Nước trong "suối tiên" ở Nghệ An trong vắt, mát lạnh vào mùa hè song lại ấm trong mùa đông. Người dân đồn rằng con gái tắm ở đây sẽ có làn da trắng hồng.


Sự tích “vũng nước tiên”

Tìm về xã Nghĩa Phúc, huyện Tân Kỳ(Nghệ An) giữa tiết trời nắng chang chang tôi hỏi địa chỉ dòng suối có vũng nước mát lạnh, chị Hà bán hàng tạp hóa ở trung tâm xã nhanh nhảu: “Rứa chú ở mô mà cũng về đây tắm mát ở suối nước tiên này. Chú mà tắm ở đây một lần thì về nhớ cả đời, không chừng lại nghiện”.

Bản Bắc Sơn (nơi gần như là 100% đồng bào dân tộc Thổ sinh sống) là nơi có con suối và vũng nước tiên kỳ lạ. Mặc dù không có tư liệu nào ghi chép nhưng theo lời kể của các cụ cao niên thì suối nước này có từ khi nào không ai biết, khi lớn lên ai cũng bảo là có dòng suối này rồi với tên gọi là Khe Xanh. Nhiều người còn đặt cho nó cái tên “suối tiên“.

Nguồn nước xuất phát từ ba cái mó nước từ trong lòng đất chảy ra. Mùa đông nước ấm còn mùa hè mát lạnh. Ngày xưa các quan và người dân bản Bắc Sơn thường ra đây để tắm.

Dọc bên dòng Khe Xanh có hai vũng nước thông với dòng Khe Xanh. Theo sự tích các cụ kể lại thì nó là nơi mà quan ông và quan bà thời nghĩa quân Lê Lợi vào đóng quân ở vùng đất này thường tắm. Cả Quan, tên vũng nước phía trên, là nơi quan ông tắm. Mó Tôm, tên vũng phía dưới, là nơi các quan bà tắm.

Thời Pháp xâm lược nước ta, lính Pháp thích tắm ở hai vũng nước khi họ đóng quân ở đây. Các lý trưởng, cường hào thời phong kiến cũng thường tắm ở hai vũng.

Lại có chuyện kể rằng, ngày xưa nơi đây là cổng trời, Ngọc Hoàng thường cho tiên nữ xuống tắm ở dòng suối nên mới có tên là vũng nước tiên.

Theo lịch sử và tác động của con người, ngày nay vũng Mó Tôm đã thay đổi phần nào, còn vũng Cả Quan thì gần như vẫn giữ được vẻ đẹp và nguyên những gì sự tích để lại.

Trong hơn nước khoáng

Theo chân một số người đi tắm, tôi vượt qua được ngọn núi khá cao rồi tận mắt chứng kiến vũng tắm tiên.

Anh Phong, một người dân trong làng Bắc Sơn, giới thiệu: “Mùa hè hầu như ngày mô tui cũng ra đây tắm. Nói về tắm thì chắc trên đời này không có chỗ mô tắm sướng bằng vũng nước tiên này. Nhiều buổi trưa hè nắng đến 39 - 40 độ C nhưng ra ngâm mình xuống vũng nước này sẽ mát thấu xương. Nhưng lạ là về mùa đông nếu tắm lại ấm như tắm bình nóng lạnh”.

Vũng nước tiên này có diện tích rộng chừng 40 m2, với đá màu trắng nằm dưới đáy. Điều kỳ lạ là ở giữa vũng nước lại có một hố nước sâu chừng 4 mét, rộng hơn 1 mét và dài khoảng 3 mét.

Khi anh Phong lao mình xuống hố nước này thì làn da của anh trắng bóc một cách lạ thường. Lấy một hòn đá bằng ngón tay cái tôi tiến đến thả nhẹ xuống hố nước này thì thấy rõ hòn đá dù nó rơi xuống tận đáy. Điều khó tin là tôi không thấy một vệt cấn dù nhỏ nhất. Sẵn chai nước khoáng La Vie trong ba lô tôi liền múc đầy vỏ chai và giơ lên. Tôi thấy nước ở vũng này còn trong xanh hơn cả nước khoáng nguyên chất đóng chai sẵn.

“Không phải mình anh công nhận nước ở đây trong hơn nước khoáng đóng chai mà hầu hết những người đến đây cũng đều công nhận điều đó. Nhiều năm, khi thiếu nước do hạn hán, người dân lại đến đây để gánh nước về nhà làm nước ăn", anh Phong nói.

Những vách đá với nhiều hình thù như hình con cá, con chim, con hạc bao vây vụng nước. Nếu để hố nước này yên, người ta sẽ dễ dàng thấy bọt tăm sôi ùn ùn từ dưới lên. Điều này cũng minh chứng rằng nguồn nước ở Khe Xanh chính là khởi nguồn từ những mạch nước ngầm.

Nói về mạch nước ngầm ở Khe Xanh, ông Phan Văn Ngũ - Bí thư Đảng ủy xã Nghĩa Phúc và là một người biết khá rõ về dòng suối nơi đây khẳng định: “Đúng là dòng Khe Xanh ở đây nước không bao giờ cạn. Mặc dù vào mùa hạn không hề có nguồn nước từ nơi khác chảy về nhưng nước ở Khe Xanh vẫn chảy đều. Nguồn nước chủ yếu trong mó nước ở ngay dưới vũng nước tiên và lòng khe ùn ra”.

Ngôi đền linh thiêng

Cách dòng Khe Xanh chừng 20 mét có một ngôi đền mà người dân địa phương vẫn quen gọi đền Khe Xanh. Ngôi đền này gắn liền nhiều câu chuyện với dòng Khe Xanh và vũng nước tiên.

Theo cụ Trương Văn Đại - người trông coi ngôi đền đã hơn 10 năm nay - tên chính thức của đền là đền thờ Đức ông Lê Mạnh (một đại tướng quân thời Lê Lợi). Tướng quân đi đánh giặc về và mất ở đây nên người dân lập đền thờ. Còn theo sử sách thì Đức ông Lê Mạnh là một trong 12 vị tướng giỏi của Vua Mai Hắc Đế.

Bây giờ cũng không ai nhớ rõ là đền thờ Đức ông Lê Mạnh có từ lúc nào, nhưng đối với người dân bản Bắc Sơn nói riêng và xã Nghĩa Phúc cũng như các vùng lân cận thì đây là một ngôi đền linh thiêng.

Mọi người dân Bắc Sơn đều thuộc lòng những câu chuyện gắn liền với ngôi đền Đức ông Lê Mạnh. Chẳng hạn, một câu chuyện kể rằng, ngày xưa ở vùng Khe Xanh này có nhiều thú dữ như hổ, báo, lợn rừng. Hễ ai muốn đi qua Khe Xanh và khu vực này để vào bản, đặc biệt là ban đêm, thì phải mang theo dao, mác, gậy gộc và phải đi cùng nhiều người thì mới mong không bị thú dữ ăn thịt. Thế nhưng những người vào đền và thắp nén nhang trước khi đi thì thú dữ không đụng tới.

Rời bản Bắc Sơn khi hoàng hôn ẩn sau những dãy tre làng, tôi vẫn nhớ mãi câu thơ được người dân xã Nghĩa Phúc từ trẻ em mẫu giáo đến các cụ cao tuổi đều thuộc lòng mỗi khi giới thiệu vắn tắt về quê hương của họ: