Quần thể danh thắng suối "cá thần" ở Thanh Hóa được nhiều người biết đến bởi những nét độc đáo riêng biệt. Song, đến đây, du khách còn được khám phá vẽ đẹp tự nhiên của động Đăng mới được phát hiện.
Động Đăng được phát hiện tình cờ nhờ một người dân xã Cẩm Lương lên núi Trường Sinh tìm vàng, đồ cổ. Động nằm cách suối cá thần Cẩm Lương khoảng 200m. Trước đây, động bị cây cối che phủ rậm rạp, người dân không dám vào vì sợ thú dữ và mắc các bệnh lạ. Sau khi được phát hiện, chính quyền xã Cẩm Lương đã khảo sát, kéo điện vào hang, kết hợp để du khách đến tham quan suối cá, khám phá, chiêm ngưỡng vẽ đẹp kỳ bí của hang động.

Thạch nhũ ở động Đăng rủ xuống như những tòa sen.

Men theo sườn núi Trường Sinh, chúng ta sẽ bắt gặp rất nhiều loại cây không thể nhớ hết tên. Có cây họ tre, dáng to cao, lóng dài, có thể làm được hong đồ xôi. Có cây họ sồi, cao chọc trời, thân to đến vài người ôm không xuể.

Cửa động Đăng rộng chừng 10-15 m, bước chân vào trong không khí thật trong lành, mát mẻ. Nền động rộng, thoáng mát, sạch sẽ; đường dễ đi; xung quang vô vàn nhũ đá nhiều màu, hình thù khác nhau, ôm vách động; và vòm động rũ xuống trông giống chốn "bồng lai tiên cảnh".

Có thạch nhũ giống hình con voi của Trần Hưng Đạo, năm xưa đi đánh giặc bị sa xuống đầm lầy; có chỗ thạch nhũ lại giống con hà mã đang chồm lên sóng biển chập chờn; nơi lại giống một bà tiên lưng còng có chiếc gậy thần giúp bà chèo lên tới hang động này… Người dân địa phương truyền nhau câu truyện về bà tiên rằng, mặc dù tuổi bà đã cao, sức đã yếu nhưng bà vẫn muốn lên hang động này vì trong động có nhiều cảnh đẹp và hùng vĩ. 

Có khi lại mang hình dạng của những đám san hô.

Trên vòm động, thạch nhũ tạo nên hình hài của một nàng tiên cá đang bơi về thủy cung, thân hình nhỏ bé. Bên cạnh nàng tiên cá có qủa đào trường sinh bất lão. Người dân địa phương quan niệm rằng, nếu ai nhảy lên, đầu chạm được đến qủa đào này sẽ trường thọ. Đến giữa hang động có trụ đá giống cột trống trời, tượng trưng cho bà nữ oa đang đội đá vá bầu trời. Có thạch nhũ giống nàng Tô thị đang chờ chồng hóa đá, hoặc giống đôi trai gái đang đứng ôm nhau thắm thiết trong tư thế lõa thể, suối tóc của cô gái uốn lượn ôm lấy eo và dài đến gót.

Có những khối thạch nhũ "đăng châu" lấp lánh như kim cương, khi soi đèn pin vào sẽ có sự phản quang sáng cả một vòm hang và trông giống như có hằng trăm cây đèn thần bật sáng. Ngoài ra, trong động còn có một đoạn suối dài 15m, chảy quanh vách động, nước suối trong vắt, mát rượi. Khách tham quan khi mệt mỏi có thể dùng rửa mặt và trong chốc lát mệt mỏi có thể tiêu tan ...
Tác giả: Văn Thanh - Đất Việt