Tính theo đường chim bay, từ con lộ lớn đến động Mo So dài 5 km nhưng thực tế chúng tôi phải mất 2 giờ để băng qua những vuông tôm, những cánh đồng và vượt nhiều kênh rạch.
Có lẽ nỗi nhọc nhằn sẽ chẳng thấm vào đâu nếu không gặp thời tiết bất thường: lúc nắng chói chang, lúc mưa trút nước làm cho bề mặt bờ kênh vốn khó đi vì nứt nẻ, nay trơn trượt như bôi mỡ. Bắt đầu từ đây, đã lộ ra vô số loại hang chân sóng được tạo thành bởi xâm thực của sóng biển vào chân núi.
Với khách phương xa lần đầu tiên ngoạn cảnh Mo So, không thể tránh khỏi cảm xúc lạ lùng. Vừa ngẩn ngơ, rung động trước cảnh sắc kỳ ảo vừa lo lắng bâng quơ khi đứng dưới những cột thạch nhũ lơ lửng trên đầu, hay đang suy tính hướng đi trước một ngả rẽ thông ra các hang tối... Nhưng có đi bằng ngõ ngách nào chăng nữa, cuối cùng mọi ngả đều hội tụ đến khu thung lũng nằm giữa núi Mo So, có đất bằng mênh mông, có trời mây l*ng lộng, có cả hệ thống cửa hang chằng chịt và bao bọc bởi vách núi sừng sững...
Theo con đường mòn chếch phía tây thung lũng, là đến động Nước, một hang động được xem là độc đáo, đồ sộ nhất quần thể hang động. Ðộng có chiều sâu hun hút, mở rộng dần đến trên 20 m. Lan tỏa trong lòng hang dòng suối mát lạnh bắt nguồn từ mạch nước ngầm. Có người bảo rằng tham quan động tốt nhất nên đi vào mùa khô, còn vào mùa lũ nước dâng cao, đi lại có phần khó khăn vì phải dùng thuyền ba lá. Thỉnh thoảng lại gặp trên đường vài con dơi lẻ đàn nghe động tung cánh lượn qua lại dưới luồng sáng dịu dàng của Giếng Trời. ẩn hiện sau làn sương mờ ảo, những cụm thạch nhũ tạo hình đẹp và độc đáo đến ngỡ ngàng. Song gây ấn tượng mạnh mẽ là hình ảnh bộ rễ cây mềm mại vẫn phát triển sau khi xuyên qua thạch nhũ cứng rắn.
Hang Mo So từng là căn cứ cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Ngày ấy, nhằm tiêu diệt phong trào cách mạng Hà Tiên, máy bay Mỹ ngày đêm đánh phá, thiêu hủy những cánh rừng tràm, nơi Huyện ủy Kiên Lương trú ẩn. Ðể bảo toàn lực lượng, bộ chỉ huy quyết định dời căn cứ về núi Mo So, sử dụng hang động làm trụ sở huyện ủy tiếp tục chỉ đạo mọi hoạt động quân sự, chính trị tại địa phương, xây dựng công binh xưởng, bệnh viện, bưu điện... chi viện cho các chiến trường. Tháng 4-1995, Bộ Văn hóa - Thông tin đã có quyết định công nhận hang Mo So là di tích lịch sử - văn hóa.
Là di tích - thắng cảnh tầm cỡ quốc gia đồng thời là điểm kết nối giữa các địa danh hòn Chông, hòn Phụ Tử và thị xã Hà Tiên vang bóng một thời, tiếc thay hơn 20 năm qua hang Mo So vẫn chưa hề được ngành văn hóa hoặc du lịch địa phương khai thác.
Nguồn tin: Sưu tầm
