BÍ QUYẾT CHỌN MÂM NGŨ QUẢ TẾT NGUYÊN ĐÁN

Mâm ngũ quả đặt trên Bàn thờ cúng tiên sư dịp Tết theo 5 sắc màu tượng trưng cho ước mơ được ngũ phúc: no đủ, sang trọng, sống lâu, khỏe mạnh, bình lặng. Theo thuyết ngũ hành: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. Mâm ngũ quả thường theo 5 sắc màu như này để phối trí.

Ý nghĩa từng loại quả trong mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là mâm quả gồm 5 loại khác nhau, mỗi cái biểu trưng cho một ước nguyện của gia chủ, thông qua tên gọi và màu sắc. tuy nhiên,“ngũ” còn miêu tả ước vọng của người Việt đạt được ngũ phúc lâm môn: Phúc, quý, thọ, khang, ninh.

Tùy theo từng vùng miền sở hữu đặc biệt về khí hậu, sản vật và ý kiến riêng mà người ta chọn những dòng quả khác nhau để bày mâm ngũ quả.
Chuối: biểu tượng cho con cháu đoàn viên, quây quần, yên ấm, hứng lấy may mắn, bao bọc và chở che.

Phật thủ: Bàn tay phật chở che cho cả gia đình.

Bưởi: Mong muốn an khang, cường thịnh vượng.Hiện nay trên thị trường có mặt Bưởi Hồ Lô có in chữ Tài lộc cực kì độc đáo mang nhiều ý nghĩa biểu trưng cho sự phát tài phát lộc

Quả lê hoặc dưa lê: biểu trưng cho sự thành đạt, thăng tiến.

Cam, quýt: tượng trưng cho sự thành đạt.

Lê: Vị ngọt thanh, ngụ ý việc gì cũng trơn tuột, trơn tuột.

Lựu: rất nhiều hạt, biểu trưng cho con đàn cháu đống.

Đào: biểu đạt sự thăng tiến.

Táo: Phú quý, giàu sang.

Thanh long : Rồng mây tập kết, diễn tả sự phát tài phát lộc.

Dưa hấu: Căng tròn, mát lành, hẹn sự ngọt ngào, may mắn, ngoài ra ở miền sông nước hậu giang hiện sản xuất trái cây tạo hình độc đáo ! dưa háu vuông tài lộc, Dưa hấu có hình vuôn vắn đẹp mắt trên bụng dưa có chữ "Tài","Lộc" nổi bật. Đem cúng ngày tết thì còn gì bằng.

Quả trứng gà: Lộc trời cho.quả trừng đỏ càng mang nhiều ý nghĩa phúc lộc

Sung: Gắn mang biểu trưng sung mãn, sức khỏe và tiền bạc.

Đu đủ: cường thịnh, đủ đầy.

Xoài (phát âm giống như “xài”): Cầu mong cho việc tiêu tiền ko thiếu thốn.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Người miền Bắc bày mâm ngũ quả theo thuyết Ngũ hành trong văn hóa phương Đông là vạn vật dung hòa cộng trời đất. bởi vậy, mâm ngũ quả cũng phải phối theo 5 màu: Kim màu trắng, Mộc màu xanh, Thủy màu đen, Hỏa màu đỏ, Thổ màu vàng. phương pháp bài trí, bố trí màu sắc từng mẫu quả xen kẽ với nhau để đẹp mắt, hợp phong thủy ngày Tết. Tuy ko câu nệ đa dạng hay ít, nhưng mọi người đều tìm đủ lễ, đủ chiếc, hoa quả phải thuận theo ý nghĩa để bày cúng.
Mâm ngũ quả miền Bắc thường với 5 loại: Chuối, bưởi, đào, hồng, quýt. cách bộc lộ truyền thống là: Chuối ở dưới cùng, đỡ lấy gần như các cái quả khác. Chính giữa là quả bưởi hoặc phật thủ vàng. những chiếc quả bày quanh đó. các chỗ còn trống cài xen kẽ quýt vàng, táo xanh, hoặc những quả ớt chín đỏ.

Do hoa quả, trái cây càng ngày càng nhiều nên mâm ngũ quả ngày tết càng phong phú hơn, người ta cũng không câu nệ cứng nhắc “ngũ quả” nữa mà mang thể là bát, cửu, thập quả, thêm chùm nho mọng, thêm táo xanh, ớt đỏ, hồng xiêm… Dù bày biện nhiều mẫu quả hơn nhưng người ta vẫn gọi là“mâm ngũ quả”.

Mâm ngũ quả miền Trung

Khúc ruột miền Trung nghèo khó, đất đai cằn cỗi, khí hậu hà khắc, ít hoa quả nên người dân nơi đây cũng không quá câu nệ hình thức, ý nghĩamâm ngũ quả ngày Tết, chủ yếu là có gì cúng nấy, tình thực dâng kính ông cha. vì vậy, mâm ngũ quả mỗi nhà lại khác nhau, quả gì cũng được, miễn là tươi ngon.
những loại quả thường thấy là: Thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt…

Mâm ngũ quả miền Nam

Người miền Nam bày mâm ngũ quả theo mong muốn “Cầu sung vừa đủ xài” mong ước năm mới đủ đầy, no ấm, tương ứng sở hữu 5 loại quả: Mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài. tuy nhiên, còn mang thêm quả thơm (dứa) sở hữu mong muốn con cháu đầy nhà và 1 cặp dưa đỏ xanh vỏ đỏ lòng để cầu may mắn.
Mâm ngũ quả của người miền Nam biểu đạt rõ tính bình dị, dân dã và hóm hỉnh. Mỗi người một cuộc sống và mong muốn khác nhau, biết là nào là “đủ”, nhưng ai cũng chỉ cần đủ mà thôi.

Người miền Nam kỵ cúng một số cái quả, vì theo phát âm tên gọi với ý nghĩa ko rẻ, như:

Chuối: Chúi nhủi, làm ăn không phất lên được.

Lê, táo (bom): lê la, đổ bể, dễ thất bại.

Cam, quýt: Quýt làm cho cam chịu.

Mâm ngũ quả ngày Tết là nét văn hóa đặc biệt của người Việt, dù có khác nhau giữa các vùng miền nhưng trên hết đều biểu thị sự thành kính hướng về cỗi nguồn, cha ông và ước mong 1 năm mới an khang, hạnh phúc và đủ đầy.
[/size]