Ðó là ngôi đền uy nghi thờ người Anh hùng dân tộc Dương Tự Minh, nằm cách thành phố Thái Nguyên 24 km, sát ngay quốc lộ 3. đền nằm dựa lưng vào dãy núi điệp trùng và hùng vĩ, quanh năm được người dân hương khói phụng thờ.
Dương Tự Minh là vị tướng tài ba của vương triều Lý, người có công lớn trong việc giành lại phần đất đai rộng lớn từ tay giặc Tống và bảo vệ vững chắc vùng biên cương phía Bắc Ðại Việt. Ngoài ra, ông còn có công khai khẩn điền địa, phát triển kinh tế, giữ vững mối đoàn kết của dân tộc nên ông được nhà Lý phong sắc:"Uy viễn đôn Cao Sơn quảng độ chi thần" và được triều Lý gả hai công chúa. Các triều đại về sau đều có sắc, truy phong ông là "Cao Sơn quý minh thượng đẳng thần".
Ðền Ðuổm được xây dựng tại xã Ðộng Ðạt, huyện Phú Lương. Tương truyền, đây chính là nơi ông thác lúc về già. Ba dãy núi đột khỏi giữa cánh đồng trông như những cánh nhạn bay. Ðền được xây ở phần lõm của ngọn núi phía trước và được ngọn núi che chở vĩnh hằng. Trước cửa đền là cánh đồng rộng, có dòng sông Cầu uốn khúc chảy qua, xa xa là những đồi cọ, đồi chè mênh mông bát ngát ẩn hiện những bản trú phú của người Tày. Ðền đã được tu sửa nhiều lần, nhưng vẫn giữ được phong cách kiến trúc cổ theo kiểu tam cấp gồm: đền Thượng, đền Trung và đền Hạ.
Dương Tự Minh được nhân dân tôn là thần. Ðể tưởng nhớ công đức của ông, hàng năm đền Ðuổm mở hội vào ngày 6 tháng Giêng với các nghi lễ: rước kiệu, dâng hương, các trò thi võ, vật, ném lao, tung còn, leo núi ngoạn cảnh, thu hút hàng vạn du khách thập phương. Di tích lịch sử và thắng cảnh đền Ðuổm đã được xếp hạng quốc gia.
Nguồn tin: Theo TBDL
