Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, Sở Văn hoá - Thông tin (nay là Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch) đã tham mưu cho HĐND, UBND tỉnh ban hành các quyết định, đề án, triển khai tổ chức thực hiện nhiều biện pháp nhằm đẩy mạnh xã hội hoá các hoạt động văn hoá.

Các mặt công tác được chú trọng đẩy mạnh như tuyên truyền vận động nhân dân tích cực thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá”; tham gia các sinh hoạt văn hoá, văn nghệ quần chúng; đóng góp kinh phí, công sức xây dựng các nhà văn hoá thôn bản. Đến nay, toàn tỉnh đã có 75,4% số hộ gia đình đạt danh hiệu “Gia đình văn hoá”, 46,2% số thôn, bản, tổ nhân dân đạt danh hiệu “Thôn, bản, tổ nhân dân văn hoá”. Toàn tỉnh có 97/140 xã, phường, thị trấn có nhà văn hoá, 1.635 thôn, bản, tổ nhân dân có nhà văn hoá, chiếm 79,4%. Nhân dân các thôn, bản, tổ nhân dân đã đóng góp hơn 13 tỷ đồng để xây dựng các nhà văn hoá thôn bản, tổ nhân dân. Tiêu biểu trong hoạt động này là huyện Sơn Dương, nhân dân đóng góp 4.382 triệu đồng, huyện Chiêm Hoá 2.940 triệu đồng, huyện Hàm Yên 2.057 triệu đồng.

Phong trào văn nghệ quần chúng ở cơ sở tiếp tục có những chuyển biến tích cực. 140/140 xã, phường, thị trấn đều có đội văn nghệ hoạt động có hiệu quả phục vụ đắc lực các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Hàng năm, 100% xã, phường, thị trấn đều tổ chức hội diễn văn nghệ quần chúng thu hút hầu hết các đội văn nghệ của các thôn, bản, tổ nhân dân tham gia. Kinh phí tập huấn và tham gia hội diễn của các đội văn nghệ thôn, bản, tổ nhân dân đều do nhân dân đóng góp. Nhiều câu lạc bộ văn nghệ quần chúng được thành lập, thu hút mọi lứa tuổi tham gia như: Câu lạc bộ đàn hát dân ca xã Nông Tiến (thị xã Tuyên Quang); Câu lạc bộ hát then, đàn tính của gia đình nghệ nhân Hà Thuấn, xã Tân An (Chiêm Hoá); đội văn nghệ dân gian dân tộc Cao Lan của gia đình nghệ nhân Sầm Văn Dừn, xã Đại Phú (Sơn Dương); đội văn nghệ thôn Khuổi Tích, xã Đà Vị (Nà Hang)... Các câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian được hình thành từ niềm say mê nghệ thuật của những người cao tuổi, tâm huyết với phong trào, với vốn văn hoá dân gian của địa phương, dân tộc mình đã và đang trở thành mô hình văn hoá, văn nghệ quần chúng được các huyện, thị xã khuyến khích nhân rộng. Từ những mô hình hoạt động văn hoá, văn nghệ quần chúng ở cơ sở, những sinh hoạt văn hoá truyền thống của các dân tộc trong tỉnh đã và đang được khôi phục như: Hát then, đàn tính (dân tộc Tày), Sình ca (dân tộc Cao Lan), hát Páo dung (dân tộc Dao), Soọng cô (dân tộc Sán Dìu)... và các điệu dân vũ gắn liền với sinh hoạt nghi lễ của các dân tộc Tày, Dao, Cao Lan, Sán Dìu, Mông, Nùng...

Đặc biệt, nhiều lễ hội dân gian truyền thống của các dân tộc đã được khôi phục và tổ chức thường xuyên trong những năm gần đây như: Lễ hội cầu mùa (dân tộc Tày, xã Tân Trào (Sơn Dương); lễ hội l*ng Tông củadân tộc Tày (Chiêm Hoá), lễ hội đình Giếng Tanh, đình Minh Cầm (Yên Sơn); lễ hội đền Hạ (thị xã Tuyên Quang)...

Bên cạnh những mặt đã đạt được, công tác xã hội hoá các hoạt động văn hoá ở tỉnh ta cũng gặp không ít khó khăn, do đặc thù của một tỉnh mức sống của người dân còn thấp và chưa đồng đều. Các hoạt động văn nghệ quần chúng còn diễn ra tự phát ở nhiều cơ sở. Kinh phí đầu tư cho các hoạt động văn hoá, văn nghệ ở cơ sở còn thấp. Chúng ta chưa có các cơ sở văn hoá ngoài công lập, lĩnh vực bảo tồn và phát huy di sản văn hoá chưa huy động được nguồn vốn trong dân. Một số địa phương ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ, phát huy giá trị các di tích còn hạn chế, còn trông chờ ỷ lại vào ngân sách nhà nước. Tư tưởng bao cấp còn khá phổ biến trong một bộ phận cán bộ làm văn hoá ở cơ sở.

Để tiếp tục đẩy mạnh công tác xã hội hoá các hoạt động văn hoá, Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch đang phối hợp với các ngành liên quan tham mưu cho UBND tỉnh ra Quy định về cơ chế, chính sách khuyến khích xã hội hoá các hoạt động văn hoá - thông tin trên địa bàn tỉnh đến năm 2010, nhằm thu hút, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh tham gia, quan tâm đến công tác bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ làm công tác văn hoá từ tỉnh đến cơ sở. Tiến hành chuyển dần các đơn vị văn hoá công lập ra ngoài công lập; tuyên truyền nâng cao ý thức cho nhân dân và đội ngũ cán bộ làm công tác văn hoá về đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác xã hội hoá văn hoá; động viên, khuyến khích các tập thể, cá nhân tích cực tham gia xã hội hoá văn hoá, giúp mọi người hiểu rằng đây là cơ hội, là sân chơi bình đẳng của những người sáng tạo và hưởng thụ văn hoá.
 

Theo TQ