Lạm phát toàn cầu cộng với chính sách tăng phụ phí của các hãng hàng không làm giá tour du lịch khắp nơi đều tăng mạnh. Đã có dự báo về những khó khăn đối với ngành du lịch Đông Nam Á trong thời gian tới. Ngành du lịch còn non trẻ của Việt Nam sẽ phải làm gì để đối phó với thử thách lớn này?


Những khó khăn từ bên trong và bên ngoài

Theo số liệu của Tổng cục Du lịch, sáu tháng đầu năm 2008, lượng khách quốc tế đến Việt Nam chỉ tăng 8,1% trong khi kế hoạch đề ra là phải tăng 12% đến 17%. Mục tiêu của ngành du lịch năm 2008 là đón năm triệu khách quốc tế, tăng thêm 800.000 khách so với năm 2007. Thế nhưng lượng khách tăng thêm trong sáu tháng đầu năm nay chưa đến 172.000 người. Nếu tốc độ tăng trưởng sáu tháng cuối năm vẫn như hiện nay thì ngành du lịch sẽ không đạt được một nửa mục tiêu đề ra.

Giới kinh doanh du lịch các nền kinh tế xung quanh như Thái Lan, Malaysia, Hong Kong cũng đang rất lo lắng cho tình hình kinh doanh từ giờ đến cuối năm. Giá tour đến các nơi này đã tăng khoảng 15% so với năm ngoái và nhiều công ty lớn ở Thái Lan, Hồng Kông cho biết, lượng khách đặt tour cho mùa hè năm nay đã giảm 15%. Tuy nhiên theo nhận xét của nhiều người trong nghề, mọi khó khăn chỉ mới bắt đầu.

Hiện nay, nhiều khách mua tour du lịch hè vẫn được hưởng mức giá cũ do dịch vụ đã được đặt trước cả năm. Đến khoảng cuối tháng Tám, khi các công ty du lịch đưa ra bảng báo giá cho mùa du lịch cuối năm, thang giá mới sẽ vượt quá khả năng của nhiều du khách, và nhiều du khách Bắc Âu, Liên bang Nga sẽ đi nghỉ đông tại Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp... thay vì các nước Đông Nam Á như trước.

Khi tình hình kinh tế suy thoái và giá tour tăng cao, giá cả càng trở thành yếu tố cạnh tranh quan trọng. Nhưng cùng với giá vé máy bay, giá khách sạn và nhà hàng đã góp phần đẩy giá tour đến Việt Nam tăng từ 25% trở lên, cao hơn nhiều so với những nước trong khu vực. Ngay cả khi đồng tiền Việt Nam mất giá so với đồng USD và đồng euro, giá tour du lịch Việt Nam cũng không giảm. Bởi hầu hết dịch vụ, khách sạn, sản phẩm lưu niệm... lâu nay vẫn tính bằng USD, mà các doanh nghiệp chỉ có thể bán USD cho ngân hàng theo tỷ giá Nhà nước quy định nên không thể giảm giá sản phẩm, dịch vụ để tăng thêm sức cạnh tranh.

Những cố gắng và cản ngại

Xác định tăng thu hút khách quốc tế là một biện pháp chống lạm phát, Chính phủ vừa chấp thuận cấp 30 tỉ đồng phục vụ xúc tiến du lịch. Ngành du lịch sẽ đầu tư mạnh tay hơn vào công tác quảng bá. Cụ thể là Tổng cục du lịch sẽ chi 16 tỉ đồng cho việc quảng bá hình ảnh Việt Nam trên các kênh truyền hình quốc tế, tổ chức sự kiện, tổ chức các tour làm quen, giới thiệu điểm đến tại Việt Nam... cho các cơ quan thông tấn và đối tác nước ngoài. Phía doanh nghiệp cho rằng để việc quảng bá có hiệu quả cần thực hiện liên tục và bài bản, ngoài ra cơ quan quản lý du lịch cũng nên thiết lập những mối quan hệ với các tập đoàn du lịch quốc tế để có thể quảng bá hình ảnh và thu hút khách nhiều hơn.

Bên cạnh đẩy mạnh quảng bá, việc giảm giá tour là rất cần thiết để thu hút du khách. Nhưng với giá nhiên liệu như hiện nay, có thể thấy giá vé máy bay và nhiều dịch vụ khác sẽ chỉ tăng chứ không giảm. Còn khách sạn cao cấp thì cung vẫn nhỏ hơn cầu nên sẽ khó có mức giá cạnh tranh như các nước xung quanh. Gần đây khi công suất phòng xuống thấp, một số khách sạn lớn ở TP.HCM đã có những chương trình khuyến mãi, giảm giá. Tuy nhiên các công ty lữ hành lại luôn đặt phòng trước cả năm nên không tận dụng được gì nhiều khi giá phòng giảm đột ngột như vậy.

Biện pháp tăng sức thu hút từ việc tung ra thêm nhiều sản phẩm du lịch lại càng ít hy vọng với điều kiện kinh doanh khó khăn như hiện nay. Mới đây City Look - xe bus phục vụ city tour của Công ty Mai Linh - đã phải tạm ngừng sau chưa đầy một năm hoạt động do kẹt xe, thiếu quảng bá nên không thu hút được du khách... Muốn duy trì và tăng thêm nhiều sản phẩm hấp dẫn cần có những hỗ trợ thiết thực, mạnh mẽ đối với các hoạt động kinh doanh du lịch. Thế nhưng cơ quan quản lý du lịch với tiếng nói yếu thật khó có thể sát cánh với doanh nghiệp. Kết quả là trung bình mỗi du khách đến Việt Nam chỉ chi tiêu khoảng 700 USD, trong khi ở Thái Lan con số này là 1.200 USD.