Thánh địa Mỹ Sơn nằm trong một thung lũng nhỏ bốn bề núi, chiều ngang 1.000m , chiều dài 1.800m, cách thành phố Đà Nẵng 70 km về hướng tây nam.
Vào đầu thế kỷ IV, vua Chàm Bhadravarnan I đã tìm đến Mỹ Sơn, một nơi hẻo lánh và kín đáo để xây dựng thánh đường thờ các vị thần Ấn Độ giáo của vương quốc Chăm pa. Ngôi đền đầu tiên được xây cất bằng gỗ thờ thần Siva. Vị thần này được thể hiện dưới hình thức một bộ Linga. Đây là bộ Linga xuất hiện sớm nhất ở vùng Đông Nam Á.
Hai thế kỷ sau, ngôi đền bị cháy trong một trận hỏa hoạn lớn. Đầu thế kỷ VII, vua Sambhuvarman đã cho xây dựng lại ngôi đền bằng những vật liệu vững hơn. Và nơi đây đã trở thành thánh đường của Vương quốc Chăm pa.
Từ đó về sau, hầu như các triều vua Chàm kế tiếp đều cho xây dựng tại Mỹ Sơn những đền tháp mới hoặc cho trùng tu lại những cái đã bị hư hỏng. Các vua Chàm còn cúng nhiều vàng, bạc, châu báu, nô lệ, gia súc để xin thần bảo vệ ngôi báu của mình. Mỗi triều vua lại cho đặt ở đây một bia đá ghi lại công đức của mình.
Số bia còn lại đến ngày nay đã giúp chúng ta biết được nhiều điều về vùng thánh địa Mỹ Sơn.
Những di tích kiến trúc còn lại tại Mỹ Sơn cho thấy trước đây nơi này đã có khoảng 70 đền tháp. Sau nhiều thế kỷ bị hoang phế, bị chiến tranh hủy diệt, nhiều đền tháp không còn nữa. Ngày nay tại Mỹ Sơn chỉ còn khoảng 20 công trình tiêu biểu cho nghệ thuật kiến trúc Chàm từ thế kỷ VII đến thế kỷ XIII. Nổi bật nhất là nhóm đền tháo được xây dựng ở thế kỷ X.
Những đền tháp ở Mỹ Sơn được xây dựng bằng gạch đỏ, không vôi phủ ngoài, giữa các viên gạch không có mạch hồ. Các đền tháp đều có hình tứ giác. Mái tháp được cấu trúc theo nhiều tầng tháp chồng lên nhau, trên đặc dưới rỗng, càng lên cao càng nhỏ dần tạo dáng cao vút. Mặt ngoài cửa các tháp mang những đường nét và đường cong mô tả hình người, hình động vật, cỏ cây hoa lá với nhiều dáng vẻ khác nhau rất sinh động và uyển chuyển.
Trong những ngôi đền tháp chính thường thờ một bộ Linga, tượng trung cho thần Siva, đấng hủy diệt tạo dựng vũ trụ. Nhưng cũng có khi thờ hình tượng của thần dưới dạng một người đàn ông.
Các đền miếu nhỏ thờ các vị thần như thần Sấm, sét, Indra, thần mặt trời Surya, thần chiến tranh Skanda...
Ngày nay, khu di tích Mỹ Sơn đang được trùng tu với sự giúp đỡ của các chuyên gia Ba Lan để trả lại cho chúng những vẻ đẹp ban đầu
Nguồn tin: Sưu tầm