Việt Nam đang nổi lên như một điểm đến hấp dẫn, an toàn trong khu vực và được đánh giá còn nhiều tiềm năng phát triển. Tuy nhiên, hoạt động của ngành du lịch vẫn bộc lộ không ít yếu kém, khiến hiệu quả không tương xứng đầu tư. Một trong những hạn chế nổi cộm được các chuyên gia trong nước và nước ngoài chỉ ra là vấn đề tiếp thị, quảng bá.

Thiếu thương hiệu du lịch quốc gia

Dường như Việt Nam vẫn chưa xây dựng được một thương hiệu du dịch quốc gia điển hình nào. Ngay một slogan (khẩu hiệu, đi kèm hình ảnh quảng bá) được coi như một sản phẩm thương hiệu cũng bị dư luận cho rằng chưa ổn.

Về khẩu hiệu "Viet Nam-The Hidden Charm" (Việt Nam-vẻ đẹp tiềm ẩn), Giáo sư-Tiến sĩ L.K.Jago, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Du lịch và Khách sạn thuộc Trường đại học Tổng hợp Victoria (Australia) cho rằng: "Nếu chỉ từ thông tin "Việt Nam - Vẻ đẹp tiềm ẩn", sẽ khó để một du khách quốc tế lựa chọn Việt Nam làm điểm đến, vì họ không thấy được cái gì cụ thể, rõ ràng trong quảng bá...".

Bà Tôn Nữ Thị Ninh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Ðối ngoại của Quốc hội trong một lần bàn đến vấn đề quảng bá hình ảnh Việt Nam cũng nói: "Chúng ta chưa có thông điệp chung và rõ ràng. Mỗi cơ quan, mỗi đoàn thể đều có một kiểu xúc tiến, quảng bá riêng, không đồng nhất. Khẩu hiệu "Việt Nam, vẻ đẹp tiềm ẩn" chưa phải là một thông điệp rõ ràng, chưa truyền được tính chất của Việt Nam".

Ngày nay du lịch ở nhiều nước đã phát triển, với sự giới thiệu rất tự tin như:

"Malaysia - Truly Asia" (Malaysia thật sự châu Á), "Uniquely Singapore" (Ðộc đáo duy nhất Singapore), "Incredible India" (Kinh ngạc Ấn Ðộ)...

Trong kinh doanh, chỉ có chuyện thắng thua, được mất, không có chỗ cho sự nhường nhịn, khiêm tốn.

Có chuyên gia trong ngành du lịch nói, hình như chúng ta đang bị ảnh hưởng tư duy cũ, biểu hiện ngay từ cái slogan kia.

Không chỉ vậy, những hình ảnh sử dụng để tuyên truyền, quảng bá cho đất nước con người Việt Nam tại các điểm công cộng, các lễ hội, các sự kiện văn hóa trong nước và ở nước ngoài cũng còn nghèo nàn, ít ấn tượng, đặc sắc.

Những đường nét, hình ảnh được sử dụng thiết kế, trang trí trên các sản phẩm, dịch vụ du lịch của Việt Nam cũng chưa được chú trọng khuếch trương, tiếp thị cho đất nước, con người Việt Nam.

Vào các cửa hiệu không ít khách du lịch nước ngoài đã khó hiểu khi nhìn thấy các đồ dùng, các sản phẩm của Việt Nam ảnh hưởng nhiều sản phẩm của nước ngoài và khó tìm thấy sản phẩm độc đáo, riêng biệt của Việt Nam.

Cũng không khó hiểu cho việc nhiều năm qua ngành du lịch vẫn chưa định vị được sản phẩm du lịch đặc trưng. Trong những gian hàng du lịch Việt Nam hàng năm ở các hội chợ du lịch quốc tế... Phổ biến vẫn là áo dài, nón lá, áo tứ thân, nón quai thao quan họ, đàn bầu, đàn t'rưng, nhã nhạc cung đình Huế.

Ðiểm nhấn nào cho sản phẩm du lịch Việt Nam? Phải chăng đất nước ta đã được khách quốc tế biết đến với những hình ảnh người dân thân thiện, mến khách, món ăn ngon, văn hóa đa dạng, nhiều di sản văn hóa, bãi biển đẹp?...

Một trong số những hình ảnh đó tại sao không thể trở thành thương hiệu của du lịch Việt Nam?

Xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia - đó là vấn đề sống còn của ngành du lịch. Tạo được thương hiệu quốc gia là đưa được hình ảnh đất nước đến với quốc tế.

Các chuyên gia thương hiệu đã nhận định rằng thương hiệu của một quốc gia sẽ góp phần thúc đẩy nền kinh tế và tên tuổi của đất nước ấy. Du lịch Việt Nam phải hướng tới có thương hiệu chủ đạo ở tầm quốc gia.

Tiếp thị đồng bộ, chuyên nghiệp

Ai cũng biết, hiện nay vị thế của du lịch Việt Nam đã được nâng lên, "sân chơi" đã rộng mở, "luật chơi" đã rõ. Vấn đề còn lại là các cơ quan quản lý xúc tiến quảng bá điểm đến từng vùng, miền, từng địa phương; sự liên kết phối hợp liên ngành để hoạt động du lịch có hiệu quả.

Một thông tin không vui trong dịp tổng kết sáu tháng hoạt động đầu năm mới đây của ngành du lịch: lượng khách quốc tế vào Việt Nam không đạt như kế hoạch đề ra và một số thị trường khách quan trọng như: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Anh, Canada... có dấu hiệu suy giảm.

Nhưng cũng một thông tin nóng, gây chú ý: Trong những tháng cuối năm, ngành du lịch Việt Nam sẽ chi khoảng 16 tỷ đồng để quảng bá hình ảnh du lịch đất nước trên các phương tiện truyền thông quốc tế. Thông tin này khiến giới doanh nghiệp du lịch Việt Nam vui mừng nhưng cũng có không ít băn khoăn. Hiệu quả quảng bá chắc chắn không hoàn toàn phụ thuộc vấn đề kinh phí. Ðây cũng không phải là lần đầu ngành du lịch chi ra khoản tiền lớn cho quảng bá.

Tháng 10 năm ngoái, sự kiện ngành du lịch ký hợp đồng quảng bá trên kênh CNN khu vực châu Á trong vòng ba tháng, đoạn video clip dài 30 giây với chi phí gần 300 nghìn USD đã khiến giới chuyên môn có nhiều ý kiến trái chiều.

Một số doanh nghiệp du lịch cho rằng các chương trình quảng bá của du lịch Việt Nam đều không có kết quả như mong đợi. Ðoạn phim trên CNN chỉ giới thiệu hình ảnh du lịch Việt Nam với thị trường châu Á trong khi nhiều du khách tiềm năng của Việt Nam tại Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc lại không coi kênh truyền hình tiếng Anh này là một nguồn thông tin ưu tiên khi tìm kiếm thông tin du lịch trong khu vực.

Khách du lịch châu Âu cũng không thể tiếp cận những thông điệp bằng tiếng Anh của du lịch Việt Nam trên kênh truyền hình dành cho châu Á.

Bà Noel Irwin Hentschel, Chủ tịch Công ty Du lịch American Tours International LLC của Mỹ cho biết không thể xem chương trình này tại Mỹ. "Do chi phí cao nên bạn cần phải vạch ra đâu là khách hàng cần nhắm đến trước khi thực hiện chương trình".

Ông Patrick Gaveau ,Giám đốc tiếp thị và bán hàng của Công ty Du lịch Focus Asia bày tỏ: "Chúng tôi có thể đóng góp về nội dung, thậm chí cả tiền bạc cho hoạt động quảng bá du lịch Việt Nam nhưng chưa bao giờ được hỏi ý kiến".

Theo ông, quảng bá là khâu yếu của du lịch Việt Nam. Tổng Giám đốc của Bến Thành Tourist, ông Thân Hải Thanh, cũng cho rằng doanh nghiệp có thể đóng góp cho quảng bá du lịch.

Tuy nhiên, là người làm ăn, họ phải thấy hiệu quả mà các chương trình này sẽ mang lại cho họ, hoặc cho thị trường mà doanh nghiệp đang khai thác. Các doanh nghiệp du lịch cho rằng tăng cường quảng bá hình ảnh ra bên ngoài là động thái tích cực để thu hút khách quốc tế.

Tuy nhiên, những chương trình này cần được thực hiện liên tục và cần có những kế hoạch dài hạn để hình ảnh giới thiệu ra bên ngoài không bị đứt đoạn như hiện nay. Sự kiện tổ chức cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ vừa rồi được các doanh nghiệp xem như là một sự kiện tốt để quảng bá cho hình ảnh du lịch Việt Nam.

Từ sự khảo sát, tiếp thu những ý kiến phản hồi tích cực, ngành du lịch Việt Nam cần xây dựng và hoạch định lại một chiến lược tiếp thị, quảng bá bài bản, chuyên nghiệp, quy mô và có sự phối hợp đồng bộ của các ban, ngành, các khu vực doanh nghiệp tư nhân và Nhà nước. Một chiến lược quảng bá tổng thể, dài hơi tại các thị trường khách trọng điểm, thông tin phải được đưa đến cho du khách đầy đủ, thường xuyên và mọi lúc mọi nơi.

Trong thời gian tới Việt Nam sẽ là nước chủ nhà của nhiều hoạt động kinh tế, văn hóa tầm thế giới, mà gần nhất sẽ là diễn đàn du lịch ASEAN 2009. Ðó là những cơ hội quý để quảng bá hình ảnh Việt Nam với quốc tế, phát triển du lịch.

Theo kết quả bản khảo sát ý kiến của người nước ngoài về nhu cầu đến với ngành du lịch Việt Nam có đến 58% người được hỏi đều có ý muốn đến tham quan Việt Nam, 16% ý kiến cho rằng Việt Nam rất độc đáo, chỉ có 15% người đã đến Việt Nam.

Do đó, cần đẩy mạnh hoạt động quảng bá hình ảnh đất nước ra quốc tế, và nâng cao tính chuyên nghiệp trong hoạt động này để những cơ hội vàng không bị lỡ.


Phạm Thu (Theo Nhân Dân)