(LĐ) - Di sản đô thị cổ Hội An hiện đang thi công cùng lúc 2 dự án cải tạo cơ sở hạ tầng phố cổ. Hầu hết các tuyến đường chính của di sản vốn có đặc trưng nhỏ hẹp quanh co, giờ đây bị đào bới tanh bành, nham nhở khiến du khách thi thoảng lại... sa bẫy. Sau trận lũ lụt, cảnh tượng càng thê thảm, thậm chí, các đơn vị thi công còn không kịp "thu dọn chiến trường" trong và sau lũ...

Phố cổ, đào đường kiểu... cổ

Ngay sau lũ, trong hai ngày 21-22.10, Hội An đón hơn 4.000 du khách Thái Lan. Lượng du khách Thái Lan tăng đột biến vẫn đang đổ về tham quan phố cổ, và họ chỉ biết... lắc đầu ngao ngán nhìn những đống đất đá nham nhở, những hố hầm giăng giăng khắp các con phố cổ vốn nhỏ nhắn yên bình. Không một tuyến đường nào ở khu vực 1 đô thị cổ thoát khỏi cảnh đào bới dở dang. Sau lũ, bùn đất thêm ngổn ngang, tràn lan, nhão nhoẹt.

Thậm chí, nhiều thiết bị, vật tư, cả xe múc xe đào của các đơn vị thi công còn không kịp di tản tránh lũ, nằm chình ình khắp phố cổ. Lũ khoét sâu thêm những hố đào dọc suốt các tuyến đường. Dưới mặt đất Hội An là những tầng sâu văn hoá còn chưa được khảo sát, và các dự án cải tạo cơ sở hạ tầng đều phải tuân thủ nghiêm ngặt về độ sâu đào bới, thậm chí năm 2006 phải tạm ngừng thi công để tìm giải pháp bảo vệ chúng. Nay, thiên tai cộng với nhân tai đã xới tung tất cả, hậu quả thật khôn lường.

Những tuyến đường huyết mạch Lê Lợi, Trần Phú, Nguyễn Thái Học, Lý Thường Kiệt, Phan Chu Trinh, Nguyễn Duy Hiệu, Nguyễn Trường Tộ, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Diệu... đâu đâu cũng thấy biển báo, rào sắt chắn ngang và xe múc, xe lu nằm chình ình giữa đường như ăn vạ du khách. Ngã tư Lê Lợi - Trần Phú nằm giữa phố hiện là một hầm hố sâu hoắm.

Ngã tư Nguyễn Thái Học - Hoàng Văn Thụ bị xới tung, lối đi chỉ còn là một đường lách từng người một. Ông Tạ Ngọc Tâm, thuộc Nghiệp đoàn xíchlô Hội An nói: "Mấy ông thi công cứ thích là đào, thích là nghỉ, làm cả phố cổ vốn chật hẹp giờ chẳng khác chi cái công trường". Một du khách người UÁc nói vui: "Đô thị cổ quả là rất đẹp, kỳ lạ, và rất cổ nữa. Ở đất nước tôi không vậy, nhiều nơi tôi được đến cũng không vậy, nhất là cách... đào đường theo kiểu rất cổ như ở đây".

"Vui lòng đi lối khác"

Người dân phố cổ kêu trời không thấu vì chẳng thể làm ăn buôn bán gì với du khách trước cảnh nắng bụi mưa bùn do "mấy ông thi công" làm ra. Ông chủ nhà may Tiến, số 35 Nguyễn Thái Học than phiền: "Họ móc đường, mùi hôi thối xông lên rồi bỏ đó, tiếng đục gõ ì ầm suốt ngày, không buôn bán chi nổi đã đành, mà sống ở đây còn chịu không nổi, huống gì du khách ngoại quốc đang đi chơi".

Khắp nơi phố cổ cắm biển báo "Công trình đang thi công, xin vui lòng đi lối khác".

Nhưng du khách tham quan phố cổ cứ bị buộc phải vui lòng... liên tục vì lối nào cũng vậy. Bà Gacqui Odoiscold, du khách người Úc nói: "Chúng tôi đến Hội An với kỳ vọng được chiêm ngưỡng vẻ đẹp nhu mì, cổ kính của di sản, và một vẻ đẹp được giới thiệu nhấn mạnh là những ngả đường bình yên phố cổ. Nhưng thật thất vọng. Các bạn đã đối xử chưa hợp lý với di sản, trong cung cách cải thiện điều kiện hạ tầng nhằm phục vụ cho chính du lịch. Chúng tôi gặp phải rất nhiều khó khăn để đi hết phố cổ, vì nếu chỉ cần sơ sẩy một chút là sẽ gặp nạn với những con đường đang thi công".

Phó Chủ tịch UBND thị xã Hội An, ông Trương Văn Bay cho biết: "Hiện có 2 dự án đang thi công. Một là dự án tôn tạo phố cổ từ nguồn chương trình mục tiêu quốc gia về văn hoá, vốn 29,5 tỉ đồng, Sở VHTT làm chủ đầu tư, thi công từ năm 2006. Hai là dự án cải tạo lưới điện ngầm từ nguồn Jibic, vốn 150 tỉ đồng, thi công từ năm 2005. Nhưng cả 2 dự án đều lúc làm, lúc nghỉ, bên này làm, bên kia nghỉ, rồi ngược lại, thành ra cứ đào bới suốt. UBND thị xã đã mời họp, kiến nghị nhiều lần, từ ngay lúc mới bắt đầu các dự án, đề nghị có phương án phối hợp, đồng bộ, phù hợp với đặc điểm của một đô thị cổ du lịch. Nhưng họ không chịu hiểu, hoặc hiểu nhưng không chịu làm". 

Điều đó chẳng khác nào, với thực trạng thi công các dự án trên, thì cả du khách, người dân, chính quyền đều còn phải "vui lòng đi lối khác" dài dài.
Trương Tâm Thư