Katê, di sản văn cấp quốc gia vừa chính thức khai mạc, mở màn lễ hội văn hóa lớn nhất trong năm của người Chăm Ninh Thuận.


Lễ được bắt đầu bằng đám rước y trang hay còn gọi là lễ trình diện áo quần, nữ trang... của vua chúa và các vị thần mà dân tộc Raglai và Chăm Ahier còn cất giữ để đưa về 3 nơi tổ chức  Katê cùng ngày, cùng giờ: Tháp Pô Klaong Garai ở thôn Đô Vĩnh, đền Pô Inưgar và Pô Ina Nagar ở Phước Hữu.

Tuần tự tiếp theo Katê được tiến hành thêm 3 lễ: Mở cửa tháp, mộc dục (tắm tượng thần Siva và tượng vua trong tháp) và lễ mặc y phục.

Katê được tổ chức trong 3 ngày nhưng thực tế nó thường được kéo dài cả tuần lễ để bà con người Chăm vui chơi giải trí và cầu cho một năm mùa màng tốt tươi.


Sau khi làm lễ ở đền tháp, Katê được đưa về gia đình để các gia đình, dòng tộc tổ chức lễ cúng. Mọi thành viên viên trong gia đình sum họp, ngồi quay quần bên hương hồn tổ tiên và chúc nhau những điều tốt lành.


Katê được tổ chức mỗi năm một lần vào ngày 1 tháng 7 theo lịch Chăm (khoảng tháng 10 Dương lịch), là một lễ hội đặc sắc nhất của cộng đồng Chăm. Lễ hội này nhằm tưởng nhớ các vị Nam thần, tưởng nhớ ông bà tổ tiên, trời đất đã phù hộ độ tì cho con người. Qua một chặng dài lịch sử, Katê là tấm gương phản chiếu những sinh hoạt của một cộng đồng, là nơi hội tụ di sản văn hóa Chăm đồ sộ mà người Chăm tích lũy được trên dặm đường lịch sử của mình.

Lễ hội Katê mang nhiều yếu tố đối lập của cấu trúc lưỡng hợp: màu sắc, nghi lễ, hội hè... từ đực-cái, ngày – đêm, sáng – tối. Tất cả đều thể hiện ước vọng phồn thực trong sự liên kết lứa đôi, hầu mong cho sự sinh sôi nảy nở của con người, vật nuôi và mùa màng tươi tốt của cư dân nông nghiệp.

Sở Văn hóa,Thể thao và Du lịch Bình Thuận vừa có kế hoạch tổ chức Lễ hội Katê năm 2008 tại tháp Pôshanư - TP.Phan Thiết. Theo đó, nội dung và chương trình lễ hội do các chức sắc người Chăm Hàm Thuận Bắc trực tiếp hành lễ đúng nghi thức nguyên gốc, phong tục tập quán truyền thống vốn có của cộng đồng người Chăm.

Thời gian tổ chức Lễ hội Katê chính thức diễn ra trong 2 ngày 1 đêm từ 28- 29/9/2008 (tức ngày 30/6 và ngày 1/7 Chăm lịch) với phần lễ và phần hội. Trong đó phần hội sẽ được tổ chức nhiều hoạt động phong phú như: trò chơi dân gian (nhảy bao bố, kéo co, đẩy gậy), hội thi văn nghệ dân gian giữa người Chăm các xã Hàm Phú, Hàm Trí và thị trấn Ma lâm. Hiện công tác chuẩn bị cho lễ hội đã được triển khai đến các phòng nghiệp vụ của sở, đơn vị chức năng ở huyện Hàm Thuận Bắc, TP. Phan Thiết...
Nguồn: website báo Bình Thuận