Cách trung tâm Hà Nội chừng 13km về phía đông bắc, có một ngôi làng được biết đến như chiếc nôi của nhiều bậc hiền tài cho đất nước. Trong hai thế kỷ XVII và XVIII, Phú Thị có trên ba trăm người đỗ từ tú tài đến tiến sĩ trong khi nhiều làng khác không có nổi một tiến sĩ. Chỉ riếng trong thời kỳ 1735-1745, làng này cùng lúc có bốn người làm Thượng thư trong triều (Nguyễn Huy Nhuận, Đoàn Bá Dung, Cao Dương Trạc, và Trịnh Bá Tường).
Có gia đình ở Phú Thị ba đời nối nhau đỗ tiến sĩ: Nguyễn Huy Nhuận (bố), Nguyễn Huy Dẫn (con), và Nguyễn Huy Cận (cháu). Có khoa thi hai trai làng cùng đỗ tiến sĩ như Trịnh Bá Tường và Nguyễn Huy Mãn (khoa 1721) hay Nguyễn Huy Thuật và Nguyễn Đình Nhất (khoa 1733). Cao Bá Quát (1808-1855) được mệnh danh là một bậc thánh trong nền thơ ca Việt Nam cũng là một người con của Phú Thị. Phú Thị không chỉ là một làng khoa bảng, một làng văn chương, mà còn là một dải đất đã đi vào sử sách từ nghìn năm trước đây. Thế kỷ thứ X Vua Đinh Bộ Lĩnh đã cho một sứ quân đóng đại bản doanh ở đây để trấn giữ vùng yết hầu của con đường nối thành Đại La (tức Hà Nội ngày nay) với vùng Luy Lâu (Dâu) và Lục Đầu Giang.
Nhưng có lẽ nhiều người biết đến vùng đất này lại bởi một lý do khác vì đây là nơi khởi đầu của cuộc hôn nhân đẹp giữa vua Lý Thánh Tông và một cô gái làng, sau này trở thành nguyên phi rồi hoàng thái hậu Ỷ Lan (thế kỷ XII). Thái hậu Ỷ Lan là một nhà văn hóa lớn, thông hiểu tam giáo nhưng sùng đạo Phật. Bà cho xây dựng nhiều chùa trên đất Bắc, tạc nhiều pho tượng có giá trị thẩm mỹ cao. Là nhà chính trị, hai lần nhiếp chính thay chồng và con, bà đã giữ nghiêmđược kỷ cương phép nước, trị bọn quan lại tham nhũng dù là quốc thích vương tôn. Chính bà là người chỉ huy tối cao cuộc kháng chiến chống quân Tống năm 1076-1007 mà Lý Thường Kiệt là vị thống lĩnh quân đội đại tài.
Phú Thị nay đang trên đường đổi mới. Nhiều con em của làng đã đỗ cử nhân tiến sĩ, đã trở thành các nhà doanh nghiệp giàu có. Đặc biệt gần đây làng đã dành một phần đất đai cho một khu công nghiệp cỡ vừa với nhiều nhà máy, xí nghiệp làm ăn phát đạt như Nhà máy sữa Vinamilk, Nhà máy mì Hà Nội, Xí nghiệp gỗ Thanh Hà, Nhà máy nhựa Tú Phương. Phát triển kinh tế song song với bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa đang là hướng đi đúng của Phú Thị, một dải đất nghìn năm văn hiến.
Cách trung tâm Hà Nội chừng 13km về phía đông bắc, có một ngôi làng được biết đến như chiếc nôi của nhiều bậc hiền tài cho đất nước. Trong hai thế kỷ XVII và XVIII, Phú Thị có trên ba trăm người đỗ từ tú tài đến tiến sĩ trong khi nhiều làng khác không có nổi một tiến sĩ. Chỉ riếng trong thời kỳ 1735-1745, làng này cùng lúc có bốn người làm Thượng thư trong triều (Nguyễn Huy Nhuận, Đoàn Bá Dung, Cao Dương Trạc, và Trịnh Bá Tường).
Có gia đình ở Phú Thị ba đời nối nhau đỗ tiến sĩ: Nguyễn Huy Nhuận (bố), Nguyễn Huy Dẫn (con), và Nguyễn Huy Cận (cháu). Có khoa thi hai trai làng cùng đỗ tiến sĩ như Trịnh Bá Tường và Nguyễn Huy Mãn (khoa 1721) hay Nguyễn Huy Thuật và Nguyễn Đình Nhất (khoa 1733). Cao Bá Quát (1808-1855) được mệnh danh là một bậc thánh trong nền thơ ca Việt Nam cũng là một người con của Phú Thị. Phú Thị không chỉ là một làng khoa bảng, một làng văn chương, mà còn là một dải đất đã đi vào sử sách từ nghìn năm trước đây. Thế kỷ thứ X Vua Đinh Bộ Lĩnh đã cho một sứ quân đóng đại bản doanh ở đây để trấn giữ vùng yết hầu của con đường nối thành Đại La (tức Hà Nội ngày nay) với vùng Luy Lâu (Dâu) và Lục Đầu Giang.
Nhưng có lẽ nhiều người biết đến vùng đất này lại bởi một lý do khác vì đây là nơi khởi đầu của cuộc hôn nhân đẹp giữa vua Lý Thánh Tông và một cô gái làng, sau này trở thành nguyên phi rồi hoàng thái hậu Ỷ Lan (thế kỷ XII). Thái hậu Ỷ Lan là một nhà văn hóa lớn, thông hiểu tam giáo nhưng sùng đạo Phật. Bà cho xây dựng nhiều chùa trên đất Bắc, tạc nhiều pho tượng có giá trị thẩm mỹ cao. Là nhà chính trị, hai lần nhiếp chính thay chồng và con, bà đã giữ nghiêmđược kỷ cương phép nước, trị bọn quan lại tham nhũng dù là quốc thích vương tôn. Chính bà là người chỉ huy tối cao cuộc kháng chiến chống quân Tống năm 1076-1007 mà Lý Thường Kiệt là vị thống lĩnh quân đội đại tài.
Phú Thị nay đang trên đường đổi mới. Nhiều con em của làng đã đỗ cử nhân tiến sĩ, đã trở thành các nhà doanh nghiệp giàu có. Đặc biệt gần đây làng đã dành một phần đất đai cho một khu công nghiệp cỡ vừa với nhiều nhà máy, xí nghiệp làm ăn phát đạt như Nhà máy sữa Vinamilk, Nhà máy mì Hà Nội, Xí nghiệp gỗ Thanh Hà, Nhà máy nhựa Tú Phương. Phát triển kinh tế song song với bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa đang là hướng đi đúng của Phú Thị, một dải đất nghìn năm văn hiến.
Nguồn tin: TTXVN
