Với lượng khách quốc tế hàng năm chiếm trên 50% tổng lượng khách quốc tế của cả nước,TPHCM được xem là trung tâm du lịch lớn nhất của Việt Nam. Tuy nhiên, với sự cạnh tranh ngày càng tăng của các trung tâm du lịch khác, thành phố đang phải tranh đua để giữ vững vị trí số một.
Goetze Bauer, Giám đốc tiếp thị khách sạn Renaissance Riverside Saigon, là một người Đức, thừa nhận rằng nếu là một du khách, anh sẽ không quay lại TPHCM lần thứ hai. “Thành phố không có gì mới cho du khách cả. Một lần là đủ cho tôi khám phá những dịch vụ du lịch mà TPHCM có”, anh nói.
Cheng Man Jan, một sinh viên Hồng Kông, nói: “Tôi rất thích thú khi đến đây nhưng tôi sẽ không quay lại lần hai”.
Theo một khảo sát do Sở Du lịch (nay là Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch) kết hợp với Đại học Kinh tế TPHCM thực hiện năm 2005, chỉ có 10,2% khách quốc tế quay lại thành phố lần hai và chỉ 3% quay lại lần thứ ba. Trong khi đó, tỷ lệ khách đến thành phố lần đầu lên đến 82% trong số khách được khảo sát. Lượng khách quay lại nhiều lần là những người đến vì mục đích làm ăn.
Theo báo cáo tổng kết sáu tháng đầu năm 2008 của ngành du lịch thành phố thì trong tổng số gần 1,49 triệu lượt khách đến trong thời điểm này, có đến 1,2 triệu lượt đến bằng đường hàng không.
“Vị trí của một điểm trung chuyển chính sẽ giúp TPHCM giữ vị trí của một trung tâm du lịch lớn của cả nước trong vòng vài năm tới”, ông Stephen Koay Swee Lim, Tổng giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ quản lý Bến Thành, nhận xét.
Tuy nhiên, sự cạnh tranh đã bắt đầu khi các thành phố khác của cả nước đang sẵn sàng để trở thành những địa phương có cửa ngõ cho khách quốc tế có thể đến trực tiếp.
Ông Trần Kim Long, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Bông Sen, đưa ra một số dự báo về viễn cảnh cho ngành du lịch TPHCM trong cuộc cạnh tranh này.
“Lượng khách quốc tế đến thành phố sẽ giảm. Nếu khách đến chỉ với mục đích du lịch thì họ dành thời gian ngắn tại TPHCM. Một số khách thậm chí sẽ không cần ghé lại thành phố vì họ có thể đi thẳng đến điểm du lịch tại địa phương mà họ muốn”.
Điều này có thể dự báo được trước tình hình nhiều địa phương như Phú Quốc, Huế… đang đẩy nhanh việc phát triển cảng hàng không quốc tế.
Thậm chí, lợi thế là một trung tâm kinh tế của thành phố cũng đang dần yếu đi trong việc thu hút khách quốc tế. Nhiều năm nay, ngành du lịch TPHCM gặt hái được nhiều thành công từ khách MICE (meetings, incentives, conventions, exhibitions). Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng để phát triển ngành công nghiệp này lại chưa đáp ứng đủ nhu cầu của khách.
Thành phố không có những cơ sở hạ tầng có quy mô lớn như khách sạn, trung tâm hội nghị… để phục vụ cho những đoàn khách MICE lớn trong khi đó những địa phương khác như Nha Trang lại xây dựng được một trung tâm hội nghị có sức chứa hàng ngàn khách.
Goetze Bauer nhấn mạnh rằng, sản phẩm du lịch của thành phố vẫn chưa phát triển. Từ nhiều năm nay, tour cho khách nước ngoài vẫn không có nhiều sản phẩm mới. Khách vẫn được giới thiệu tour đi thăm chợ Bến Thành, phố người Hoa, địa đạo Củ Chi hoặc xem một chương trình biểu diễn như múa rối nước, tái hiện đám cưới truyền thống và mua sắm các sản phẩm mỹ nghệ.
Sau khi đi xem chương trình rối nước tại Cung văn hóa Lao động, Cheng Man Jan, nói: “Màn biểu diễn rất mới đối với tôi nhưng tôi không thưởng thức được trọn vẹn vì chương trình không có bất cứ lời giới thiệu nào bằng tiếng Anh”.
Trong cuộc cạnh tranh về cảnh quan du lịch thì thành phố không thể so sánh với Hà Nội hay các tỉnh miền Trung. Trong khi đó, những dịch vụ mới cho du khách như tour đường sông, sân khấu dành riêng cho các chương trình biểu diễn văn hóa-nghệ thuật cho người nước ngoài, hay mở cửa những khu giải trí tại các khách sạn đến sau nửa đêm cho khách vui chơi vẫn còn nằm trong đề án.
Trong đề án chuyển đổi cơ cấu kinh tế ngành du lịch TPHCM từ năm 2006-2010, ngành du lịch đã đề cập đến rất nhiều sản phẩm: MICE, mua sắm, tour tham quan thắng cảnh lịch sử, du lịch khám chữa bệnh, du lịch tàu biển, du lịch đường sông, du lịch sinh thái…
Tháng trước, trả lời TBKTSG về nguyên nhân tại sao ngành du lịch lại muốn phát triển quá nhiều sản phẩm, nguyên Giám đốc Sở Du lịch TPHCM, bà Đổng Thị Kim Vui, cho biết tuy đề ra nhiều nhưng hai sản phẩm chính sẽ được tập trung phát triển là MICE và du lịch sinh thái. Bà cho rằng, với những dự án đang xây dựng như Safari, công viên lịch sử văn hóa các dân tộc, khu du lịch Thanh Đa-Bình Quới, dự án các ô phố ở trung tâm TPHCM… sẽ giúp ngành du lịch phát triển mạnh trong giai đoạn 2006-2010.
Tuy nhiên, giới kinh doanh du lịch đang lo ngại với tốc độ xây dựng như hiện nay, những dự án trên khó có thể đưa vào phục vụ khách vào năm 2010.
Ông Miguel Ko, Chủ tịch tập đoàn Starwood, cho rằng TPHCM thiếu một số điều kiện để phát triển công nghiệp MICE. Cơ sở hạ tầng cho MICE vẫn đang trong quá trình xây dựng nên không thể phục vụ tốt được những đoàn MICE lớn, lên đến hàng ngàn khách. “Cách tốt nhất là tập trung những đoàn MICE nhỏ và vừa. Khi xác định được mục tiêu cụ thể, thì sẽ tìm được cách tốt nhất để đạt được”, ông nói.
Phạm Thu (Theo Báo thương mại)
