viết ra từ thuở hồng hoang. Đó là minh chứng cho một thời đại nơi kiến trúc không chỉ là nghệ thuật xây dựng, mà là cuộc đối thoại với thiên nhiên và vĩnh cửu.

Từ gạch nung và sarooj, người xưa đã viết nên một bản giao hưởng của thời gian, ánh sáng và niềm tin.
Toghrol Tower không chỉ là một công trình – nó là hơi thở của những vì sao, phản chiếu trong từng viên gạch.