Hạ sườn phải (right upper quadrant) là khu vực góc phần tư phía trên bên phải của bụng, còn được gọi là khu vực RUQ.thường xuất phát từ các cơ quan trong khu vực này hoặc đôi khi cũng có thể từ một cơ quan lân cận nằm cách xa hơn.
1/ Bệnh túi mật
Túi mật là cơ quan nhỏ nằm dưới bờ gan phải, có chức năng dự trữ dịch mật giữa các bữa ăn và tống xuất dịch mật vào đường ruột khi đến bữa ăn. Vì một lý do nào đó, sỏi mật hình thành và phát triển ngăn chặn dòng chảy của mật ra khỏi túi mật, làm ứ tắc và gây đau. Đau do sỏi mật thường xuất hiện vào ban đêm, đau có thể thành từng cơn hoặc ngày càng tăng nặng với những triệu chứng kèm theo là sốt cao, buồn nôn, nôn ói liên tục...
Thông thường, các triệu chứng sỏi mật sẽ xuất hiện từ trước đó, đôi khi bạn có thể bị nhầm lẫn thành bệnh dạ dày, bởi dấu hiệu khá mơ hồ như đầy trướng, chậm tiêu, khó tiêu nhất là sau các bữa ăn có nhiều dầu mỡ.
Viêm túi mật cũng có thể sẽ gây đau hạ sườn phải. Tương tự như tác động của sỏi mật, các ổ viêm phát triển trong đường gan mật và hành hạ người bệnh bởi những cơn đau quặn kéo dài. Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể gặp nguy hiểm. Nhất là khi viêm túi mật kèm vàng da, sốt cao.
Ngoài ra, ung thư túi mật, polyp túi mật là những nguyên nhân ít gặp hơn.
2/ Bệnh gan
Gan là tạng đặc lớn nhất trong cơ thể, nằm trong khu vực hạ sườn phải, được cấu tạo bởi nang với các ống mao dẫn và dây thần kinh nằm dọc theo bề mặt. Đây là nơi dịch mật được sản xuất ra hàng ngày và sẽ được đổ vào dự trữ tại túi mật. Do vị trí của gan là ở phần bên phải, góc hạ sườn, nên khi có bất kỳ tổn thương nào tại gan, hay dịch mật chậm luân chuyển ra khỏi gan, cũng sẽ làm xuất hiện cơn đau ở khu vực này.
Viêm gan, nhiễm virus, gan nhiễm mỡ, sỏi mật hoặc áp xe gan là nguyên nhân chính có thể gây đau đớn ở vùng gan (vùng hạ sườn phải). Trong một số trường hợp, đau do nhiễm trùng từ cơ quan sinh sản ở nữ cũng có thể lan rộng đến vùng gan.
3/ Rối loạn đường ruột
Mặc dù ít gặp hơn, nhưng những rối loạn và tổn thương ở đường ruột cũng có thể gây đau và lan đến phần hạ sườn, ví dụ như viêm loét đại tràng, bệnh Crohn, nhiễm khuẩn đường ruột. Ngoài ra, đau hạ sườn phải có thể có nguyên nhân do viêm ruột thừa và hội chứng ruột kích thích. Thông thường, cơn đau do rối loạn đường ruột sẽ thường khởi phát ở vùng bụng dưới và có thể kèm theo tiêu chảy. Trong khi đó, đau do viêm ruột thừa sẽ bắt đầu từ bên trái, phía gần xương chậu
4/ Vấn đề ở phổi
Cơ hoành và phổi phải nằm ngay phía trên khu vực hạ sườn phải. Mặc dù phổi không ở phần bụng, nhưng các dây thần kinh có thể dẫn truyền cảm giác đau đến hạ sườn phải, hiện tượng này gọi là đau xuất chiếu (referred pain) - cảm nhận vị trí đau khác với vị trí bị tổn thương. Vì thế, đôi khi nhiều tổn thương phổi cũng dẫn đến đau phía hạ sườn như viêm phổi ở thùy dưới phổi phải, viêm màng phổi. Đau hạ sườn do phổi không kèm đầy chướng, khó tiêu và người bệnh có thể sẽ có các cơn ho nặng ngực.
5/ Đau do thận
Thận là cơ quan nằm ở phía đằng sau bụng, sát với xương sống cùng thắt lưng. Những bệnh gây viêm thận phải có thể dẫn đến đau hạ sườn phải. Tuy nhiên, cơn đau sẽ xuất phát từ lưng và kéo lan xuống phần thân dưới cơ thể. Nhiễm trùng thận, đường tiết niệu là những nguyên nhân trực tiếp gây đau hạ sườn. Sỏi thận cũng có thể kích thích ngăn chặn dòng chảy nước tiểu nước tiểu từ thận, gây tắc nghẽn và tạo ổ viêm dẫn đến đau bụng gần hạ sườn phải.
Một số nguyên nhân ít gặp khác có thể dẫn tới đau hạ sườn phải là viêm tuỵ (thường do sỏi mật) và biến chứng sau phẫu thuật hoặc chấn thương vùng bụng.